Дацкая мова

Да́цкая мо́ва (да́нская мо́ва; саманазва: dansk,  Da-dansk.ogg ) — мова ўсходняй падгрупы паўночнагерманскай групы германскай галіны індаэўрапейскай сям’і моваў. На дацкай мове размаўляюць прыкладна 6 мільёнаў чалавек (2019 год) — у Даніі, уключна з Грэнляндыяй і Фарэрскімі астравамі, дзе яна афіцыйная; у Паўднёвым Шлезьвігу ў Нямеччыне, дзе яна мае статус абароненай мовы меншасьці; у Ісьляндыі, дзе гэта першая замежная мова ў школах. У аўтаномнай Грэнляндыі ня мае афіцыйнага статусу з 2009 году. Дацкая мова адносіцца да моў аналітычнага ладу.

Дацкая
dansk
Ужываецца ў	Каралеўства Даніі Данія[1] Фарэрскія астравы[2] Грэнляндыя[3] Нямеччына[4]
Рэгіён	Шлезьвіг-Гальштайн і Данія
Колькасьць карыстальнікаў	6 000 000 чал. 5 520 860 чал. (2012)[5] 5 621 380 чал. (2012)[6]
Клясыфікацыя	Індаэўрапейская сям'я Германская галіна Паўночнагерманская група Усходняя падгрупа Дацкая мова
Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў	Даніі (без уліку Грэнляндыі), Эўрасаюзе
Рэгулюецца	Dansk Sprognævn
Статус:	1 дзяржаўная[d][7]
Пісьмо	лацінскае пісьмо[d]
Коды мовы
ISO 639-1	da
ISO 639-2(Б)	dan
ISO 639-2(Т)	dan
ISO 639-3	dan
SIL	DAN

Гісторыя

Распаўсюджаньне дацкай мовы на пачатку Х стагодзьдзя

Дацкая мова паходзіць ад агульнаскандынаўскай мовы, рунічныя надпісы на якой адносяцца да III ст. н. э. Разьдзяленьне агульнаскандынаўскай мовы на ўсходнюю і заходнюю галіну адбылося ў эпоху вікінгаў (каля 800—1050 гг.).

Гісторыя дацкай мовы можна падзяліць на наступныя пэрыяды: старажытнадацкі (800—1100 гг.), сярэднедацкі (1100—1500 гг.) ды сучасны дацкі (с 1500 г.).

Найстарэйшыя пісьмовыя помнікі, напісаныя на дацкай мове рунамі, датуюцца IX ст. Найстарэйшымі помнікамі на лацініцы зьяўляюцца абласныя законы: «Skånske Lov» (1203—22 гг.) «Skånsk Kirkelov», «Valdemars sjaellandske Lov», «Absalons sjaellandske Kirkelov», «Jyske Lov» (1241 г.), «Samling af gamle danske Love».

Дацкі альфабэт

У дацкім альфабэце 29 літар: 9 голосных (a, e, i, o, u, y,æ,ø,å) і 20 зычных.

Сучасны стан

Дыялекты дацкай мовы.