Ковенскі павет (ВКЛ)

Ковенскі паве́т — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Троцкага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага. Сталіца — места Коўна.

Гэта артыкул пра павет Вялікага Княства Літоўскага. Калі вам патрэбны артыкул пра павет Летувы, глядзіце артыкул Ковенскі павет.

Ковенскі павет лац. Kovienski paviet
Агульныя зьвесткі
Краіна	Вялікае Княства Літоўскае
Статус	павет[d]
Адміністрацыйны цэнтар	Коўна
Дата ўтварэньня	1565 і 1566
Дата скасаваньня	1795
Час існаваньня	1565/66—1795
Месцазнаходжаньне Ковенскага павету
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Гісторыя

Мапа ВКЛ 1680 г., на якой Коўна з ваколіцамі значыцца як частка Жамойці

Мапа Жамойці 1667 г. з Коўнам і Вількамірам

Утварыўся згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў. У склад павету ўваходзіла тэрыторыя Прэнскага, Ваўкавіскага, Дасунскага, Віштынецкага старостваў (дзяржаўных воласьцяў) і прылеглыя прыватнаўласьніцкія маёнткі^[1].

У архіве князёў Сангушкаў захоўваўся дакумэнт ад 1565 году, дзе разьмешчаная на поўдні Ковенскага павету Бірштанская воласьць азначаецца як частка Жамойці (Жамойцкай зямлі): «Я, Мальхер Станіслававіч Шэмет, цівун гаспадарскі зямлі Жамойцкае воласьці Берштанскае...»^[2]. Паводле ліста вялікага князя Жыгімонта Старога да ковенскіх мытнікаў ад 1530 году, «пушчы нашы ва ўсіх дварох нашых Панямонскіх абапал ракі Нёману ў Пунях, у Бірштанах, у Дарсунішках, у Коўне, у Вількіі, у Вялёне, у Скерстымоні і ў Ясвойнях, і ва ўсёй зямлі Жамойцкай ад нас заведаці пісару зямлі Жамойцкае Андрэю Мацковічу»^[3].

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі.

Ураднікі

На Гарадзенскім сойме 12 студзеня 1793 году дзеля павелічэньня колькасьці сэнатараў ад ВКЛ быў намінаваны кашталян ковенскі шляхам павышэньня да кашталянскай годнасьці мясцовага павятовага маршалка, якім на той момант быў Ігнаці Забела. Ён атрымаў прывілей 26 кастрычніка 1793 году, але ўжо ў сьнежні таго ж году новая адміністрацыйна-тэрытарыяльная рэформа Рэчы Паспалітай скасавала ковенскую кашталянію. У выніку, кашталян ковенскі захаваў свой тытул, але ўжо ня меў сэнатарскіх паўнамоцтваў.

Глядзіце таксама

• Ляўда