Царква ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа (Аранчыцы)

Царква́ ўзьві́жаньня Сьвято́га Крыжа́ — праваслаўны храм у вёсцы Аранчыцы Пружанскага раёну Берасьцейскай вобласьці, пабудаваны ў 1914 року. Помнік архітэктуры псэўдарускага стылю.

Славутасьць
Царква ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа
Краіна	Беларусь
Вёска	Аранчыцы
Каардынаты	52°27′37.3″ пн. ш. 24°31′32.5″ у. д.
Канфэсія	Беларускі экзархат і праваслаўе
Эпархія	Берасьцейская і Кобрынская япархія
Архітэктурны стыль	псэўдарускі
Дата заснаваньня	1914
Статус	ахоўваецца дзяржавай
Царква ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа на мапе Беларусі ± Царква ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа Царква ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа
Царква ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа на Вікісховішчы

Гісторыя

Мураваны храм пабудаваны замест драўлянага 1654 року, пасьля разабранага і перададзенага каталікам у Лінова^[1]. Ад яго застаўся драўляны крыж на месцы, дзе раней знаходзіўся алтар.

У 1928 былі набытыя пяць званоў зь Перамышлю (старыя ў 1915 былі вывезеныя ў Расею), а таксама новы іканастас, прывезены з Варшавы.

Храм дзейнічаў і за савецкім часам.

Архітэктура

Бакавы фасад

Кананічную чатырохчасткавую падоўжна-восевую кампазыцыю храма складаюць трох’ярусная званіца, прастакутная ў пляне трапезная, кубападобная малітоўная заля, пяцігранная апсыда. Шатровая званіца (2 васьмерыкі на чацьверыку) і чатырохсхільны дах асноўнага аб’ёму завершаны цыбулепадобнымі галоўкамі на 8-гранных сьветлавых барабанах. У дэкоры фасадаў выкарыстаны зубчастыя фрызы, вытанчаныя пілястры і вуглавыя лапаткі. Крыжы ў круглых разетках. Арыгінальнае вырашэньне атрымалі бакавыя фасады асноўнага аб’ёму — вялікі арачны ваконны праём флянкіраваны двума ярусамі лучковых аконных праёмаў.

Інтэр’ер

Інтэр’ер асьветлены сьветлавым барабанам на ветразях. Прастора трапэзнай адкрытая ў залю шырокім арачным прасьветам. Апсыда вылучаная драўляным іканастасам.

Абразы XVIII ст. «Сьвяты Мікалай», «Маці Божая Адзігітрыя».

Сьвятары

• Аляксандар Дружылоўскі (згаданы ў 1862)
• Ніканор Дружылоўскі (23.06.1868 — 5.03.1877)
• Аляксандар Вянчанінаў (прозьвішча пры нараджэньні Кендысь; 9.05.1877 — 12.09.1884; 27.06.1908 — 1915)
• Андрэй Шчарбіцкі (21.11.1884 — 13.07.1890)
• Мікалай Пратасевіч (13.07.1890 — 14.03.1908)
• Мікалай Станкевіч (1915; з 18.11.1922 — ?; 16.04.1934 — 12.12.1934)
• Лука Курыловіч (23.12.1932 — 28.03.1933)
• Віталь Копасаў (16.02.1935 — 1939?)
• Ёсіф Нарка (не раней за 1935 — 30.11.1945)
• Пётар Піліхоўскі (да 1947)
• Феадор Катляроў (1948—1951)
• Мікалай Сахарчук (1951—1952)
• Якаў Сахарчук (1953—1954)
• Фама Клюка (1954—1962)
• Уладзімер Мяшкоў (1962—1968)
• Сяргей Белайц (1968—1969)
• Мікалай Саўчук (1969—1984)
• Уладзімер Камарчук (1984—1991)
• Валеры Крашчук (з 1991)^[2]