Allium ampeloprasum var. porrum

El Allium ampeloprasum var. porrum ye una de les variedaes cultivaes de la especie Allium ampeloprasum. Como la cebolla y l'ayu, esta planta pertenez a la familia de les liliacees. Trátase d'una planta biañal orixinaria d'Europa y Asia Occidental que se cultiva poles sos fueyes, bulbu y flores comestibles. La otra variedá de la especie ye A. ampeloprasum var. ampeloprasum, que se conoz por munchos nomes, ente ellos "ayu blandino" y "folio elefante" y caracterízase por producir bulbos col aspeutu d'un ayu, pero de tamañu enforma mayor.

Flores de puerru

Allium ampeloprasum var. porrum
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clas:	Liliopsida
Orde:	Asparagales
Familia:	Amaryllidaceae
Subfamilia:	Allioideae
Tribu:	Allieae
Xéneru:	Allium
Especie:	A. ampeloprasum
Subespecie:	A. ampeloprasum var. porrum (L.) J.Gay
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Puerru
Tamañu de porción
Enerxía 61 kcal 255 kJ
Carbohidratos	14.15 g
• Fibra alimentaria	1.8 g
Grases	0.3 g
Proteínes	1.5 g
Agua	83 g
Retinol (vit. A)	83 μg (9%)
Tiamina (vit. B1)	0.06 mg (5%)
Riboflavina (vit. B2)	0.03 mg (2%)
Niacina (vit. B3)	0.4 mg (3%)
Ácidu pantoténicu (vit. B5)	0.233 mg (5%)
Vitamina B6	64 mg (4923%)
Vitamina C	12 mg (20%)
Vitamina E	0.92 mg (6%)
Vitamina K	47 μg (45%)
Calciu	59 mg (6%)
Fierro	2.1 mg (17%)
Magnesiu	28 mg (8%)
Manganesu	0.481 mg (24%)
Fósforu	35 mg (5%)
Potasiu	180 mg (4%)
% de la cantidá diaria encamentada p'adultos.
Fonte: Puerru na base de datos de nutrientes del USDA.
[editar datos en Wikidata]

Carauterístiques

La planta del puerru tien 3 partes que son: les fueyes llargu y llanceoláu (con tonalidaes verde-azulaes) daqué planes, el tarmu y un pequeñu bulbu blancu y allargáu del que salen una cierta cantidá de raigaños pequeños. Un puerru suel tener cerca de mediu metru d'altor, y puede llegar a tener ente 3 y 5 cm de grosez. Tien un sabor carauterísticu, paecíu al de les cebolles pero más nidiu. El so emplegu na alimentación humana nun dio informes d'investigación que llinden el so consumu. Hai que destacar que ye fonte d'un carbohidratu llamáu inulina.

Cultivo

El puerru ye una planta biañal resistente a los climes fríos, y por regla xeneral prefier suelos fondos. Suelse semar nos meses finales d'iviernu, y les primeres plantes pueden recoyer en primavera (davezu, ente 16 y 20 selmanes tres el so plantíu). Crez a plenu sol, anque tamién puede faelo a media solombra. Les flores son hermafrodites y son polinizaes por abeyes y otros inseutos. Pal procesu del blanquéu, cuando ta abondo desenvueltu'l tarmu, báltase y sotiérrase pa evitar que-y dea la lluz.

Historia

Ye una planta conocida n'Europa dende hai enforma, consumida yá nel antiguu Exiptu nel 4000 e.C.,^[1] y nel Alloñáu Oriente. Los romanos utilizar na cocina, y dizse que l'emperador Nerón yera un apasionáu del puerru y consumir en sopes.^[2]

Usos culinarios

"Zeytinyağlı pırasa" (Puerros con aceite d'oliva) ye otru de los platos fríos fechos con aceite d'oliva, na cocina turca.

Ye una verdura emplegada frecuentemente en sopes y cocíos y cruda n'ensalaes.^[3][4] La parte comestible de la planta son les fueyes y el bulbu, anque dacuando cómense les flores n'ensalaes. Na cocina española esisten diversos platos qu'inclúin el puerru; unu de los más famosos ye la porrusalda, una especie de sopa que los inclúi como ingrediente principal (purrusalda ye lliteralmente sopa de puerru n'eusquera).^[5] N'otres gastronomíes europees apaez como ingrediente, como por casu na belga nel waterzooi o en diversos platos franceses, como'l vichyssoise o'l mirepoix. Nel mundu anglosaxón tiense la leek soup bien famosa na cocina de gales.

Usos melecinales

La planta tien les mesmes propiedaes melecinales que l'ayu, pero nuna forma muncho más nidia y colos principios activos más nidios.^[6] Del zusmiu qu'esprende la planta díxose que tien propiedaes insecticides.^[7] Realizáronse numberoses investigaciones y comprobáronse los efeutos hipotensores n'aguarones.