Boru

El boru^[1] ye un elementu químicu, de númberu atómicu 5 y símbolu B, allugáu nel grupu 13 de la tabla periódica. Ye un elementu metaloide, semiconductor y trivalente qu'existe abondosamente nel mineral bórax.

5 {{{esquierda}}} ← boru → carbonu - ↑ B ↓ Al tabla periódica completa
Xeneral
Nome, Símbolu, Númberu	boru, B, 5
Serie química	metaloides
Grupu, Periodu, Bloque	13, 2, p
Aspeutu	negru
Masa atómica	10,811 uma
Configuración electrónica	[He] 2s2 2p1
Electrones per capa	2, 3
Propiedaes físiques
Estáu de la materia	sólidu
Densidá	2.340 kg/m³
Densidá llíquida nel p.f.	2.080 kg/m³
Puntu de fusión	2.349 K
Puntu de bullidura	4.200 K
Entalpía de fusión	50,2 kJ/mol
Entalpía de vaporización	480 kJ/mol
Capacidá calorífica	(25°C) 11,087 J/mol·K
Presión de vapor P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k a T (K) 2.348 2.562 2.822 3.141 3.545 4.072
Propiedaes atómiques
Estructura cristalina	romboidal
Estaos d'oxidación	3 (llevemente ácidu)
Electronegatividá	2,04 (Pauling)
Potenciales d'ionización (más)	1ᵘ: 800,6 kJ/mol
	2ᵘ: 2.427,1 kJ/mol
	3ᵘ: 3.659,7 kJ/mol
Radiu atómicu	85 pm
Radiu atómicu calculáu	87 pm
Radiu covalente	82 pm
Otros datos
Magnetismu	non magnéticu
Resistividá	(0°C) 1,5×10⁴Ω·m
Conductividá térmica	(300 K) 27,4  W/m·K
Espansión térmica	(25°C) 5-7 µm/m·K
Velocidá del soníu	(t.a.) 16.200 m/s
Módulu de Bulk	(forma β) 185 GPa
Dureza Mohs	9,3
Dureza Vickers	49.000 MPa
Códigu CAS	7440-42-8
Isótopos más estables
Artículu principal: Isótopos del boru isó AN semivida D ED (MeV) PD 10B 19,9%* B ye estable con 5 neutrones 11B 80,1%* B ye estable con 6 neutrones 10B pue ser ente 19,1% y 20,3% en muestres naturales. Poro, 11B sería ente 80,9% y 79,7%.
Unidades nel SI y en condiciones normales (0ºC y 1 atm)

Hai dos alótropos del boru; el boru amorfu ye un polvu amarronao, pero'l boru metálicu ye prietu. La forma metálica ye dura (9,3 na escala de Mohs) y ye un mal conductor a temperatura ambiente. Nun s'atopa llibre na natura.