Sami inari

El sami de Inari (anarâškielâ) ye una llingua sami falada per cerca de 250^[1] persones na comuña d'Inari, na rexón de Laponia, al norte de Finlandia. Los primeros llibros nesta llingua fueron "Anar sämi kiela aapis kirje" y el catecismu "Doctor Martti Lutherus Ucca katkismus", dambos publicaos en 1859 por Edvard Wilhelm Borg. En 1906 empezar a traducir la Biblia. Anguaño, la llingua ta seriamente amenazada porque los neños nun lu aprienden en casa. Sicasí, esiste una asociación, Anarâškielâ Servi (Asociación de la Llingua Sami de Inari), que'l so oxetivu ye la promoción y l'usu del idioma,finés, Amoc,^[2] que canta nesta llingua.

Sami Inari Anarâškielâ
Faláu en	Finlandia
Falantes	~250
Puestu	Nun ta ente los 100 primeros. (Ethnologue 1996)
Familia	Llingües uráliques    Finu-ugrio      Finu-pérmicu       Saami           Saami de Inari
Alfabetu	Alfabetu llatín
Estatus oficial
Oficial en	Conceyu d'Inari ( Finlandia)
Reguláu por	Anarâškielâ servi
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2	smn
ISO 639-3	smn
Estensión del sami inari

Casos gramaticales

El Sami Inari conoz nueve caso: nominativu, xenitivu, acusativu, llocativu, ilativo, comitativo, abesivo, esivo y partitivu. El xenitivu y l'acusativu tienen de cutiu la mesma terminación. El Partitivu ye improductivu y de cutiu emplégase namái nel singular.

Pronomes

Los pronomes personales del sami Inari estremen tres númberos: singular, dual y plural.

Persona	Sami Inari	Español
1. Sg.	mun	yo
2. Sg.	tun	tu
3. Sg.	sun	él/ella
1. Du.	muoi	nós dos
2. Du.	tuoi	vós dos
3. Du.	suoi	ellos dos
1. Pl.	mij	nós
2. Pl.	tij	vós
3. Pl.	sij	ellos

Escritura

El sami septentrional ye escritu con una versión estendida del alfabetu llatín:

А а	(Â â)	B b	C c	Č č	D d	Đ đ	Y y
F f	G g	H h	I i	J j	K k	L l	M m
N n	O o | style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | P p	R r	S s	Š š	T t	O o
V v	Y y	Z z	Ž ž	Ä ä	(Á á)

Amás, les lletres Q/q, W/w, X/x, Å/å, Ö/ö son tamién usaes pa pallabres d'orixe estranxeru.

Lliteratura

• Erkki Itkonen: Inarilappisches Wörterbuch. Lexica societatis fenno-ugricae: 20. Suomalais-ugrilainen seura. Helsinki. ISBN 951-9019-94-4.
• Pekka Sammallahti, Matti Morottaja: Säämi-suoma sänikirje. Inarinsaamelais-suomalainen sanakirja. Girjegiisá. Ykkösoffset Oy, Vaasa 1993. ISBN 951-8939-27-6.
• Marja-Liisa Olthuis: Kielâoppâ. [Inari] : Sämitigge, 2000.
• Kari Østmo: Sämikielâ vieres kiellân vuáðoškoovlâst. Helsinki : Valtion painatuskeskus, 1988.