Крэмніцкая мынца

Дзяржа́ўнае прадпрые́мства «Крэ́мніцкая мы́нца» (па-славацку: Mincovňa Kremnica, па-вугорску: Körmöcbányai pénzverde) — дзяржаўная мынца Славаччыны, знаходзіцца ў Крэмніцы. Зьяўляецца адной з найстарэйшых дзейных прадпрыемстваў і найстарэйшай мынцай у сьвеце.

Крэмніцкая мынца
Тып	дзяржаўнае прадпрыемства
Заснаваная	1328
Заснавальнікі	Карл I Робэрт
Краіна	Славаччына[1]
Разьмяшчэньне	Крэмніца
Ключавыя фігуры	старшыня праўленьня Власьціміл Калінец
Галіна	мынца
Прадукцыя	манэты эўра
Апэрацыйны прыбытак	€17,237 млн (2011)[2]
Чысты прыбытак	€1,426 млн (2011)[2]
Лік супрацоўнікаў	201 (2011)[2]
Матчына кампанія	Міністэрства фінансаў Славаччыны
http://www.mint.sk
Крэмніцкая мынца ў Вікісховішчы

Стары будынак мынцы

З 2008 року тут выпускаюцца славацкія эўра.

Мінуўшчына

10 кройцэраў, выбітыя падчас рэвалюцыі (1848)

Памятны мэдаль у гонар папства Яна Паўла II (2005)

Разам са статусам вольнага каралеўскага шахцёрскага места ад вугорскага караля Карла I Робэрта 17 лістапада 1328 Крэмніца атрымала прывілей на працу мынцы. Першыя манэты біліся паводле ўзору мынцы ва Флярэнцыі і называліся флорыны. У 1499 у Крэмніцы аднымі зь першых пачалі біць срэбныя талеры. Прыкладна гэты часам датаваныя першыя вядомыя крэмніцкія мэдалі.

Пазьней пачалося біцьцё дукатаў. Яны былі вельмі вядомыя ў Эўропе праз сваю высокую якасьць, дакладную масу (3,49 г) і чысьціню (986‰) золата. Паводле ацэнак, за час сваёй дзейнасьці мынца выбіла 21,5 млн дукатаў^[3].

Да пачатку XX стагодзьдзя абсталяваньне мынцы значна састарэла, зьявіліся нават прапановы па пераносе яе ў Будапэшт. Аднак да заканчэньня Першай сусьветнай вайны гэтага не адбылося. Пасьля таго, як чэскія войскі ўвайшлі ў Паўночную Вугоршчыну, урад Кароі загадаў перавезьці абсталяваньне і запас высакародных мэталаў у сталіцу. Вугорскі ўрад пачаў біць першыя манэты на зношаных станках і штампах у Чэпелі (цяпер раён Будапэшту).

Чэхаславацкаму ўраду давялося пачынаць мынцу спачатку, паколькі ў Крэмніцы засталіся адно пустыя будынкі. Усталяваньне новага абсталяваньня пачалося ў 1921. З таго часу Крэмніцкая мынца біла манэты для патрэбаў чэхаславацкай дзяржавы і 25 іншых краінаў. Напрыканцы Другой сусьветнай вайны нацысты ўзарвалі ўсё абсталяваньне, аднаўленьне адбывалася да лета 1946 року.

У 1955 року мынца занесеная ў сьпіс нацыянальных культурных славутасьцяў. У 1986 року вытворчасьць перанесеная ў новы будынак па-за межамі места, а ў старым будынку ў гістарычным цэнтры засталася вытворчасьць мэдалёў.

Сучаснасьць

27 чэрвеня 1988 року Фэдэральнае міністэрства мэталюргіі, мэханічнай і электроннай інжынэрыі заснавала Дзяржаўнае прадпрыемства «Крэмніцкая мынца». З 31 сьнежня 1996 паўнапраўным уласьнікам зьяўляецца Міністэрства фінансаў Славаччыны^[4].

Паколькі мынца была адзінай на тэрыторыі Чэхаславаччыны, пасьля падзелу Чэхаславаччыны незалежная Чэская рэспубліка заснавала ў 1990-х роках уласную мынцу. З 23 студзеня 1993 на Крэмніцкай мынцы распачатае біцьцё славацкіх манэтаў.

У цяперашні час мынца працягвае біць манэты для некалькіх краінаў сьвету^[5], славацкія эўра, памятныя манэты. Выпускае таксама мэдалі, значыкі і інш.