Мацей Канапацкі

Мацéй Канапа́цкі (па-польску: Maciej Kanapacki; 29 студзеня 1926, Вільня — 3 сьнежня 2020^[1], Сопат, Польшча) — беларускі й татарскі грамадзкі дзяяч у Польшчы, дасьледнік, публіцыст. Сын Гасана Канапацкага.

Мацей Канапацкі
польск. Maciej Konopacki
Імя пры нараджэньні	Мацей Канапацкі
Род дзейнасьці	грамадзкі дзяяч, публіцыст, беларусіст, дасьледнік татарскай культуры Беларусі, Польшчы і Летувы
Дата нараджэньня	29 студзеня 1926(1926-01-29) (99 гадоў)
Месца нараджэньня	Вільня, Віленскае ваяводзтва, Польская Рэспубліка
Месца сьмерці	Сопат, Паморскае ваяводзтва, Польшча
Грамадзянства	Польшча
Месца вучобы	Варшаўскі ўнівэрсытэт Гімназія імя Адама Міцкевіча ў Вільні[d] (1941) Віленская беларуская гімназія (1943) Агульнаадукацыйны ліцэй №1 імя Цыпрыяна Каміля Норвіда[d] Унівэрсытэт Мікалая Капэрніка[d] (1950) Варшаўскі ўнівэрсытэт (1955)
Вядомы як	беларусіст і татаразнаўца
Псэўданім	Саевіч
Сябра ў	Беларускае грамадзка-культурнае таварыства
Бацька	Гасан Канапацкі
Маці	Алена Канапацкая

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Канапацкі.

Сям’я

Мацей з бацькам Гасанам Канапацкім

Маці, Алена, нарадзілася 25 траўня 1888 году ў Вільні, але, неўзабаве асірацеўшы, выхоўвалася бабуляй у маёнтку Тэадарова пад Коўнам. Паводле родавае легенды ейны продак быў перакладчыкам у Ягайлы ў яго адносінах з татарскімі дзяржавамі. Апроч яго ў сям’і была яшчэ дачка Тамара (нарадзілася ў 1913 у Калузе). Бацька Гасан Канапацкі, беларускі вайсковец і дзяяч нацыянальна-вызвольнага руху^[2].

Навучаньне й кар’ера

У 1933—1939 навучаўся ў паўшэхнай школе імя Шымана Канарскага ў Вільні, у 1939—1941 у гімназіі імя Адама Міцкевіча, у 1941—1943 у Віленскай беларускай гімназіі. У 1946 з бацькамі пераехаў у Польшчу ў горад Быдгашч, дзе паступіў у І Ліцэй. У 1948 паступіў на юрыдычны факультэт Торунскага ўнівэрсытэту, але ў 1950 праз хваробу мусіў быў пакінуць унівэрсытэт. Пасьля паступіў на рускую філялёгію Ягелонскага ўнівэрсытэту. У 1953 перайшоў у Варшаўскі ўнівэрсытэт, які скончыў у 1955. Працу пачаў у Польскім прэсавым агенцтве^[3].

Ад 1957 працаваў у Беластоку. У 1964 пераехаў у Сопат і працаваў выкладчыкам расейскае мовы ў школе, а ў 1966—1972 — прэс-сакратаром дырэктара Гданьскае суднавэрфі імя У. Леніна. Ад 1970 працаваў у Ваяводзкім доме культуры ў Беластоку. У 1977 зноў пераехаў у Сопат, дзе 2 гады арганізаваў імпрэзы ў Бальтыцкай артыстычнай агенцыі. У 1979 зарганізаваў Унівэрсытэт III узросту, у 1995 адышоў на пэнсію.

Памёр у Сопаце ў доме састарэлых на 95 годзе жыцьця^[4].

Дзейнасьць па адраджэньні беларускае культуры

У 1956 абараніў магістарскую працу на тэму «Янка Купала як перакладнік паэзіі Адама Міцкевіча, Уладыслава Сыракомлі й Марыі Канапніцкай» (першая праца ў гісторыі Варшаўскае русыстыкі на беларускую тэму). У гэты ж час стаў адным з арганізатараў Варшаўскага аддзела Беларускага грамадзка-культурнага таварыства. 15 ліпеня 1956 пачаў друкавацца ў беластоцкай беларускай газэце «Ніва» (часам пад псэўданімам Саевіч). Дасьледуе творчасьць беларускіх паэтаў і пісьменьнікаў. У 1958—1959 рэдагаваў беларускія праграмы на беластоцкім радыё. У 1993 быў дэлегатам Першага зьезду Згуртаваньня беларусаў сьвету «Бацькаўшчына»^[5].

Дейнасьць па адраджэньні татарскае культуры

Дасьледваў культуру беларускіх татараў. Працаваў на штаце Ваяводзкага асяродку культуры ў Беластоку, стварыў татарскую экспазыцыю пры Доме культуры ў Саколцы. Выдаў даведнікі «Беластоцкі шлях татарскі» (Варшава, 1977) i «Пад беластоцкімі мінарэтамі»^[6].

Асноўныя працы

• Pod białostockimi minaretami, Wojewódzki ośrodek informacji turystycznej w Białymstoku Białystok, 1972.
• Białostocki Szlak Tatarski, Warszawa, 1977.

Літаратура

• Глагоўская Лена, Увесь свет Мацея Канапацкага, Праграмная рада тыднёвіка беларусаў у Польшчы Ніва, Беласток, 2011, 280 с, ISBN: 978-83-62857-04-3.
• Rutkowska M., Maciej Musa Konopacki, [w:] Wybitni Gdańszczanie rodem z Wileńszczyzny. Portret zbiorowy, red. A. Krajnowska, A. Konkolewska, B. Zagłoba, Gdańsk 2008, s. 81-86.
• Skowron-Nalborczyk A., Maciej Musa Konopacki «Człowiekiem Dialogu»!, «Nad Odrą» 2008, nr 12 (129), s. 73-74.
• Berger R., Maciej (Musa) Konopacki. Udręczenie tatarskością, Bydgoszcz 2013.