Куала-Лумпур

Куа́ла-Лу́мпур^[1] (мал. Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, тәржемәһе: «бысраҡ тамаҡ»; джавиكوالا لومڤور) — Малайзияның баш ҡалаһы.

Город
Куала-Лумпур мал. Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur джавиكوالا لومڤور ингл. Federal Territory of Kuala Lumpur ҡыт. 吉隆坡联邦直辖区 там. கோலாலம்பூர்
Флаг[d] Герб
Ил	МалайзияМалайзия
Штат	Федераль территория
Координаталар	3°09′35″ с. ш. 101°42′00″ в. д.HGЯO
Мэр	Хаким бин Борхан
Майҙаны	243 км²
Һыу өҫтө кимәле бейеклеге	21,95 м
Халҡы	1 809 699 кеше (2009)
Тығыҙлығы	7427,5 кеше/км²
Агломерация	6 900 000
Сәғәт бүлкәте	UTC+8
Телефон коды	+60 3
Почта индексы	40xxx - 48xxx, 62xxx - 64xxx
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	W
Рәсми сайт	kualalumpur.gov.my
Куала-Лумпур

2009 йылға ҡарата халҡы 1 809 699 кеше тәшкил итә.

География

Куала-Лумпур ҡалаһы Малакка ярымутрауының көньяҡ-көнбайышында Кланг һәм Гомбак йылғалары араһындағы түбән таулы үҙәндә урынлашҡан.

Климат

Куала-Лумпур экваториаль климат бүлкәтендә ята. Күп миҡдарҙа яуым-төшөм (йылына уртаса 2627 мм) күҙәтелә. Йыл әйләнәһенә эҫе һәм дымлы була. Ҡойма ямғырҙар тигеҙ дәүмәлдә йыл дауамында тиерлек яуа, июнь-август айҙарында уның күләме аҙыраҡ кәмей.

Ҡалала температура бер ваҡытта ла 38,5 °C-тан юғары күтәрелмәй һәм 17,8 °C-тан төшмәй. Уртаса тәүлек максимумдары 30—33 °C кимәлендә, минимумдары — 23—25 °C.

Ҡала климаты
Күрһәткес	Ғин	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Йыл
Абсолют максимум, °C	38,0	36,2	36,7	37,2	38,5	36,3	36,3	38,0	35,8	37,0	36,0	35,5	38,5
Уртаса максимум, °C	32,0	32,8	33,1	33,1	33,0	32,8	32,3	32,3	32,1	32,0	31,7	31,5	32,4
Уртаса температура, °C	26,9	27,3	27,6	27,7	28,0	27,9	27,4	27,5	27,2	27,1	26,8	26,7	27,3
Уртаса минимум, °C	23,4	23,6	24,0	24,3	24,6	24,3	23,8	23,9	23,8	24,0	23,8	23,6	23,9
Абсолют минимум, °C	17,8	18,0	18,9	20,6	20,5	19,1	20,1	20,0	21,0	20,0	20,7	19,0	17,8
Яуым-төшөм нормаһы, мм	193	198	257	290	197	131	148	162	214	265	321	252	2627
Сығанаҡ: Погода и Климат

Тарих

Куала-Лумпурға 1857 йылда нигеҙ һалына. 1880 йылдан алып 1978 йылға тиклем — Селангор провинцияһы (штаты) үҙәге. 1946—1957 йылдарҙа шул уҡ ваҡытта британия колонияһы үҙәге, 1957—1963 бойондороҡһоҙ Малайя Федерацияһының баш ҡалаһы^[2].

Һуңғы модернизм һәм постмодернизм

• Петронас башнялары (452 метр, 88 ҡат — донъялағы иң бейек ҡоролмаларҙың береһе)

• 
  Петронас башнялары төндә

Башҡа иҫтәлекле урындары

• 5 ҙур парктар (иң әһәмиәтлеһе — «Үҙәк күлле парк» (мал. Taman Tasik Perdana): орхидеялар паркы, күбәләктәр паркы, ҡоштар паркы, Милли мәсет, Ислам сәнғәте музейы, Милли монумент, кәмә станциялары, спорт һәм балалар майҙансыҡтары, асыҡ эстрада менән) һәм бихисап скверҙар.
• ҡала янында «Zoo Negara» гигант зоопаркы.
• ҡайһы бер битләүҙәрҙә кеше аяғы баҫмаған һаҡланған урман участкалары (Bukit Nanas).
• ҡытай кварталы.
• музей менән һөнәрселек комплексы (Kompleks Kraf).
• Royal Selangor фабрикаһының туристик үҙәге.
• ҡала үҙәгендә Kampung Bahru малай ауылы.
• П. Рамли мемориаль музейы.

• 
  Ҡоштар паркы өҫтөнән ауы
• 
  Ҡоштар паркындағы күренеш
• 
  Фламинго менән быуа
• 
  Ҡояшлы аратинга
• 
  Токо тукан

Куала-Лумпурҙың төнгө панорамаһы

Куала-Лумпурҙың төнгө панорамаһы

Туғандаш-ҡалалар

Дәүләт	Ҡала	Хеҙмәттәшлек	Иҫкәрмәләр
Германия	Берлин	туғандаш-ҡала	[3][4]
Һиндостан	Ченнаи	туғандаш-ҡала	[3][5]
Һиндостан	Дели	туғандаш-ҡала	[3][6]
Иран	Шираз	туғандаш-ҡала	[7]
Иран	Исфахан	туғандаш-ҡала	[3][8][9]
Иран	Мәшһәд	туғандаш-ҡала	[3][10]
Япония	Осака	ҡала-эш партнеры	[3][9][11]
Малайзия	Малакка	туғандаш-ҡала	[3][9]
Марокко	Касабланка	туғандаш-ҡала	[3][9]
Пакистан	Карачи	туғандаш-ҡала	[12]
Пакистан	Лахор	туғандаш-ҡала	[12]
Төркиә	Анкара	туғандаш-ҡала	[3][9][13]
Берләшкән Ғәрәп Әмирлектәре	Дубай	туғандаш-ҡала	[3]
Бөйөк Британия	Лондон	туғандаш-ҡала	[3]
АҠШ	Нью-Йорк	туғандаш-ҡала	[3]