Керсти Кальюлайд

Керсти Ка́льюлайд (эст. Kersti Kaljulaid; 30 декабрь 1969, Тарту, Эстон ССР-ы, СССР) — Эстония дәүләт һәм сәйәси эшмәкәре, Эстония Республикаһы президенты (2016 йылдың 10 октябренән)^[6].

Керсти Кальюлайд
эст. Kersti Kaljulaid
Зат	ҡатын-ҡыҙ
Гражданлыҡ	Эстония
Тыуған көнө	30 декабрь 1969({{padleft:1969|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:30|2|0}})[1][2][3] (55 йәш)
Тыуған урыны	Тарту, Эстон ССР-ы[d], СССР[3]
Бер туғандары	Раймонд Кальюлайд[d]
Хәләл ефете	Георг-Рене Максимовски[d]
Балалары	Silja Märdla[d]
Туған тел	Эстон теле
Һөнәр төрө	дәүләт хеҙмәткәре, консультант, директор, сәйәсмән, эшҡыуар, человек, связанный со спортом
Эшмәкәрлек төрө	сәйәсмән һәм иҡтисадсы[d]
Эш урыны	Hansabank[d] Тарту университеты[d]
Биләгән вазифаһы	Эстония президенты[d]
Уҡыу йорто	Тарту университеты[d][3] Tallinn Mustamäe Gymnasium[d][3]
Әүҙемлек урыны	Тарту һәм Таллин
Участвовал в выборах	Президентские выборы в Эстонии (2016)[d]
Ҡатнашыусы	FII 5th Edition in Riyadh[d][4] һәм CyberSec 2022[d][5]
Ойошма ағзаһы	Европейская счётная палата[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	Европеец года[d] (2009) премия «Согласие»[d] (2014)
Рәсми сайт	kerstikaljulaid.ee
Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр	62 047
Керсти Кальюлайд Викимилектә

Керсти Кальюлайд (2021)

Биографияһы

Керсти Кальюлайд 1969 йылдың 30 декабрендә Эстон ССР-ы Тарту ҡалаһында донъяға килгән һәм тыуыу урыны буйынса Эстония гражданы^[7][8]. 1987 йылда Таллин ҡалаһының 44-се урта мәктәбен^[9], ә 1992 йылда Тарту университетының биология факультетын тамамлай^[10]. Туған эстон теленән тыш, Керсти Кальюлайд фин, инглиз, француз, немец һәм урыҫ телдәрен белә^[11][12][13]. 2001 йылда Тарту университетында эшлекле администрациялау магистры дәрәжәһен ала.

Эстония нәҫел фонды ағзаһы һәм Тарту университеты кураторияһының ағзаһы була. 2011 йылдан Тарту университеты советын етәкләй^[14].

1998—1999 йылдарҙа Hansapank Markets банк инвестициялары бүлегендә проект етәксеһе булып эшләй. 1999 йылда Эстония премьер-министры Март Лаарҙың иҡтисад буйынса кәңәшсеһе була^[15][16].

2001 йылдан 2004 йылға ҡәҙәр «Ватан союзы» («Исамаалийт») партияһы ағзаһы була^[17].

2002 йылдың февралендә «Иру» электр станцияһының идаралыҡ иҫәбе бүлегенең етәксеһе итеп тәғәйенләнә. 2002 йылдың сентябрендә ошо электр станцияһының директоры итеп тәғәйенләнә^[16].

2004 йылдың майынан 2016 йылдың сентябренә ҡәҙәр Европа хисап палатаһында Эстонияның вәкиле булып эшләй^[18]. 2010 йылдан 2014 йылға тиклем контроль методикаһы һәм йыллыҡ отчеттар өсөн яуап бирә. 2014 йылдан ауыл хужалығы буйынса аудит һәм палата структураһын реформалау уҙғарыла^[16].

Керсти Кальюлайд, 2015 йыл

2016 йылдың сентябренән Рийгикогу канцелярияһы ҡарамағындағы ойошторолған үҫеш мониторингы буйынса советын етәкләй^[16].

