Butanu

El butanu, tamién llamáu n-butanu, ye un hidrocarburu enchíu, parafínico o alifático, inflamable, gaseosu que se licúa a presión atmosférica a -0,5 °C, formáu por cuatro átomos de carbonu y por diez d'hidróxenu, que la so fórmula química ye C₄H₁₀.^[1]Tamién puede denominase col mesmu nome a un isómero d'esti gas: el isobutano o metilpropano.

Butanu
más imáxenes
Xeneral
Estructura química
Fórmula química	C₄H₁₀
SMILES canónicu	modelu 2D
MolView	modelu 3D
Propiedaes físiques
Masa	58,078 unidá de masa atómica, 58,07825032 unidá de masa atómica
Densidá absoluta	0,6 gramu por centímetru cúbicu
Puntu de fusión	−217 Grau Fahrenheit, −138,29 grau Celsius
Puntu d'ebullición	31 Grau Fahrenheit, 272,7 kelvin, −0,5 grau Celsius
Velocidá del soníu	1034 metru por segundu
Enerxía d'ionización	10,63 electrón-voltiu, 10,53 electrón-voltiu
Propiedaes termoquímiques
Entropía molecular estándar	310,2±0,05 xuliu por mol kelvin
Peligrosidá
Puntu d'inflamabilidá	−76 Grau Fahrenheit, −60 grau Celsius
Temperatura d'autoignición	372 grau Celsius
Llímite inferior d'esplosividá	1,6 porcentaxe en volume
Llímite superior d'esplosividá	8,4 porcentaxe en volume
2,05 atmósfera

Como ye un gas incoloru y ensin golor, na so ellaboración añader un odorizante (xeneralmente un mercaptano) que-y confier golor desagradable. Esto déxa-y ser detectáu nuna fuga, porque ye altamente volátil y puede provocar una esplosión.

En casu d'estinción d'un fueu por gas butanu emplégase dióxidu de carbonu (CO₂), polvu químico o borrina d'agua pa esfrecer y esvalixar vapores.

El butanu comercial ye un gas llicuao, llográu por destilación del petroleu, compuestu principalmente por butanu normal (60%), propanu (9%), isobutano (30%) y etanu (1%).

Aplicaciones

Gas Butanu domésticu

La principal aplicación del gas butanu (C₄H₁₀) ye como combustible en llares pa la cocina y agua caliente, y nos encendedores de gas. Nun suel consumise en grandes cantidaes por cuenta de les sos llimitaciones de tresporte y almacenaxe. Anque tamién s'emplega como combustible pa encendedores de bolsu.

N'España

N'España el gas butanu tresportar na típica bombona o garrafa de butanu, que ye un envase cilíndricu, que se dilata cuando la temperatura del butanu aumenta por demás, de parés d'aceru, de normal de color naranxa (tamién llamáu por ello "color butanu"), y que contién 12,5 kg de butanu. Tamién esisten nueves bombones de butanu más llixeres, fabricaes con aceru inoxidable en llugar de fierro fundíu.

La so regulación apaez nel Real Decretu 1085/1992 de 11 de setiembre pol que s'aprueba'l Reglamentu de l'actividá de distribución de Gases Licuados del Petroleu. Nel so artículu 22, determina les obligaciones de los titulares de los contratos de dichu suministro. Ente elles, atópase la revisión de la instalación cada cinco años por una empresa instaladora llegalmente habilitada pa ello.^[2]Similares midíes tomáronse n'otros países.

Propiedaes físicu-químiques

La so fórmula estructural ye:

• Color: incoloru.
• Golor: sustancia inodora cuando ye pura, polo que se-y añader otra sustancia (de normal el metil mercaptano) de golor carauterístico por cuenta d'evitar accidentes.
• Densidá relativa de vapor (aire=1): 2.1
• Solubilidá n'agua: 3.25 ml/100 ml a 20 °C
• Puntu de ebullición: -1 °C
• Puntu de fusión: -138 °C
• Masa molar: 58 g/mol
• Poder caloríficu superior: 49 608 kJ/kg aprox.
• Entalpía de combustión: -2 880 kJ/mol.