Норвегия

Норвегия Короллеге — Европаның төньяғында, Төньяҡ диңгеҙҙәре буйындағы дәүләт, Скандинавия ярымутрауында һәм бер нисә бәләкәй утрауҙа урынлашҡан. Норвегия Европа берләшмәһенә инмәй. Төньяҡ Атлантик Килешеү Ойошмаһы — НАТО-ны һәм Арктика кәңәшмәһе ойоштороусыларҙың береһе һәм уның ағзаһы.

Норвегия Короллеге
норв. Kongeriket Norge

Ҡалып:Норвегия байрағы Норвегия байрағы Норвегия гербы
«» (тыңларға )
Нигеҙ һалынған	872
Рәсми телдәр
Баш ҡала	Осло
Иң ҙур ҡалалары	Осло, Берген, Ставангер, Тронхейм
Идара итеү формаһы	конституцион монархия
Монарх Премьер-министр	Харальд V Jonas Gahr Støre (Ap) (2021–)
Территория   • Барыһы   • % һыу.	67 урын 385 207[1] км² 5
Халыҡ   • Барыһы (2025)   • Тығыҙлыҡ	120 урын 5 594 340[2] 14,5 кеше/км²
Валюта	Норвегия кронаһы (NOK, код 578)
Телефон коды	+45
Сәғәт бүлкәте	UTC +1

(аудио)
	Норвегия гимны
	noicon
Помощь по воспроизведению

Географик мәғлүмәт

Норвегия Короллеге — скандинав илдәренең иң төньяҡтағыһы. Швеция, Финляндия, Рәсәй менән сиктәш.

Төньяҡ диңгеҙе һыуҙары менән йыуыла.

Халыҡ һаны

1960 йылдан 2025 йылға тиклем халыҡ һаны буйынса статистика Йыл Халыҡ һаны 1960 3 581 239 [3] 1961 3 609 800 [3] 1962 3 638 918 [3] 1963 3 666 537 [3] 1964 3 694 339 [3] 1965 3 723 168 [3] 1966 3 753 012 [3] 1967 3 784 539 [3] 1968 3 816 486 [3] 1969 3 847 707 [3] 1970 3 875 763 [3] 1971 3 903 039 [3] 1972 3 933 004 [3] 1973 3 960 612 [3] 1974 3 985 258 [3] 1975 4 007 313 [3] 1976 4 026 152 [3] Йыл Халыҡ һаны 1977 4 043 205 [3] 1978 4 058 671 [3] 1979 4 072 517 [3] 1980 4 085 620 [3] 1981 4 099 702 [3] 1982 4 114 787 [3] 1983 4 128 432 [3] 1984 4 140 099 [3] 1985 4 152 516 [3] 1986 4 167 354 [3] 1987 4 186 905 [3] 1988 4 209 488 [3] 1989 4 226 901 [3] 1990 4 241 473 [3] 1991 4 261 732 [3] 1992 4 286 401 [3] 1993 4 311 991 [3] Йыл Халыҡ һаны 1994 4 336 613 [3] 1995 4 359 184 [3] 1996 4 381 336 [3] 1997 4 405 157 [3] 1998 4 431 464 [3] 1999 4 461 913 [3] 2000 4 490 967 [3] 2001 4 513 751 [3] 2002 4 538 159 [3] 2003 4 564 855 [3] 2004 4 591 910 [3] 2005 4 623 291 [3] 2006 4 660 677 [3] 2007 4 709 153 [3] 2008 4 768 212 [3] 2009 4 828 726 [3] 2010 4 889 252 [3] Йыл Халыҡ һаны 2011 4 953 088 [3] 2012 5 018 573 [3] 2013 5 080 166 [3] 2013 5 096 300 [4] 2014 5 109 056 [5] 2014 5 124 383 [6] 2016 5 213 985 [7] 2017 5 258 317 [8] 2018 5 295 619 [9] 2019 5 328 212 [9] 2020 5 367 580 [10] 2021 5 391 369 [10] 2022 5 425 270 [11] 2023 5 488 984 [11] 2023 5 504 329 [11] 2024 5 550 203 [11] 2025 5 594 340 [11]

Дәүләт ҡоролошо

Норвегия Короллеге Конституцияһына ярашлы дәүләт власы суд, башҡарма һәм закондар сығарыу йүнәлештәренә бүленә. Норвегия Короллеге — Конституцион монархия.

Башҡарма власть

Норвегия короле (королева) — илдең иң юғары вазифаһы. Король (королева) хөкүмәтте тәғәйенләү, парламентты тарҡатыу хоҡуғына эйә.

Суд власы

Норвегия Короллеге юғары суды.

Закондар сығарыу власы

Стортинг(норв. Stortinget, «Оло йыйылыш») — Норвегия Короллегенең юғары закондар сығарыу органы.

Шпицберген

Ленинга һәйкәл, Баренцбург, Шпицберген

Пирамида -консервацияланған (ваҡытлы ташланған) — Пирамида һәм Грунт тораҡ пунктары

Иҡтисад

1970-се йылдарға тиклем Норвегия диңгеҙселәр, балыҡсылар һәм урман киҫеүселәр йәшәгән бай булмаған ил булып тора.

1969 йылда Ставангер ауылы янында нефть һәм тәбиғи газ ятҡылығы табыла. Шунан һуң илдәге тормош тулыһынса үҙгәрә. Норвегиялылар был уңайҙан референдум үткәрә һәм һөҙәмтәлә, беренсенән, был байлыҡтарҙы мәңге хосусилаштырмаҫҡа, йәғни бары тик дәүләт милке итеп ҡалдырырға, икенсенән, нефть һәм газ һатыуҙан кергән килемдең тап яртыһын, нәҡ шул запастар бөткәс файҙаланырға тип, киләсәк быуындар фондына күсереп барырға тигән ҡарар ҡаубул ителә.

Норвегия — «ҡара алтын» һатыу буйынса донъяла өсөнсө урында тора. Норвегияның уңышы илдәге нефть ятҡылыҡтарын һәм уны һатыуҙан кергән килемде дөрөҫ ҡулланыуҙа. Шуға күрә бөгөн Норвегияла элек СССР граждандары күҙ алдында килтергән коммунизм хөкөм һөрә. Илдә хәйерселәр, эшһеҙҙәр юҡ.

Норвег Шпицбергены

Лонгйир күренеше