Рәсәй президенты Владимир Путин менән, 2019 йыл

Рийгикогула президент һайлауҙарының өс раунды ла һәм выборщиктар коллегияһындағы ике раунд та еңеүсене билдәләй алмағас, Эстония парламентының аҡһаҡалдар советы 27 сентябрҙә Кальюлайдты дәүләт башлығы итеп берҙән-бер кандидат итеп тәҡдим итә^[19]. 2016 йылдың 3 октябрендә Рийкогула Эстония президенты һайлауҙарында 101 тауыштан 81-ҙе йыя^[20] һәм илдең тәүге ҡатын-ҡыҙ президенты була^[21][22]. Кальюлайд дәүләт башлығы итеп һайланғандан һуң, артабан да Таллиндың Нымме районында үҙенең йортонда йәшәргә һәм Кадриоргта президент һарайына күсмәҫкә теләген белдерә^[23][24]. 10 октябрҙә рәсми рәүештә Эстония президенты вазифаһын үтәй башлай һәм алтын йондоҙ менән түш сылбырын ала^[25].

Вазифаны үтәй башлағандан һуң, Кальюлайд тәүге рәсми визит менән Финляндияға һәм Латвияға бара^[26][27][28]. 2019 йылдың апрелендә эш сәфәре менән Рәсәйгә килә һәм президент Владимир Путин менән осраша. Осрашыуҙа сауҙа-иҡтисади һәм мәҙәни-гуманитар өлкәләрҙә ике яҡлы мөнәсәбәт мәсьәләләре буйынса фекер алышынылды.

Керсти Кальюлайд Украинаның көнсығышында, 2018 йыл

2017 йылдың ноябрендә Forbes америка журналының «100 иң авторитетлы ҡатын-ҡыҙ» исемлегендә 78-се баҫҡысҡа күтәрелә^[29].

2018 йылдың яҙында Керсти Кальюлайд сит ил башлыҡтарынан тәүге булып Украинаның көнсығышында низағ зонаһына килә^[30].

2021 йылда Кальюлайд Иҡтисади хеҙмәттәшлек һәм үҫеш ойошмаһы (ОЭСР) генераль секретары вазифаһына үҙ тәҡдимен тауышҡа ҡуя^[31].

Ғаиләһе

Украина президенты Владимиром Зеленский менән, 2019 йыл

Керсти хәләл ефете менән һәм экс-президент Тоомас Хендрик Ильвес ҡатыны менән, 2016 йыл

• Тәүге ире — Таави Тальвик (никахта 1988 йылдың 1 апреленән)^[32].
  • ҡыҙы Силья Мярдла (Тальвик)^[33][34]. (1989 г.р.)
  • улы Сийм Тальвик (1993 йылда тыуған)^[35]

• икенсе ире — Георг-Рене Максимовский (2011 йылдан никахта)^[36].
  • ике улы^[37][38].

Керстиның бер туған ҡустыһы Раймонд Кальюлайд 2016 йылдың мартынан 2019 йылдың апреленә тиклем Пыхья-Таллин (Таллиндың районы) аҡһаҡалы вазифаһын биләй^[39], а с апреля 2019 года стал депутатом Рийгикогу.

Бүләктәре[40]

Эстония наградалары

Дәүләт	Дата	Награда		Литерҙар
Эстония	2016 —	Дәүләт герба ордены сылбыры дамаһы

Сит ил наградалары

Дәүләт	Дата вручения	Награда		Литерҙар
Финляндия	7 март 2017 —	Аҡ роза орденының сылбырҙа ҙур тәреһенең дама-командиры
Италия	5 июнь 2018 —	«Италия Республикаһы алдындағы хеҙмәттәре өсөн» орденының таҫмаһы менән биҙәкләнгән ҙур тәреһе дамаһы
Нидерланд	12 июнь 2018 —	Нидерланд арыҫланы орденының ҙур тәреһе дамаһы
Латвия	8 апрель 2019 —	Өс йондоҙ орденының ҙур тәреһе дама-командиры
Португалия	16 апрель 2019 —	Дон Энрике инфантаһы орденының ҙур сылбыры дамаһы		GColIH
Словения	2 сентябрь 2019 —	Айырыуса хеҙмәттәре өсөн ордены дамаһы

Маҡтаулы исемдәре

• Сеулдың почётлы гражданы^[41][42]

Филателияла

2017 йылдың 10 октябрендә Эстония почтаһы (Omniva) Керсти Кальюлайд һүрәте менән почта маркаһын сығара. Марка «1918 йылдан» 2018 йылға тиклем Эстония Республикаһы президенттары» серияһына арналған. Портреттың рәссамы — Лембит Лыхмус^[43][44].