Ганс Таўзэн

Ганс Таўзэн (па-дацку: Hans Tausen‎; 1494, Біркендэ, Данія — 11 кастрычніка, 1561, Рыбэ, Данія) — дацкі рэфармацыйны дзяяч і тэоляг.

Ганс Таўзэн
Hans Tausen
Ганс Таўзэн
Род дзейнасьці	сьвятар, рэфармацыйны дзяяч
Дата нараджэньня	1494
Месца нараджэньня	Біркендэ, Данія
Дата сьмерці	11 лістапада 1561
Месца сьмерці	Рыбэ, Данія
Месца пахаваньня	Катэдра Рыбэ[d]
Грамадзянства	датчанін
Месца вучобы	Капэнгагенскі ўнівэрсытэт[d]
Занятак	мовазнавец, перакладнік, тэоляг, перакладнік Бібліі, кампазытар, лютэранскі пастар
Навуковая сфэра	Protestant theology[d][1] і translations from Hebrew[d][1]
Месца працы	Капэнгагенскі ўнівэрсытэт[d]
Дзеці	Jørgen Hansen Tausen[d]
Ганс Таўзэн у Вікісховішчы

Біяграфія

Раньнія гады

Пра дзяцінства й маладосьць Ганса мала што вядома. Ганс нарадзіўся ў сям’і сялянаў, мабыць, навучаўся у гімназіях у Одэнсэ й Сьлягельсэ, потым быў манахам у манастыры ордэна Сьвятога Яна ў Антворскаў, які знаходзіцца побач са Сьлягельсэ. Паьсля навучаньня ў Ростаку, дзе ён атрымаў ступень магістра мастацтваў, а таксама пасьля таго, як атрымаў сан сьвятара, ён вывучаўся на працягу кароткага часу ва ўнівэрсытэце Капэнгагена, а затым зноўку зьехаў за мяжу, наведаўшы, сярод іншых месцаў, унівэрсытэта Лёвэна ў Бэльгіі й пазнаёміўшыся з галяндзкімі гуманістамі. Ганс быў добрым лінгвістам, разумеючы лацінскую мову й іўрыт.

Час Рэфармацыі

Пазнаёміўшыся з вучэньнем Лютэра, Таўзэн так захапіўся ім, што перабраўся ў Вітэнбэрг і стаў дбайным прыхільнікам новай дактрыны. Выкліканы прыёрам ў Антворскаў, Таўзэн быў заключаны ў турму. Праз год яго адправілі ў манастыр у Выбарзе, прыёр якога, навуковец Пэдэр Енсэн, дазволіў Таўзэну рабіць пропаведзі ў манастырскай царкве. Сваімі пропаведзямі Таўзэн хутка набыў велізарную папулярнасьць. Калі разьюшаныя на яго манахі дамагліся загаду біскупа аб заключэньні Таўзэна пад варту, мяшчане сілком адстаялі свайго улюбёнага прапаведніка.

У 1529 годзе кароль Фрэдэрык I выклікаў Таўзэна ў Капэнгаген, дзе ён таксама набыў гучную вядомасьць. У 1530 годзе ў Капэнгагене быў скліканы сойм для дазволу рэлігійных спрэчак. На працягу першых дзевяці дзён на сойме ў прысутнасьці караля й дзяржаўнага савета трымалі прамовы каталікі. Тым ня менш, рэфармацыйная партыя, якую падтрымлівалі кароль, шляхецтва й бюргерства, атрымала перамогу.

У 1536 годзе справа Рэфармацыі, якая энэргічна была падтрымана каралём Крыстыянам III, канчаткова перамагла ў Даніі й Таўзэн атрымаў поўную свабоду дзеяньня. У 1538 годзе ён быў прызначаны лектарам багаслоўя, а ў 1542 — біскупам Рыбскай эпархіі. У Выбарзе яму узведзены помнік.