Нацыянальная сымболіка

Нацыянальная сымболіка — комплекс унівэрсальных сэмантычных знакаў, колераў, выяваў, якія складаюць гістарычную традыцыю і этнічную памяць нацыі (народа), яго эстэтычны густ і сьветаўспрыманьне, філазофскае асэнсаваньне свайго месца ў цывілізацыі^[1]. Мае сувязі з нацыянальна-вызвольным або культурна-адраджэнскім рухам і ўвасабляе аб’яднаньне нацыі ў змаганьні за дзяржаўнае самавызначэньне^[2]. Цесна спалучаецца з нацыянальнай ідэяй^[3].

Беларускі нацыянальны герб

Беларускі нацыянальны сьцяг

Звычайна комплекс нацыянальнай сымболікі складаецца з гербу, сьцяга і гімну. Прапанаваны нацыянальнымі элітамі і прыняты ды замацаваны ў сьвядомасьці насельніцтва такі комплекс разглядаецца як своеасаблівы «код нацыі»^[3].

Беларуская нацыянальная сымболіка

Асноўны артыкул: Сымболіка Беларусі

Комплекс беларускай нацыянальнай сымболікі ўвасабляе гістарычны герб Пагоня і створаны на яго аснове бел-чырвона-белы сьцяг^[1]:

• Пагоня — дзяржаўны герб Беларусі, традыцыйны нацыянальны герб беларусаў^[1], з колераў якога ўтвараецца нацыянальны бел-чырвона-белы сьцяг. Гэта выява ўзброенага вершніка на белым кані на чырвонай тарчы. Вершнік трымае ў паднятай правай руцэ меч, у левай — тарчу з шасьціканцовым крыжам. Дзяржаўны герб Вялікага Княства Літоўскага і Беларускай Народнай Рэспублікі, гістарычна-культурная каштоўнасьць Беларусі^[4]
• Бел-чырвона-белы сьцяг^[a][5] — гістарычны нацыянальны сьцяг беларусаў^[1], дзяржаўны сьцяг Беларусі (з 1918 году). Гэта палотнішча памерамі 1:2, з трох роўных гарызантальных палосаў — дзьвюх белых і адной чырвонай між імі. Утвараецца зь беларускіх нацыянальных колераў^[6] на аснове традыцыйнага нацыянальнага гербу Пагоні^[1]. Гістарычна-культурная каштоўнасьць беларускага народа^[7], зьвязаная зь дзьвюма найважнейшымі падзеямі беларускай гісторыі — абвяшчэньнем незалежнасьці нацыянальнай дзяржавы 25 сакавіка 1918 году і яе аднаўленьнем 25 жніўня 1991 году^[8].

На статус беларускага нацыянальнага гімну прэтэндуюць некалькі твораў, сярод якіх вылучаецца дзяржаўны гімн Беларускай Народнай Рэспублікі — Мы выйдзем шчыльнымі радамі^[9].

Апроч таго, у якасьці аднаго з нацыянальных сымбаляў разглядаецца дэвіз Жыве Беларусь!^[10].

Заўвагі

1. У назьве сьцяга ўжываецца адметная скарочаная форма прыметніка (бел-), якая ёсьць адзнакай высокага (паэтычнага) стылю. Таксама сустракаецца азначэньне сьцяга з звычайнай поўнай формай прыметніка — бела-чырвона-белы сьцяг. Тым часам скарот БЧБ, на думку мовазнаўцы Вінцука Вячоркі, у гутарковай мове лепей замяняць на наш сьцяг.