Касьцёл Сьвятога Ўладзіслава (Суботнікі)

Касьцёл Сьвятога Ўладзіслава — помнік архітэктуры пачатку XX стагодзьдзя ў Суботніках. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка на гістарычнай Касьцельнай вуліцы^[a]. Дзее. Твор архітэктуры нэаготыкі.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Касьцёл Сьвятога Ўладзіслава (неадназначнасьць).

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Ўладзіслава
Касьцёл Сьвятога Ўладзіслава
Краіна	Беларусь
Вёска	Суботнікі
Каардынаты	54°05′36″ пн. ш. 25°45′07″ у. д.
Канфэсія	Каталіцкая царква і каталіцтва
Эпархія	Гарадзенская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	нэаготыка
Касьцёл Сьвятога Ўладзіслава на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Ўладзіслава
Касьцёл Сьвятога Ўладзіслава на Вікісховішчы

Гісторыя

Праект касьцёла, 1897 г.

Праект касьцёла, 1897 г.

Вялікае Княства Літоўскае

Першы драўляны касьцёл у Суботніках фундаваў у 1423 годзе Войцех Манівід. Новы драўляны касьцёл збудавалі з фундацыі вялікага князя Жыгімонта Старога ад 24 лістапада 1545 году.

У 1755 годзе апошні драўляны касьцёл збудавалі на сродкі тагачасных уладальнікаў маёнтку Юрыя Абрамовіча і яго жонкі Марыі.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Суботнікі апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць. У 1809 годзе з фундацыі Ганны Умястоўскай да прэзьбітэрыюму дабудавалі мураваную капліцу, дзе спачыў маршалак Якуб Умястоўскі, муж фундатаркі, а потым і іншыя родзічы. Пры парафіі працавала школа.

У 1897 годзе касьцельны пляц на сродкі парафіянаў атачылі бутавай агароджай. У 1900—1904 гадох з фундацыі ўладальнікаў маёнтку графа Ўладзіслава Ўмястоўскага і яго жонкі Яніны вялося будаваньне мураванага касьцёла.

Найноўшы час

1 чэрвеня 1928 году віленскі арцыбіскуп Рамуальд Ялбжыкоўскі кансэкраваў касьцёл. У Другую сусьветную вайну будынак касьцёла атрымаў пашкоджаньні. У 1947 годзе яго аднавілі парафіяне. За савецкім часам касьцёл не зачыняўся.

Архітэктура

Помнік архітэктуры нэаготыкі. Гэта прастакутны ў пляне аб’ём, накрыты 2-схільным дахам, 5-гранная апсыда — вальмавым, сымэтрычныя закрысьціі — 2-схільнымі дахамі. Масіўная 3-ярусная вежа на галоўным фасадзе завяршаецца высокім шатром. Сьцены рытмічна падзяляюцца прыступкавымі контрфорсамі. Аконныя праёмы маюць стральчатыя і аркавыя завяршэньні. З бакоў вежы — невялікія гранёныя аб’ёмы ўсходаў^[1].

Унутраная прастора, падзеленая калёнамі на тры нэфы, перакрываецца стральчатымі скляпеньнямі на распалубках і падпружных арках. У інтэр’еры тры альтары: галоўны — Сьвятога Ўладзіслава, левы бакавы — Маці Божай Ружанцовай з абразом Маці Божай у другім ярусе, правы — Сьвятога Юрыя. Над уваходам месьцяцца хоры, дзе стаіць арган яшчэ з старога касьцёла.

Пад касьцёлам знаходзіца крыпта з родавай пахавальняй Умястоўскіх і Дунін-Раецкіх, куды перанесьлі ўсе пахаваньні з папярэдняга касьцёла. Тут стаіць жалобны алтар, скляпеньні багата дэкаруюцца паліхромнымі мазаікамі ў стылі мадэрн, сьцены аздабляюцца скандынаўскім гранітам, над уваходам месьціцца надпіс на лацінскай мове: «FRANGAS NON ELECTA».

Касьцельны пляц атачаецца бутавай агароджай, галоўны ўваход пазначаецца брамай у выглядзе чатырох нэагатычных слупоў-пінакляў. У агароджы месьцяцца пяць невялікіх капліцаў Крыжовага шляху.

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  каля 1900 г.
• 
  1916 г.
• 
  1926 г.
• 
  1941 г.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Агульны выгляд
• 
  З боку апсыды
• 
  Інтэр'ер
• 
  Крыпта

Заўвагі

1. Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Першамайская, 12