Пермь өлкәһе

Пермь өлкәһе (рус. Пе́рмская область) — РСФСР (1938—1991) һәм Рәсәй Федерацияһы (1991—2005) составындағы административ-территориаль берәмек. Майҙаны — 160,6 мең км². Административ үҙәге — Пермь ҡалаһы.

Пермь өлкәһе
Байраҡ[d]	Герб[d]
Нигеҙләү датаһы	3 октябрь 1938
Рәсми атамаһы	Пермская область, Молотовская область һәм Пермская область
Дәүләт	Рәсәй
Административ үҙәк	Пермь
Административ-территориаль берәмек	Рәсәй һәм РСФСР
Хөкүмәт башлығы	Геннадий Вячеславович Игумнов[d], Олег Анатольевич Чиркунов[d], Юрий Петрович Трутнев[d] һәм Кузнецов, Борис Юрьевич[d]
Халыҡ һаны	2 769 805 кеше (2005)
Сиктәш	Коми Республикаһы, Башҡортостан Республикаһы, Удмурт Республикаһы һәм Киров өлкәһе
Алмаштырылған	Пермь крайы
Алыштырған	Свердловск өлкәһе
Ғәмәлдән сыҡҡан дата	1 декабрь 2005[1]
Майҙан	160 600 км²
Самый густонаселенная городская территория	Пермь
Категория для почётных граждан субъекта	Категория:Почётные граждане Пермской области[d]
Пермь өлкәһе Викимилектә

2005 йылда Коми-Пермяк автономиялы округы менән берҙәм Рәсәй Федерацияһы субъекты булараҡ берләштерелеү һөҙөмтәһендә Пермь крайы тип үҙгәртелә.

Тарихы

1938 йылдың 3 октябрендә СССР Юғары Советы Президиумы Указы менән Свердловск өлкәһе составынан бүленеү юлы менән булдырылған. 1939 йылдың 31 майында СССР Юғары Советы өлкә ойоштороуҙы раҫлай^[2].

Викикитапхана логотибы

Ошо темаға Викикитапханала текстар бар
Разделение Свердловской области РСФСР на Пермскую и Свердловскую области

1940 йылдың 8 мартынан 1957 йылдың 2 октябренә тиклем Мо́лотов өлкәһе тип атала^[3].

Викикитапхана логотибы

Ошо темаға Викикитапханала текстар бар
Переименование Пермской области в Молотовскую область

1963 йылдың 1 февралендә Пермь өлкәһендә РСФСР Юғары Советы Президиумы Указы менән яңы райондар селтәре индерелә. 1965 йылдың 12 ғинуарында 13 район ҡайтанан тергеҙелә^[4]. 1965 йылдың 4 ноябрендә РСФСР Юғары Советы Президиумы Указы менән Горнозаводск, Еловск һәм Кишерте райондары ойошторола^[5]. 1966 йылдың 30 декабрендә РСФСР Ҡораллы Көстәренең Президиумы Указы менән УинскоеУй ауылында Уй районы ойошторола^[6]. 1968 йылдың 13 декабрендә РСФСР Юғары Советы Президиумы Указы менән йәнә Оло Соснова районы ойошторола^[7].

Рәсәй Президенты В. В. Путиндың 2000 йылдың 13 майындағы 849-сы «Рәсәй Федерацияһы Президентының федераль округтағы тулы хоҡуҡлы вәкиле тураһында»ғы Указына ярашлы, Пермь өлкәһе Волга буйы федераль округына индерелә.

Пермь өлкәһе составына Коми-Пермяк автономиялы округы (1977 йылға тиклем — милли округ) ингән. Рәсәй Конституцияһын ҡабул итеү менән (1993 йыл) Рәсәй Федерацияһының үҙ аллы субъекты булып китә.

2003 йылдың 7 декабрендә референдум үтә, унда Пермь өлкәһе һәм Коми-Пермяк автономиялы округында йәшәүселәр берҙәм Рәсәй Федерацияһы субъекты булараҡ берләштерелеүҙе хуплай. 2005 йылдың 1 декабренән Пермь өлкәһе һәм Коми-Пермяк автономиялы округы ғәмәлдән сығып, Рәсәй Федерацияһының яңы субъекты — Пермь крайы барлыҡҡа килә.

"Рәсәй федерацияһы составында Пермь өлкәһе һәм Коми-Пермяк автономиялы округы берләшеүе һөҙөмтәһендә Рәсәй Федерацияһында яңы субъект ойошторолоу тураһында " 25.03.2004 № 1-ФКЗ Федераль конституцион законы нигеҙендә берләшеү раҫлана

Халҡы

СССР тарҡалыуынан һуң өлкә байтаҡ — 10 % — халыҡ һаны кәмеүен кисерә. 1990—2009 йылдарҙа Кама буйы халҡы 313 меңдән ашыу кешегә кәмегән (3 022 108 кешенән 2 708 419 кешегә ҡалған)^[8][9].

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Пермская губерния
• Коми-Пермяцкий автономный округ
• Объединение Пермской области и Коми-Пермяцкого автономного округа в Пермский край
• Пермский край
• Коми-Пермяцкий округ