Кеми

Кеми (фин. Kemi, швед. Kemi, с-саамск. Giepma) — Финляндияла Лаппи провинцияһында ҡала коммунаһы. Ботник ҡултығының яры буйында, Кемийоки йылғаһы тамағы эргәһендә, Торнио ҡалаһынан алыҫ түгел ерҙә урынлашҡан.

Кеми
фин. Kemi[1]
Герб
Нигеҙләү датаһы	1869
Рәсми атамаһы	Kemin kaupunki
Рәсми тел	Фин теле[2][3]
Дәүләт	Финляндия[4]
Административ-территориаль берәмек	Лапландия[d]
Сәғәт бүлкәте	UTC+2:00[d] һәм UTC+3:00[d]
Статистическая область	Kemi-Tornio sub-region[d][5]
Ассоциацияләшкән сайлау округы	Lapland[d]
Закондар сығарыу органы	Kemi City Council[d]
Ойошма ағзаһы	Union of the Baltic Cities[d][6]
Халыҡ һаны	19 371 кеше (31 декабрь 2023)[7]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	4 ± 1 метр
Туғандаш ҡала	Висмар[8], Секешфехервар[d][8][9], Лулео[d][8], Липтовски-Микулаш[8], Ньютаунардс[d], Танга[d][10], Ухань[10], Тромсё[d] һәм Кохтла-Ярве[d]
Штаб-фатирҙың урынлашыуы	Ратуша Кеми[d], Кеми, Лапландия[d], Лаппландское агентство регионального управления[d], Финляндия
Сиктәш	Торнио[d][11], Симо[d][11] һәм Кеминмаа[11]
Майҙан	95,38 км² (1 ғинуар 2023)[12]
Рәсми сайт	kemi.fi kemi.fi/sv/ kemi.fi/en/
Классификация климата Кёппена	субарктический континентальный климат (Dfc)[d]
Citizen's initiatives URL	kuntalaisaloite.fi/fi/ha…[13] kuntalaisaloite.fi/sv/so…[13]
Элементтың күренеше өсөн категория	Category:Views of Kemi[d]
Кеми Викимилектә

Кеми коммунаһы 747,44 км² майҙанды биләй, шуның 102,59 км² майҙаны ҡоро ер, ҡалғаны ҡултыҡтың яр буйы һыуҙары һәм һыу ятҡылыҡтарына тура килә.

Коммунаның халҡы 22 581 кеше тәшкил итә.

Тарихы

Ҡултыҡҡа сығыуҙы тәьмин итеү өсөн Кемиға 1869 йылда император Александр II указы буйынса нигеҙ һалына.

1883 йылда целлюлоза заводы төҙөлә, ә 1927 йылдан целлюлоза етештереү башлана.

Коммунаһы.

Райондары

Кеми ҙур Саувосаари, Койвухарью, Кивикко, Сювякангас һәм Хепола райондарына бүленә. Кеми үҙәге Саувосаари районында урынлашҡан.

Иҡтисады

Ҡаланың иҡтисади нигеҙен ҡағыҙ һәм ҡатырға етештереү тәшкил итә.

Рәсәй ҙән туристарҙы йәлеп итеү акценты менән

туристик бизнес үҫешә^[14].

Транспорты

Кеми тимер юл станцияһы

Кеми тимер юл станцияһы дәүләт тимер юлы компанияһы VR идаралығы аҫтында.

Кеми аша автомагистраль 4 һәм (фин. 4 Valtatie) һәм E8, E75 европа маршруттары үтә.

Иҫтәлекле урындары

1902 йылда төҙөлгән лютеран сиркәүе

• Кеми сиркәүе, 1902 йылда неоготик стилдә төҙөлгән.
• Ҡар замогы — LumiLinna
• Аҫыл таштар галереяһы
• «Сампо» боҙватҡысы
• Jähti елкәнле судноһы, XIX быуаттағы караптар өлгөһө буйынса төҙөлгән.

Билдәле кешеләре

• Тони Какко, Sonata Arctica төркөмөнөң вокалисы .
• Томми Портимо, Sonata Arctica төркөмөндә музыкант.

Туғандаш ҡалалар

• Тромсё (Норвегия, 1940 йылдан)
• Волгоград (Рәсәй, 1953 йылдан)
• Североморск (Рәсәй)^[15]
• Липтовски Микулаш (Словакия)
• Ньютаунардс (Төньяҡ Ирландия)
• Секешфехервар (Венгрия)
• Висмар (Германия)

Иҫкәрмәләр

1. http://paikkatiedot.fi/so/1000772/10746999 — National Land Survey of Finland.
2. http://www.stat.fi/meta/luokitukset/kunta/001-2012/luokitusavain_ks.html
3. Kuntien ja kielisuhdeluokituksen 2024 välinen luokitusavain, Klassificeringsnyckeln mellan kommuner och språklig indelning år 2024, The correspondence table between municipalities and language distribution in 2024 — Статистический центр, 2024.
4. archINFORM (нем.) — 1994.
5. Kuntien ja seutukuntien vuoden 2024 välinen luokitusavain — Статистический центр.
6. https://web.archive.org/web/20240602161709/https://ubc.net/cities/
7. Population growth biggest in nearly 70 years — Статистический центр.
8. Kansainvälinen toiminta ja yhteistyö — Кеми.
9. https://www.szekesfehervar.hu/kemi
10. Kansainvälinen toiminta ja yhteistyö
11. https://www.stat.fi/org/avoindata/paikkatietoaineistot/kuntapohjaiset_tilastointialueet.html
12. Suomen pinta-ala kunnitain 1.1.2023 (фин.) — MML.
13. (unspecified title)
14. Северный город Кеми пытается привлечь туристов из России // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 3 ғинуар 2014. (Тикшерелеү көнө: 3 ғинуар 2014)
15. Города-побратимы Мурманской области // Кольская энциклопедия. В 5-и т. Т. 1. А — Д / Гл. ред. А. А. Киселёв. — Санкт-Петербург : ИС ; Апатиты : КНЦ РАН, 2008. — С. 502.

Һылтанмалар

• Официальный сайт Кеми (фин.), (инг.)
• Kemi Travel Guide — Путеводитель по Кеми в Викигиде (инг.)
• The Arctic Comics Festival 2007 йыл 5 февраль архивланған. — the World’s Northernmost Comics Festival (фин.), (швед.), (инг.)
• О городе Кеми (фин.)