Мутала

Гісторыя

Архэалягічныя раскопкі на месцы Муталы паказалі, што чалавек жыў тут яшчэ 11 200 гадоў таму^[1]. У XIII стагодзьдзі на паўночным беразе ракі Муталы была пабудаваная царква (цяпер на яе месцы знаходзіцца іншая царква, пабудаваная ў 1774 годзе). Упершыню Мутала згадваецца ў 1288 годзе, у лісьце караля Магнуса Лядулёса Кнуту Матсану. У сярэднявеччы Мутала складалася з трох асноўных вёсак — Мутала Сёдра Бю (даслоўна: Паўднёвая вёска), Мутала Нора Бю (паўночная вёска) і Біспмутала, а таксама шэрагу маёнткаў: Горсторп, Дувэдаль, Гольм, Урэкнэбу (апошні пазьней атрымаў назву Шарлётэнборг). У гэты час Мутала была важным гандлёвым цэнтрам у заходнім Эстэр’ётляндзе: на рацэ было пабудавана шмат млыноў, вадзілася шмат рыбы; блізка знаходзіўся важны культурны й духоўны цэнтар — Вадстэнскі кляштар.

У 1552 годзе кароль Густаў Ваза пабудаваў сабе ў Мутала Сёдра Бю сядзібу, якая аднак, была спаленая датчанамі напрыканцы 1567 году. У 1610 годзе герцаг Юган пабудаваў тут новую сядзібу, якую выкарыстоўваў пераважна як паляўнічы замак.

У пачатку XIX стагодзьдзя, у сувязі з будаўніцтвам Ёта-каналу, Мутала пачынае расьці і набываць значэньне. У 1822 годзе Бальтзар фон Плятэн заснаваў тут кампанію Motala Verkstad, якая пазьней набыла сусьветную вядомасьць у галіне будаўніцтва мастоў і чыгунак. Ужо праз год, у 1823 годзе, Мутала атрымала статус вольнага гандлёвага мястэчка (па-швэдзку: friköping), у 1863 годзе — местачковай камуны (па-швэдзку: köpingskommun), а ў 1881 годзе — правы гораду.

У 1923 годзе ў Мутале было заснаванае яшчэ адно прадпрыемства — Luxor, якое займалася вытворчасьцю тэле- і радыёапаратуры, а пазьней — і кампутараў. Пасьля рэформы 1971 году Мутала становіцца цэнтрам аднайменнай камуны.

Remove ads

Славутасьці

Мост Муталабрун
Замак Шарлётэнборг (цяпер Музэй Муталы)
Ёта-канал са шматступенчатым шлюзам у Бурэнсгульце
Музэй прамысловасьці (у якім асобная выстава прысьвечана прадукцыі фірмы Electrolux, якая раней дзейнічала ў т. л. у Мутале)
Царква Муталы
Маторны музэй (прысьвечаны аўтамабілям, матацыклам, мапэдам, радыёапаратам)
Ратуша (1895—1897)
Г. зв. «Чорны шэраг» (па-швэдзку: Svarta raden) — былы квартал рабочых фірмы Motala Verkstad
Музэй радыё

Remove ads

Асобы

Бальтзар фон Плятэн — швэдзкі граф, адмірал, заснавальнік Ёта-каналу
Дэніэл Фрэйзэр — брытанскі прадпрымальнік, адзін з заснавальнікаў фірмы Motala Verkstad
Аксэль Гольстэнсан — швэдзкі прадпрымальнік, заснавальнік фірмы Luxor
Аляксандар Бард — швэдзкі музыка, кампазытар, прадусар, шоў-мэн, палітык (у Беларусі найбольш вядомы як удзельнік гурта Army of Lovers)
Рэйнэ Вісэль — швэдзкі аўтагоншчык, удзельнік Формулы-1

Гісторыя

Славутасьці

Асобы

Гарады-сябры

Крыніцы

Wikiwand - on