Мядзьведжына

Мядзьведжына, Мядзьведжынскае прадмесьце — гістарычная мясцовасьць Менску, разьмешчаная ў заходняй частцы места, на паўночны захад ад Лютэранскіх могілак. Часта месьцічы блыталі гэты раён з Тучынкай.

Малое Мядзьведжына, 1941—44 рр.

На поўнач ад Мядзьведжына пачынаецца Тучынка, на паўднёвы захад — Пляшчанка, на поўдзень — Грушаўка^[1][2].

Гісторыя

Малое Мядзьведжына, 1941—1944 рр.

У гістарычных дакумэнтах мясцовасьць упамінаецца пад назвай Мядзьведжы Лог. У 1759 року сустракаюцца зьвесткі пра «цагельню на Мядзьведжыне», якая належала менскаму манастыру Сьвятых Пятра і Паўла^[3].

Калісьці ў ваколіцах Менску існавала некалькі вёсак, фальваркаў і хутар, што мелі назву Мядзьведжына (Нядзьведжына). Адна зь вёсак знаходзілася на тэрыторыі сучаснага жылога раёну на вуліцы Адоеўскага і ў 1959 року ўвайшла ў склад места, іншая — на рагу вуліцы Харкаўскай і праспэкта Пушкіна. Таксама існавала Малое Мядзьведжына (сквэр каля вуліцы Волаха) і Вялікае Мядзьведжына (вёска захавалася каля вуліцы Панамарэнкі). Хутар Мядзьведжына быў у раёне вуліцы Карла Лібкнехта, Волаха і Харкаўскай, блізу Лютэранскіх могілак^[4].

Паводле падарожніка і краязнаўца Паўла Шпілеўскага, у сярэдзіне XIX ст. хутар Мядзьведжына вылучаўся «сваімі гарыстымі палямі, між якіх прыкметны дзьве глыбокія даліны, падзеленыя ручаямі і ўпрыгожаныя квяцістымі травамі, што даюць добрае лугавое сена»^[5].

У пачатку XX ст. Мядзьведжына ўваходзіла ў чацьвертую паліцэйскую частку места. Праз прадмесьце праходзілі Ковенская, Малалютэранская (Лібнэхта), Дамашэўская (Волаха), што падыходзіла да фальварку Дамашэўкі Гераніма Дамашэвіча, і Страёвая вуліцы^[1][6].

На паседжаньні 6 траўня 2009 року Камісія па найменьні і перайменаваньні праспэктаў, вуліцаў і іншых частак Менску прыняла пастанову аб наданьні безыменнаму сквэру ў межах вул. Купрыянава — жылая забудова — вул. Волаха назвы «Маламядзьведжынскі»^[7]. Апроч таго, у наш час існуе раён Мядзьведжына (праўда, адсунуты на захад ад гістарычнага прадмесьця), а таксама аднайменная вуліца і завулак.

Старыя адрасы

• Лютэранская. Мылаварны завод Ш. Данішэўскага. Працаваў з 1895 року. У 1904 року на яго базе ўтварылася «Суполка парфумавай фабрыкі «Вікторыя»», прадстаўніцтвы якой дзейнічалі ў Рызе, Пецярбургу, Маскве, Кацярынаслаўлі. Завод знаходзіўся паблізу Лютэранскіх могілак, цяпер гэта раён вуліцы Волаха. У 1920-я рокі ў гэтым будынку разьмяшчаўся анатамічны тэатар БДУ (да 1928 року, калі збудавалі адмысловы корпус БДУ)^[8].