Аранчыцы

Ара́нчыцы^[3] — вёска ў Пружанскім раёне Берасьцейскай вобласьці. Уваходзіць у склад Лінаўскага сельсавету. Знаходзіцца за 13 км на поўдзень ад Пружанаў, 1 км ад чыгуначнай станцыі Аранчыцы на лініі Баранавічы — Берасьце. Насельніцтва на 2012 год — 803 жыхары, 346 двароў.

Аранчыцы
трансьліт. Arančycy
Крыжаўзьвіжанская царква
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Берасьцейская
Раён:	Пружанскі
Сельсавет:	Лінаўскі
Насельніцтва
колькасьць:	803 чал. (2012)[1]
колькасьць двароў:	346
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 1632
Паштовы індэкс:	225149[2]
СААТА:	1256835036
Нумарны знак:	1
Геаграфічныя каардынаты:	52°27′49.6″ пн. ш. 24°32′18.7″ у. д.
Аранчыцы на мапе Беларусі ± Аранчыцы Аранчыцы
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Этымалёгія назвы

Паводле пружанскай гісторыка і краязнаўцы Веры Церахавай, назва вёскі паходзіць ад роду Аранскіх, якія пасяліліся тут у XVI стагодзьдзі, а іхняё найменьне ў сваё чаргу паходзіць ад роду дзейнасьці, якім яны займаліся — «араць»^[4].

Мінуўшчына

За часам караля Жыгімонта Аўгуста Аранскія залажылі тут маёнтак і ў 1560 року збудавалі драўляны палац на цагляным падмурку. Па імі ўласьнікаў мясцовасьць атрымала назву Аранчыцы. Пазьней маёнтак перайшоў да Іжыцкіх, а пасьля ў якасьці пасагу дастаўся Ігнацыю Ляжэнскаму, афіцэру паўстаньня Касьцюшкі. Ягоны партрэт у мундзіры паручніка пешай літоўскай гвардыі вісеў у Аранчыцах да 1939 року^[5].

За расейскім часам — у Лінаўскай воласьці Пружанскага павету Гарадзенскай губэрні, зь вёскай Лінёўка 487 дзесяцін, царква^[6]. Маёнтак^[7] Утгафаў Лінёва, 869 дзесяцін^[8]. У 1886 року ў вёсцы 384 жыхары, 38 двароў, праваслаўная царква, піцейны дом. Паводле перапісу 1897—523 жыхары, 73 двары. На пачатку XX стагодзьдзя 429 жыхароў.

У 1906 року адбылося хваляваньне сялянаў Аранчыцаў і вакольных вёсак, жорстка здушанае ўладамі, 20 чалавек кінутыя ў турму.

За польскім часам — вёска^[9] і фальварак у гміне Лінова Пружанскага павету Палескага ваяводзтва^[10]. У 1921 року ў вёсцы 371 жыхар, 71 двор, у фальварку 35 жыхароў, 4 дамы.

У верасьні-кастрычніку 1939 року бальшавікі зьнішчылі сядзібу Ляжэнскіх. Магіла Юзэфы Ляжэнскай (з Дэрамэраў) знаходзіцца на каталіцкіх могілках у Пружане^[5]. З 15 студзеня 1940 вёска ў Пружанскім раёне Берасьцейскай вобласьці.

У 1940 годзе з чыгуначнай станцыі Аранчыцы адбываліся дэпартацыі насельніцтва далучанай Заходняе Беларусі ў Архангельскую і Кустанайскую вобласьці РСФСР^[11].

Насельніцтва

• XIX стагодзьдзе: 1886 год — 384 жыхары, 38 двароў; 1897 год — 523 жыхары, 73 двары
• XX стагодзьдзе: пачатак стагодзьдзя — 429 жыхароў; 1921 год — 371 жыхар, 71 двор; 1959 год — 645 жыхароў (перапіс); 1970 год — 682 жыхары, 215 двароў; 1999 год — 955 жыхароў.
• XXI стагодзьдзе: 2003 год — 900 жыхароў, 375 двароў; 2005 год — 907 жыхароў, 369 двароў^[12]; 2010 год — 777 жыхароў; 2012 год — 803 жыхары, 346 двароў^[1]

Транспарт

Чыгуначная станцыя Аранчыцы на лініі Берасьце — Баранавічы.

Аўтамабільныя дарогі Н528 Аранчыцы — Бакуны — Вінец і Н551 Аранчыцы — Млынок^[13].

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Праваслаўная Крыжаўзьвіжанская царква
• Магіла ахвяраў фашызму (1941—1944), абэліск (1975)

Страчаная спадчына

• Сядзіба Ляжэнскіх

Культура

У вёсцы дзейнічае Аранчыцкі дом фальклёру, які ладзіць абрад «Юр’я»^[14].