Гадзіньнік (сузор’е)

Гадзі́ньнік (па-лацінску: Horologium, Hor) — невялікае цёмнае сузор’е ў паўднёвай частцы зорнага неба.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Гадзіньнік (неадназначнасьць).

Гадзіньнік
Сьпіс зорак у сузор’і Гадзіньніка
Лацінская назва	Horologium
· у родным склоне	Horologii
· скарот	Hor
Простае ўзьняцьцё	3г
Схіленьне	−60°
Квадрант	SQ1
Плошча	249 кв. гр. (58-е)
Зорак паводле Баера/Флэмстыда	10
Зорак з плянэтамі	2
Зорак ярчэй за 3.00m	0
Зорак у 10 пк (32,62 сьв. г.)	1
Найярчэйшая зорка	α Hor (3,85m)
Найбліжэйшая зорка	GJ 1061 (11,99 сьв. г., 3,66 пк)
Аб’екты Мэсье	0
Памежныя сузор’і	Эрыдан Паўднёвая Гідра Сетка Залатая Рыба Разец
Назіраецца ў шыротах паміж +30° і −90°. Найлепш назіраецца ў 21:00 на працягу сьнежня.

Адметнасьці

Сузор’е Гадзіньнік у начным небе.

Зоркі

Сузор’ Гадзіньнік ня мае яскравых зорак. Найярчэйшай зоркай зьяўляецца α Гадзіньніка — аранжавы гігант зорнай велічыні 3,9, што знаходзіцца за 117 сьв. гадоў ад Зямлі. β Гадзіньніка — белы гігант зорнай велічыні 5,0 за 314 сьв. гадоў ад Зямлі.

Хоць Гадзіньнік ня мае яскравых адметных зорак, у ім ёсьць некалькі зьменных зорак. R Гадзіньніка — чырвоны гігант з клясы мірыд, які мае вельмі шырокі дыяпазон зорных велічынь: ад мінімальнай велічыні 14,3 да максымальнай 4,7; пэрыяд гэтай зьменнай зоркі складае каля 13 месяцаў.^[1]

Аб’екты глыбокага космасу

Сузор’ю Гадзіньнік бракуе ня толькі адметных зорак, але і аб’ектаў глыбокага космасу. Тут маецца колькі шаравых скупнасьцяў, як то NGC 1261, якая мае зорную велічыню 8 і знаходзіцца за 44 000 сьв. гадоў ад Зямлі.^[1] У сузор’і знаходзіцца шаравая скупнасьць Arp-Madore 1, якая зьяўляецца найаддаленейшай вядомай шаравой скупнасьцю у Млечным Шляху — яна знаходзіцца за 398 000 сьв. гадоў ад Зямлі.

Гісторыя

Сузор’е Гадзіньнік было створана ў XVIII стагодзьдзі Нікаля Люі дэ Лякайлем,^[1] які даў яму першую назву Horologium Oscillitorium (па-беларуску: Гадзіньнік з Хістальнікам^[2]), каб адзначыць вынаходніка мэханічнага гадзіньніка, Крыстыяна Гюйгэнса. Пазьней назва была скарочаная, каб пазьбегнуць залішняй грувасткасьці.