Мірдза Абала

Мíрдза Áбала (лат.: Mirdza Ābola; 23 лютага 1923, воласьць Сьвітэнэ, Латвія — 24 лютага 2007, Рыга, Латвія) — латыская літаратуразнаўца, мовазнаўца, перакладніца, беларусістка. Доктарка філялягічных навук^[1].

Мірдза Абала
лат. Mirdza Ābola
Дата нараджэньня	23 лютага 1923
Месца нараджэньня	вёска Сьвітэнэ, Баўскі павет, Латвія
Дата сьмерці	24 лютага 2007
Месца сьмерці	Рыга
Грамадзянства	Латвія
Месца вучобы	Латвійскі ўнівэрсытэт
Занятак	літаратуразнаўца
Навуковая сфэра	мовазнаўства, літаратура
Месца працы	Інстытут мовы і літаратуры Акадэміі навук Латвійскай ССР імя Андрэя Ўпіта
Вядомая як	Аўтарка беларуска-латыскага і латыска-беларускага слоўніка
Навуковая ступень	доктарка філялягічных навук
Узнагароды	Дзяржаўная прэмія Латвіі (1986), мэдаль Францішка Скарыны (2001)

Жыцьцяпіс

Нарадзілася 23 лютага 1923 году ў сяле Сьвітэнэ Баўскага павету ў сям’і служачага.

У 1941 годзе скончыла Рыскую сярэднюю школу №4.

Пасьля вайны паступіла і ў 1949 годзе скончыла Латвійскі дзяржаўны ўнівэрсытэт, гісторыка-філялягічны факультэт.

Больш за 40 гадоў (1949—1990) працавала навуковай супрацоўніцай Інстытуту мовы і літаратуры Акадэміі навук Латвійскай ССР імя Андрэя Ўпіта.

Абараніла кандыдацкую дысэртацыю ў 1954 годзе, доктаркай філялягічных навук стала ў 1993 годзе^[2].

У маладосьці перакладала творы Марка Твэна.

Сумесна зь беларускім літаратарам С. Панізьнікам у 1984 годзе стварыла анталёгію латыскай паэзіі на беларускай мове^[3].

Была замужам за мастаком, мастацтвазнаўцам Оярам Абалсам. Іхны сын Юрыс Абалс (1950) — музыка (флейтыст) і кампазытар.

Навуковая дзейнасьць

Дасьледніца творчасьці Я. Судрабкална, беларуска-латыскіх гістарычных і літаратурных сувязяз (кніга «Дружба, умацаваная ў вяках», з Д. Вікснай, 1977)^[4].

Была знаёмая з П. Броўкам, П. Глебкам, У. Караткевічам, А. Мальдзісам, С. Панізьнікам^[5].

Прымала ўдзел у складаньні навуковага збору твораў Я. Райніса (т. 1—3, 5—7, 17; варыянтаў 1—3).

Аўтарка працаў «Райніс і беларусы» (1975), «Ян Судрабкалн і беларусы» (1977).

Складальніца латыска-беларускага і беларуска-латыскага слоўніка^[6].

На латыскую мову пераклала зборнік прозы У. Караткевіча «Чазенія» (1976), шэраг апавяданьняў Я. Коласа і інш^[7].

Прэзыдэнтка Латыскай асацыяцыі беларусістаў (з 1991)^[8].

Дзяржаўная прэмія Латвіі (1986). Узнагароджана мэдалём Францішка Скарыны (2001)^[9].

Працы

• 1957–1962: "Latviešu literatūras vēsture" (4. –6. sējums)

• 1965: "Tautas dzejnieks Rainis"

• 1975: "Rainis un baltkrievi" (baltkrievu: Райніс і беларусы)

• 1977: "Jānis Sudrabkalns", monogrāfija "Jāņa Sudrabkalna "Kopoti raksti"", Jāņa Sudrabkalna bibliogrāfija, darbu un vēstuļu izlase.

• 1977: "Jānis Sudrabkalns un baltkrievi (baltkrievu: Ян Судрабкалн і беларусы)

• 1977–1983: Raiņa Kopoti raksti 30 sējumos (1.–3. , 5.–7. , 17, 1.–3. variantu sējumi)

• 1977: "Tā draudzība mūžības ilgumu zin". Monogrāfija par Latvijas un Baltkrievijas tautu kontaktiem, kopā ar Dzidru Vīksni

• 1985: "Mūsdienu latviešu padomju literatūra. 1960 —1980"

• 1986: Jānis Sudrabkalns. Vēstules. Rīga, Upiša valodas un literatūras institūts, 1986., 525 lpp.

• 1989—1990: "J. Raiņa tulkojumi" (2. –3. sējums).

• 2010: Baltkrievu —latviešu, latviešu —baltkrievu vārdnīca. Rīga, Latvijas Baltkrievu savienība, 2010. 544 lpp. Zinātnisks redaktors I. Lučics-Fedorecs, atbildīgā par izdevumu J. Lazareva. ISBN 978-9984-49-175-2