Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар піяраў (Лужкі)

Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар піяраў — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Лужках. Знаходзіцца ў паўднёва-ўсходняй частцы колішняга мястэчка, на Касьцельнай вуліцы. Касьцёл дзее. Твор архітэктуры віленскага барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар піяраў
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла
Краіна	Беларусь
Вёска	Лужкі
Каардынаты	55°21′3″ пн. ш. 27°52′39″ у. д.
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Віцебская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	барокавая архітэктура[d]
Дата заснаваньня	XVIII ст.
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар піяраў на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар піяраў
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар піяраў на Вікісховішчы

Комплекс складаўся з касьцёла і кляштарнага корпуса. У 1843 годзе расейскія ўлады зруйнавалі кляштар.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Айцы-піяры зьявіліся ў Лужках на запрашэньне ўладальніка мястэчка кашталяна полацкага Валяр’яна Жабы, які перадаў ім фальварак Bісьнік, пляц пад кляштар і калегіюм (у ягоны гонар называўся Валяр’янскім), парк і школу (дзеяла з 1744 году). Жонка В. Жабы ахвяравала на калегіюм 1000 злотых.

Мураваны касьцёл будаваўся ў 1744—1756 гадох.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Касьцёл, 1915 г.

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Лужкі апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзеяць. На 1832 год кляштар валодаў 13 вёскамі і 330 сялянамі.

Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1843 годзе расейскія ўлады гвалтоўна перарабілі касьцёл пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы), тады ж зруйнавалі кляштарны комплекс (імаверна, захаваліся падмуркі).

Найноўшы час

За польскім часам будынак касьцёла вярнулі каталікам. Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зачынілі касьцёл. У будынку захоўваліся штучныя ўгнаеньні. З 1988 году касьцёл зноў дзее.

Архітэктура

Помнік архітэктуры віленскага барока. Гэта 2-вежавая 1-нэфавая базыліка з выцягнутай акруглай апсыдай, да якой з бакоў сымэтрычна далучаюцца нізкія закрысьціі. Тарцы 2-схільнага даху афармляюцца фігурнымі шчытамі. 4-ярусныя чацьверыковыя вежы стаяць пад кутом да цэнтральнай увагнутай роўніцы галоўнага фасада, які прафіляванымі цягамі падзяляецца на 3 ярусы, інтэнсіўна падзеленыя пілястрамі. Пабеленыя кутнія і прасьценачныя пілястры аздабляюць будынак і надаюць яму графічную выразнасьць.

У інтэр’еры нэф і апсыда перакрываюцца цыліндрычнымі скляпеньнямі з распалубкамі. Сьцены падзяляюцца паўкалёнамі на высокіх пастамэнтах і з капітэлямі зь лісьця аканта, валютаў і галовак пуцьці. Адхілы высoкіх аркавых аконных праёмаў, прасьценкі, скляпеньні аздабляюцца арнамэнтальнай размалёўкай. Плястыка-дэкаратыўныя акцэнты інтэр’еру — 3 ракайльныя 2-ярусныя стукавыя алтары, аздобленыя драўлянай скульптурай. Над уваходам — хоры, абмежаваныя хвалістым парапэтам^[1].

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  каля 1900 г.
• 
  да 1915 г.
• 
  1919—1921 г.

• 
  1924 г.
• 
  1930-я гг.
• 
  К. Півоцкі, 1936 г.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Галоўны фасад
• 
  З боку апсыды
• 
  Інтэр'ер
• 
  Хоры