Мікалоюс Чурлёніс

Мікало́юс Кантанты́нас Чурлё́ніс (па-летувіску: Mikalojus Konstantinas Čiurlionis; 22 верасьня 1875, Араны — 10 красавіка 1911, Пусьцельнік-Мінскі, цяпер Польшча) — летувіскі мастак і кампазытар; пачынальнік прафэсійнай летувіскай музыкі, які пашырыў сваёй творчасьцю межы нацыянальнай і сусьветнай культуры.

Мікалоюс Канстантынас Чурлёніс
Mikalojus Konstantinas Čiurlionis
Фота М. К. Чурлёніса
Дата нараджэньня	22 верасьня 1875
Месца нараджэньня	Араны, Віленская губэрня
Дата сьмерці	10 красавіка 1911 (35 гадоў)
Месца сьмерці	Пусьцельнік Мінскі (каля Варшавы)
Прычына сьмерці	пнэўманія
Месца пахаваньня	Могілкі Росы
Грамадзянства	Расейская імпэрыя
Месца вучобы	Ляйпцыская вышэйшая школа музыкы і тэатру[d] (1902) Музычны ўнівэрсытэт імя Фрыдэрыка Шапэна[d] (1899) Акадэмія мастацтваў у Варшаве
Прафэсія	мастак, кампазытар
Навуковая сфэра	малярства
Гады дзейнасьці	1900—1911
Жанры	клясычная музыка
Дзеці	Данута Кімантайце-Чурлёнене[d]
Сайт	ciurlionis.eu (лет.)​ (анг.)​ (рас.)
Мікалоюс Канстантынас Чурлёніс у Вікісховішчы

Верш «Саната» на беларускую мову пераклаў Алесь Разанаў^[1].

Музычная творчасьць

Аўтар першых летувіскіх сымфанічных паэмаў «У лесе» (1900—1901) і «Мора» (1903—1907), увэртуры «Кястуціс» (1902), кантаты для хору і сымфанічнага аркестру «De profundis» (1899), струннага квартэту, твораў для хору а капэла на тэксты псалмоў. Запісаў і апрацаваў звыш 60 летувіскіх народных песень. Склаў больш за 200 твораў для фартэпіяна (прэлюдыі, варыяцыі, «пэйзажы», творы для струннага квартэту і аргана).

Мастацкая творчасьць

Напісаў каля 300 твораў у духу мадэрна і ар нуво, якія ўтрымліваюць уплыў сымбалізму і элемэнты народнага дэкаратыўна-дастасоўнага мастацтва, цытаты і рэмінісцэнцыі зь японскай, эгіпецкай, індыйскай культур і імкненьне да сынтэзу мастацтваў і пошукаў аналёгіяў паміж музыкай і выяўленчым мастацтвам. Апошняй тым больш адбілася ў такіх творах, як «Саната сонца», «Саната вясны» (1907), «Саната мора», «Саната зорак» (1908). Ствараў сымбалічна-абагульненыя творы, якія пераносяць назіральніка ў сьвет казкі (трыптых «Казка», цыкаль «Казка каралёў»; 1907), космаганічных і астральных мітаў (цыклі «Стварэньне сусьвету», 1904—1906, «Знакі Задыяку», 1907), народных уяўленьняў (цыклі «Вясна», «Зіма», 1907; «Жамайскія крыжы», «1909»).

Надмагільле Чурлёніса на могілках Росы

Вялікая колькасьць твораў былі згубленыя, некаторыя месьцяцца ў Ковенскім мастацкім музэі імя Чурлёніса.

Карціны-санаты

• 
  Саната сонца. Скерца
• 
  Саната вясны. Андантэ
• 
  Саната лета. Скерца
• 
  Саната вясны. Фінале
• 
  Саната пірамід. Алегра
• 
  Саната зорак. Алегра

Сюжэтныя карціны

• 
  Былое
• 
  Вестка
• 
  Вясковыя могілкі
• 
  Ляціць чорнае ліха
• 
  Туга
• 
  Мой шлях