Sant Chorche

Sant Chorche u Chorche de Capadocia (Diospolis, Palestina, v. 270 – Nicomedia, Bitinia, 303) ye o patrón d'Aragón. Encara que a existencia de Sant Chorche no s'ha puesto contrimostrar, a tradición diz que estió un soldato romano de Capadocia (en l'actual Turquía), mártir y dimpués santo cristiano. Habría vivito entre 275/280 — 23 d'abril de 303.

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Sant Chorche
Sant Chorche amortando a lo dragón, seguntes un cuadro de Gustave Moreau.
Información personal
Nombre	Sant Chorche
Apodo:	{{{apodo}}}
Naiximiento	Entre 275 y 281 d.C. Nicomedia, Bitinia
Muerte	303 Lod, Palestina
Información relichiosa
Festividat	23 d'abril
Venerau en	Tota la cristiandat.
Simbolochía	Cruz de Sant Chorche
Patronache	Aragón Bulgaria Catalunya Cheorchia Anglaterra Lituania Portugal. Cáceres Reggio di Calabria Chenova Moscú Orden de la Jarretera Orden Teutonica Orden de Calatrava Sacro Orden Constantinián Orden de Sant Chorche d'Alfama, entre atras. agricultors, soldatos, arquers, presoners, ferrers, artistas de circo, escultistas, montanyers, etc.
Centro de pelegrinache	{{{puesto pelegrinache}}}
Ordens	{{{orden}}}
Beatificación	{{{beatificación}}}
Canonización
Qüestions	{{{qüestions}}}

A suya festividat ye celebrata o 23 d'abril.

A suya popularidat en a Edat Meya ha feito que siga un d'os santos mas veneraus en as diferents creyencias cristianas y mesmo —en un fenomeno de sincretismo— en o mundo musulmán.

Biografía

Sepoltura de Sant Chorche, en a ilesia de Sant Chorche de Lod (Israel)

D'a vida d'o santo no se'n tien garra dato historico, nomás referencias en a-saber-los libros, como son o Palimpsesto Acta Sanctorum (sieglo V), o Georgslied (sieglo IX) u os escritos de Iacopo da Varazze, bispe de Chenova (A Legenda Aurea u Leyenda dorada, sieglo XIII).^[1]

A tradición catolica lo fa fillo de Cheroncio, un oficial romano de Capadocia destinato a Diospolis, actual Lod (Israel). Astí, se casó con una choven local, dita Policronia, y tenioron un fillo; Georgios (en aragonés, Chorche).

En plegar en a mayoría d'edat, Chorche s'alista en l'exercito romano, seguindo os pasos de su pai. Cuan teneba trenta anyos, le destinoron ta Nicomedia ta fer parti como tribún d'a guardia personal de l'emperador romano Dioclecián.

En 303, l'emperador ordena una persecución contra os cristianos pero Chorche se niega a actuar. Interrogato, les comunica que ye cristiano.

Dioclecián ordena a tortura d'o traidor; l'encadenan a una rueda d'espadas y posteriorment, le tallan o tozuelo. A tradición diz que a muller de l'emperador, Aleixandra, y Atanasi, un sacerdot pagano, se convertioron a o cristianismo en veyer l'eixemplo de Chorche, pero poco dimpués fuoron martirizatos.

O cuerpo d'o martir Chorche fue trasladato enta Diospolis. Dencima d'a suya sepoltura, Constantín I i ferá edificar una ilesia en a suya honor seguindo os consellos d'Eusebio de Cesaria. En 494 fue santificato por o Papa Chelasio I.

Sant Chorche y Aragón

Sant Chorche y Chaime I d'Aragón en a Batalla d'o Puig

Bandera d'a provincia de Zaragoza. A cruz de Sant Chorche apareixe en as banderas d'as provincias d'Aragón y en o escudo d'Aragón.

En 1096, en Alcoraz, amán de Uesca, as tropas d'o rei Sancho Remíriz d'Aragón yeran asitiando a ciudat. Os musulmans que yeran en Uesca recibieron aduya de mas tropas que i plegoron dende Zaragoza y consiguioron matar a lo rei, pero perdioron a batalla d'Alcoraz, seguntes a falordia, gracias a l'aparición de Sant Chorche. Mas tardi o rei Pero I d'Aragón conquistó Uesca invocando l'aduya d'o santo.

Sobre tot dende o sieglo XIII surten numerosas falordias y aparicions en o reino. Asinas Chaime I lo Conqueridor conta que en a conquista de Valencia apareixió o santo:

[...] s'apareixió Sant Chorche con muitos caballers d'o paradiso, que aduyoron a vencer en a batalla, en a que no morió garra cristiano.

Mas tardi, o rei Chaime conta d'a conquista de Mallorca que:

[...] seguntes li contoron os sarracins, istos veyoron dentrar primero a caballo a un caballero blanco con armas blancas

O patronache de Sant Chorche sobre os reis d'Aragón y sobre toda a Corona d'Aragón se reconoixe oficialment en o sieglo XV con la creyación d'una festividat. En 1461, as Corz de Calatayú convocatas por Chuan II estableixen o siguient fuero:

E assimesmo ordenamos, que la fiesta del glorioso Martyr señor san Iorge, que caye a XXIII días de abril, sia en el dito Regno inviolablemente, e perpetua, guardada, observada e celebrada solemnement: assí como los días del Domingo e otras fiestas mandadas guardar. E todos los Prelados del dito Regno sian tenidos aquella mandar guardar e observar, jus aquellas penas mesmas que deven e son tenidos fazer observar e guardar los Domingos e otras fiestas

Un sieglo dimpués, en as Corz de Monzón de 1564 se confirma o fuero establindo una pinyora de sixanta sueldos chaqueses ta qui no guarde a dita fiesta.

Dimpués de l'abolición d'os fueros, no ye dica o 10 d'abril de 1978, un día dimpués d'a constitución d'a Deputación Cheneral d'Aragón como institución preautonomica, cuan os suyos consellers apreban, por unanimidat, declarar o 23 d'abril como Día d'Aragón. Finalment, a festividat de Sant Chorche como Día Nacional d'Aragón prene o ran de Lai o 16 d'abril de 1984, en que se declara a calendata d'o 23 d'abril festivo en tot Aragón.

Patronache

Sant Chorche ye o patrón de cuantos territorios y nacions. Amás d'estar patrón d'Aragón, tamién en ye de Catalunya, Caceres, Portugal, Anglaterra u Chibuti. D'atra man ye tamién protector d'as ciudaz d'Alcoi, Chenova, Venecia, Ferrara, Nápols, Hannover, Amersfoort, Istanbul u Beirut entre atras.

Respective a las reliquias d'o santo, en trobamos en Alcoi, a on s'alzan dos falanches d'a man dreita d'o santo, Conques (en Francia) y Chenova, Venecia (San Giorgio Maggiore) y Roma (San Giorgio in Velabro). De Venecia, una chicota reliquia d'o crapacín fue cedita a la capiella d'o Palacio d'a Cheneralidat de Barcelona.