Нэлі Закс

Ле́ані Нэ́лі Закс (1891, Бэрлін — 1970, Стакгольм) — паэтка, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі па літаратуры.

Нэлі Закс
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася	10 сьнежня 1891(1891-12-10)[1][2][3][…] Шонэбэрг[d], Нямеччына
Памерла	12 траўня 1970(1970-05-12)[1][4][3][…] (78 гадоў) парафія Ёгалід[d], Стакгольм, Стакгольм, Швэцыя[1]
Пахаваная	Жыдоўскія могілкі[d][5][6][7]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	паэтка, драматург, перакладніца, пісьменьніца
Мова	нямецкая[8]
Узнагароды	Нобэлеўская прэмія ў галіне літаратуры (1966) ганаровы грамадзянін Бэрліну[d] прэмія міру нямецкіх кнігагандляроў[d] (17 кастрычніка 1965) прэмія Дростэ[d] (1960) Прэмія Нэлі Закс[d] (1961) Sveriges Radio's Poetry Prize[d] (1958)
Подпіс
Нэлі Закс у Вікісховішчы

У 15 гадоў захаплялася творчасьцю Сэльмы Лягерлёф. Пачала зь ёй ліставаньне, якое доўжылася амаль 35 год. У 18 год пачала пісаць вершы, адзін зь якіх ухваліў і надрукаваў Штэфан Цвайг. Да 1938 час ад часу друкавала сваю паэзію ў пэрыёдыцы.

У 1940 дзякуючы Сэльме Лягерлёф Нэлі Закс атрымала швэдзкую візу і зьехала зь Нямеччыны. У Швэцыі яна пачала пісаць зусім іншыя, нерамантычныя вершы пра лёс габрэяў.

Зборнікі «Wohnungen des Todes» (1946) / «Жытло сьмерці», «Sternverdunkelung» (1949) / «Зорнае зацьменьне», «Und Niemand weiß weiter» (1957) / «І ніхто ня ведае, як быць далей», «Flucht und Verwandlung»(1959) / «Уцёкі і ператварэньне» былі адзначаны крытыкай як выбітныя зьявы паэзіі. У 1960 у Нямеччыне Закс прысудзілі прэмію Ганнэты фон Дростэ-Шюльхоф, у 1965 Прэмію Міра заходненямецкай асацыяцыі кнігавыдаўцоў. У 1966 разам з Шмуэлем Агнонам атрымала Нобэлеўскую прэмію па літаратуры — «… за выбітныя лірычныя і драматычныя творы, з трапяткім натхненьнем і сілай, якія перадаюць лёс Ізраілю і яго народа».

Беларускія пераклады

• Нэлі Закс. Выбраная лірыка. Пер. Лявона Баршчэўскага. Менск: Зьміцер Колас, 2022. (Паэты плянэты).
• Вершы ў перакладзе Арцёма Арашонка