Людвіка Ямант

Людві́ка Я́мант (1833, Вільня — 1914, Вільня) — удзельніца паўстаньня 1863—1864 гадоў, мэмуарыстка. Сястра Марыі Ямант і Юзэфа Яманта.

Людвіка Ямант

Людвіка Ямант
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася	1833 Вільня, Расейская імпэрыя
Памерла	1914 Вільня, Расейская імпэрыя
Пахаваная	Могілкі Росы
Род	Яманты
Бацькі	Тадэвуш Ямант Схаластыка з Макрыцкіх[d]
Рэлігія	рыма-каталічка
Дзейнасьць	мэмуарыстка

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Ямант.

Біяграфія

Нарадзілася ў Вільні ў сям’і надворнага саветніка Тадэвуша Яманта і Схаластыкі з Макрыцкіх. Мела чатырох братоў і трох сясьцёр. Атрымала добрае хатняе выхаваньне, закончыла прыватны пансіён^[1]. Уваходзіла ў нелегальны Жаночы камітэт у Вільні, які актыўна супрацоўнічаў з рэвалюцыйнай падпольнай арганізацыяй^[2]. Яны захоўвалі і распаўсюджвалі нелегальную літаратуру, нарыхтоўвалі правіянт і зброю для будучых паўстанцаў, хавалі паўстанцкія друкарні, разносілі пошту і клапаціліся аб паўстанцах, якія трапілі ў палон.

Захаваліся зьвесткі, што Людвіка Ямант за сьпяваньне забароненых патрыятычных песьняў заплаціла 30 рублёў штрафу^[3].

У сярэдзіне 1850-х выйшла замуж за Людвіка Радзевіча, пазьней жылі асобна ад бацькоў у віленскім доме. У 1865 годзе за ўдзел у паўстаньні сям’я Радзевіча была сасланая ў Разанскую губэрню. Пасьля ссылкі, калі Радзевічы жылі ўжо ў Варшаве, памёр яе муж і Людвіка выхоўвала дзяцей адна^[1].

З чэрвеня 1863 году на кватэры Ямантаў у доме Шышкіна на Вялікай вуліцы^[4] ў Вільні знаходзілася адна з галоўных кансьпіратыўных явак Канстанціна Каліноўскага^[1] і нелегальная друкарня^[5], дзе абавязкі сакратара выконваў яе брат — Юзэф Ямант.

У глыбокай старасьці напісала ўласныя мэмуары «Горсьць успамінаў пра 63 год» (польск. Garść wspomnień z 63 roku). Пасьля сьмерці Людвікі некалькі тоўстых сшыткаў яе рукапісных успамінаў, абкладзеныя жоўтай паперай і аздобленыя здымкамі блізкіх і знаёмых людзей, доўгі час зьберагаліся ў прыватных бібліятэках сваякоў і напачатку 1950-х гадоў былі набытыя бібліятэкай імя Асалінскіх ува Ўроцлаве ў сваякоў Людвікі^[1]. Менавіта ва ўспамінах Людвікі Ямант сьцьвярджаецца пра той факт, што яе сястра Марыя Ямант была нарачонай Канстанціна Каліноўскага^[1].

Бібліяграфія

• Ludwika z Jamontów Radziewiczowa. Garść wspomnień z 63 roku. Rękopis w Bibliotece Zakladu Narodowego imienia Ossolińskich we Wroclawiu, sygnatura 12 273/I