Aluminiu

L'aluminiu^[1] ye un elementu químicu, de númberu atómicu 13 y símbolu Al, allugáu nel grupu 13 de la tabla periódica. Col 8,13 % ye l'elementu metálicu más abondante na corteya terrestre.

13 {{{esquierda}}} ← aluminiu → siliciu B ↑ Al ↓ Ga tabla periódica completa
Xeneral
Nome, Símbolu, Númberu	aluminiu, Al, 13
Serie química	Metales del bloque p
Grupu, Periodu, Bloque	13, 3, p
Aspeutu	plateáu
Masa atómica	26,9815386 uma
Configuración electrónica	[Ne] 3s2 3p1
Electrones per capa	2, 8, 3
Propiedaes físiques
Estáu de la materia	sólidu
Densidá	2.702 kg/m³
Densidá llíquida nel p.f.	2.375 kg/m³
Puntu de fusión	933,47 K
Puntu de bullidura	2.792 K
Entalpía de fusión	10,71 kJ/mol
Entalpía de vaporización	294,0 kJ/mol
Capacidá calorífica	(25°C) 24,200 J/mol·K
Presión de vapor P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k a T (K) 1.482 1.632 1.817 2.054 2.364 2.790
Propiedaes atómiques
Estructura cristalina	cúbica centrada nes cares
Estaos d'oxidación	3 (anfóteru)
Electronegatividá	1,61 (Pauling)
Potenciales d'ionización (más)	1ᵘ: 577,5 kJ/mol
	2ᵘ: 1.816,7 kJ/mol
	3ᵘ: 2.744,8 kJ/mol
Radiu atómicu	125 pm
Radiu atómicu calculáu	118 pm
Radiu covalente	118 pm
Otros datos
Magnetismu	paramagnéticu
Resistividá	(0°C) 26,50 nΩ·m
Conductividá térmica	(300 K) 237  W/m·K
Espansión térmica	(25°C) 23,1 µm/m·K
Velocidá del soníu	(t.a.) 5.000 m/s
Módulu de Young	70 GPa
Módulu de Shear	26 GPa
Módulu de Bulk	76 GPa
Coef. Poisson	0,35
Dureza Mohs	2,75
Dureza Vickers	167 MPa
Dureza Brinell	245 MPa
Códigu CAS	7429-90-5
Isótopos más estables
Artículu principal: Isótopos del aluminiu isó AN semivida D ED (MeV) PD 26Al sintéticu 7,17×10⁵ años β+ 1,17 26Mg ε - 26Mg γ 1,8086  - 27Al 100% Al ye estable con 14 neutrones
Unidades nel SI y en condiciones normales (0ºC y 1 atm)

La so llixereza, conductividá llétrica, resistencia a la corrosión y baxu puntu de fusión conviértenlu nun material bien afayadizu pa multitú d'aplicaciones, especialmente n'aeronáutica. Sicasí, la elevada cantidá d'enerxía necesaria pa la so obtención tórga-y una mayor utilización; dificultá que pue compensase pol so baxu coste de recicláu, la so dilatada vida útil y la estabilidá del so preciu.