Данута Валэнса

Данута Міраслава Валэнса (дзявочае прозьвішча Голось^[2] (нар. 25 лютага 1949 г. у Калёні Крыпы) — польская грамадзкая актывістка, першая лэдзі Рэспублікі Польшча ў 1990—1995 гадах, жонка прэзыдэнта Рэспублікі Польшча Леха Валэнсы .

Данута Валэнса
па-польску: Mirosława Danuta Wałęsa
першая лэдзі Польшчы[d]
22 сьнежня 1990 — 22 сьнежня 1995
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася	25 лютага 1949(1949-02-25)[1] (76 гадоў) Krypy, Gmina Liw[d], Гміна Ліў[d], Вэнгроўскі павет, Мазавецкае ваяводзтва, Польшча
Сужэнец	Лех Валэнса
Дзеці	Яраслаў Валэнса і Sławomir Wałęsa[d]
Узнагароды	Q9374268? мэдаль сьвятога Юрыя[d] (2012) ганаровы грамадзянін Гданьску[d]

Біяграфія

Нарадзілася другой зь дзевяці дзяцей Зьбігнева Голося і Фэліксы, народжанай Баршч, якія паходзілі зь сялянскіх сем’яў^[3]. Яна скончыла пачатковую школу ў Венграве і працавала на сямейнай фэрме, а таксама на мясцовых фэрмэраў^[4]. У 1968 годзе яна назаўсёды пераехала ў Гданьск, дзе спачатку жыла са сваёй сям’ёй і працавала ў краме кветак^[5].

8 лістапада 1969 г.^[6] яна выйшла замуж за Леха Валэнсу, які пазьней стаў лідарам «Салідарнасьці» і прэзыдэнтам Рэспублікі Польшча з 1990 па 1995 год. Разам яны выхавалі васьмярых дзяцей: Багдана, Славаміра, Пшэмыслава, Яраслава, Магдалену, Ганну, Марыю Вікторыю і Брыгіду. Ад імя мужа Данута Валэнса 10 сьнежня 1983 г. прыняла Нобэлеўскую прэмію міру . У рамках сваёй грамадзкай дзейнасьці яна ўвайшла ў раду заснавальнікаў фонду «Sprawni Inaczej»^[7]. Яна таксама заняла пасаду ганаровага прэзыдэнта Гданьскага фонду разьвіцьця культуры^[8] і стала членам ганаровых саветаў конкурсаў і грамадзкіх арганізацый.

У 2011 годзе «Літаратурнае выдавецтва» апублікавала аўтабіяграфію Дануты Валэнсы пад назвай «Сны і таямніцы» (пад рэдакцыяй Пятра Адамовіча). За некалькі месяцаў кніга была прададзена накладам больш за 300 000 асобнікаў^[9]. У 2012 годзе Данута Валэнса атрымала за яе спэцыяльную ўзнагароду «Supergwarancja Kultury — падзея году», якая прысуджаецца рэдакцыйнай калегіяй TVP Kultura^[10].

У 2012 годзе прэзыдэнт Браніслаў Камароўскі ўзнагародзіў яе Камандорскім крыжам з зоркай Ордэна Адраджэньня Польшчы за выдатны ўнёсак у незалежнасьць Рэспублікі Польшча, адданасьць справе дэмакратычных пераўтварэньняў у краіне і дасягненьні ў прафэсыйнай і грамадзкай дзейнасьці ^[11] .

Яна стала адной з галоўных гераінь м’юзыкла «1989», сумеснай пастаноўкі Тэатра імя Юліуша Славацкага ў Кракаве і Гданьскага Шэксьпіраўскага тэатра ў 2022 годзе; ролю Дануты Валэнсы выканала Караліна Казонь^[12].

У 2024 годзе рашэньнем кіраўніка Упраўленьня па справах вэтэранаў вайны і ахвяр прыгнёту Леха Парэлы ёй быў прысвоены статус актывісткі дэмакратычнай апазыцыі^[13].

Узнагароды

• 2012: Віктар 2011 у катэгорыі «Найвялікшае тэлевізійнае адкрыцьцё» ^[14]
• 2012: Прэмія TVP Kultura ў катэгорыі «Гарантыя культуры» ^[15]
• 2012: Прэмія «Ружы Галі» ў катэгорыі «Літаратура» за раман Сны і таямніцы^[16]
• 2012: Мэдаль Сьвятога Георгія, які прысудзіў "Tygodnik Powszechny " за "Мары і таямніцы " ^[17]
• 2012: Прэмія RMF Classic «MocArty» у катэгорыі «За кляс і стыль» ^[18]
• 2012: Прэмія Radio Tok FM ^[19]
• 2012: Тытул «Чалавек году 2011» паводле «Дзёньніка Балтыйскага» ^[20]
• 2022: Званьне ганаровага грамадзяніна Гданьска ^[21]
• 2025: Значок салідарнасьці і правоў чалавека, заснаваны Эўрапейскім цэнтрам салідарнасьці ^[22]