Набярэжныя Чаўны

Набярэ́жныя Чаўны́^[3] (па-расейску: Набережные Челны), або Яр Чаллы (па-татарску: Yar çallı / Яр Чаллы) — места ў Расеі, у складзе Рэспублікі Татарстану. Насельніцтва на 2019 год — 533 907 чалавек (другое паводле колькасьці насельніцтва места Татарстану). Заснаванае ў 1626 годзе, мае статус места з 1930 году. Буйны прамысловы цэнтар.

Набярэжныя Чаўны лац. Nabiarežnyja Čaŭny
рас. Набережныя Челны
Герб Набярэжных Чаўноў Сьцяг Набярэжных Чаўноў
Дата заснаваньня:	1626
Горад з:	1930
Былая назва:	Брэжнеў (19 лістапада 1982 — 6 студзеня 1988)
Мясцовая назва:	Yar çallı / Яр Чаллы
Краіна:	Расея
Суб’ект фэдэрацыі:	Татарстан
Кіраўнік:	Наіль Магдзееў[d][1]
Плошча:	171 км²
Вышыня:	100 м н. у. м.
Насельніцтва (2019)
колькасьць:	533 907 чал.[2]
шчыльнасьць:	3122,26 чал./км²
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+7 8552
Паштовы індэкс:	4238**
Нумарны знак:	16, 116
Геаграфічныя каардынаты:	55°43′0″ пн. ш. 52°22′0″ у. д.
Набярэжныя Чаўны на мапе Расеі Набярэжныя Чаўны
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://nabchelny.ru

Набярэжныя Чаўны знаходзяцца ў паўночна-ўсходняй частцы Рэспублікі Татарстан, на левым беразе ракі Камы, за 237 км на паўднёвы ўсход ад Казані.

Гісторыя

У 1626 годзе сяляне-расейцы зь Ялабугі заснавалі Чаўноўскі пачынак (цяпер у межах Набярэжных Чаўноў), а сам горад вырас з заснаванага крыху пазьней суседняга сяла Бярэжныя Чаўны.

У канцы XIX ст. сяло становіцца буйным цэнтрам хлебнага гандлю.

10 жніўня 1930 быў нададзены статус гораду. Хутка вырас пачынаючы з 1970-х гадоў, дзякуючы будаўніцтву Камскага аўтамабільнага заводу. У 1982-1988 гадох меў назву Брэжнеў (у гонар былога кіраўніка СССР Леаніда Брэжнева).

Прамысловасьць

Аб’ём прамысловай прадукцыі прадпрыемстваў гораду складае 20 % ад агульнага аб’ёму выпуску Татарстану. Асноўныя галіны — машынабудаваньне, электраэнэргетыка, будаўнічая індустрыя, перапрацоўчая прамысловасьць, харчовая прамысловасьць. Прадпрыемствы — ААТ «КамАЗ», АТ «Татэлектрамаш», «Кардонна-папяровы камбінат», АТ «Камгэсэнэргабуд», карпарацыя «РАССТАЛ», ААТ «ЗЯБ», Ніжнекамская ГЭС магутнасьцю 1248 Мвт, Набярэжначаўноўская ЦЭЦ, а таксама разьмешчаная непадалёк Заінская ГРЭС.

Асобы

• Барыс Макараў (1915—1991) — сьпявак (тэнар), Заслужаны артыст БССР^[4]

Славутасьці

• Мячэт Таўба
• Саборны мячэт Джаміг (у стадыі будаўніцтва па стане на 2019 год)
• Сьвята-Ўзьнясенскі сабор
• Храм Сьвятых Касмы і Даміяна
• Музэй гісторыі гораду
• Помнік Уладзімеру Высоцкаму

Галерэя

• 
  Мячэт Таўба
• 
  Сьвята-Ўзьнясенскі сабор
• 
  Храм Сьвятых Касмы і Даміяна
• 
  Вытворчы корпус КамАЗу