Кіева-Пячэрская лаўра

Кі́ева-Пячэ́рская ла́ўра — дзяржаўны музэйны комплекс у Кіеве, ва Ўкраіне.

Манастыр
Кіева-Пячорская лаўра укр. Києво-Печерська лавра
Краіна	Украіна
Горад	Кіеў
Каардынаты	50°20′56″ пн. ш. 30°33′44″ у. д.
Канфэсія	праваслаўе
Эпархія	Кіеўская эпархія
Архітэктурны стыль	украінскае барока[d]
Аўтар праекту	Феадосій Пячэрскі
Заснавальнік	Антон Пячорскі
Дата заснаваньня	1051
Вядомыя насельнікі	Антон Пячорскі Феадосій Пячэрскі Інгат Пячорскі Ян Шматпакутны Ярэмія Пячорскі Нікан Пячорскі
Статус	частка аб’екту Сусьветнае спадчыны[d]
Сайт	Афіцыйны сайт
Кіева-Пячорская лаўра на мапе Ўкраіны Кіева-Пячорская лаўра
Кіева-Пячорская лаўра на Вікісховішчы

Адзін зь першых паводле часу стварэньня манастыроў у Кіеўскай Русі. Заснаваны ў 1051 годзе пры Яраславе Мудрым манахам Антонам, родам зь Любеча. Сузаснавальнікамі Пячорскага манастыра сталі адзін зь першых вучняў сьв. Антона — Тэадос і бізантыец — Тэафан Грэк. Князь Сьвятаслаў II Яраславіч падарыў манастыру плято над пячорамі, дзе пазьней вырасьлі выдатныя каменныя храмы, упрыгожаныя жывапісам, кельлі, крапасныя вежы й іншыя будынкі. З манастыром зьвязаныя імёны летапісца Нестара (аўтара «Аповесьці мінулых гадоў»), мастака Аліпія.

З 1592 па 1688 год быў стаўрапігіяй Канстантынопальскага патрыярха; з 1688 году манастыр атрымаў статут лаўры^[1] і стаў «стаўрапігіёнам царскім і патрыяршым Маскоўскім»; у 1786 годзе лаўра была падпарадкаваная Кіеўскаму мітрапаліту, які стаў яе сьвятаархімандрытам.

У Бліжніх і Далёкіх пячорах Лаўры знаходзяцца мошчы сьвятых, таксама ў Лаўры ёсьць і пахаваньні знакамітых вернікаў (напрыклад, магіла Пятра Аркадзевіча Сталыпіна).

Да канца 2022 году ніжняя Лаўра знаходзілася ў юрыcдыкцыі Украінскай Праваслаўнай Царквы (Маскоўскага Патрыярхату), а верхняя Лаўра належала Нацыянальнаму Кіева-Пячорскаму гісторыка-культурнаму запаведніку.^[2]

У чэрвені 2022 году Праваслаўная царква Ўкраіны ўхваліла рашэньне пра стварэньне Сьвята-Ўсьпенскай Кіева-Пячорскай лаўры. 1 сьнежня ўлічылі яе статут, які 2 сьнежня ўнесьлі ў Адзіны дзяржаўны рэестар юрыдычных асобаў Украіны^[3]. 1 студзеня 2023 году ўрад Украіны вярнуў у сваю ўласнасьць Усьпенскі сабор і Трапезную царкву Кіева-Пячэрскай лаўры. 7 студзеня кіеўскі мітрапаліт Епіфаній правёў сьвяточную службу на Раство Хрыстова ва Ўсьпенскім саборы Кіева-Пячэрскай лаўры^[4].