О̂
архаічная літара пашыранай кірыліцы From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
О̂, о̂ (о з цыркумфле́ксам; курсіў: О̂ о̂) — літара пашыранай кірыліцы.
Remove ads
Гісторыя
Літара была ўпершыню выкарыстаная ў найбольш распаўсюджанай хабараўскай вэрсіі альфабэту ўдэгейскай мовы[1][2].
Летувіская мова
Адным зь першых творцаў кірылічнага шрыфта для летувіскае мовы ў XIX стагодзьдзі быў С. П. Мікуцкі. Менавіта ў гэтай азбуцы выкарыстоўвалася літара О̂.
Паводле С. П. Мікуцкага[3], 28 кірылічных літар былі цалкам прымальныя для летувіскае фанэтыкі без усялякіх зьменаў, і толькі для некаторых гукаў і дыфтонгавых спалучэньняў трэба было ўвесьці асаблівыя абазначэньні, у тым ліку о̂ для доўгіх o, uo, ua.
Remove ads
Марыйская пісьменнасьць
Літара выкарыстоўвалася ў марыйскім альфабэце А. Альбінскага 1837 году, пазначала гук [ö][4], у сучасным альфабэце ёй адпавядае кірылічная «Ӧ»[4].
Акрамя непасрэдна о̂, у альфабэце таксама выкарыстоўваліся іншыя літары (літараспалучэньні) з цыркумфлексам: «iо̂», «ю̂», «ію̂», «я̂»[5].
Польская мова


У польскай кірыліцы О̂ адпавядала лацінскай літары «Ó»[6], якая пазначае гук [u][7].
Удмурцкая мова
У 1775 годзе выйшла першая ўдмурцкая граматыка — «Сочинения, принадлежащие к вотской грамматике»[8] архібіскупа Казанскага Веніяміна (у сьвеце У. Г. Пуцэк-Грыгаровіч). У гэтым выданьні выкарыстоўваўся кірылічны альфабэт, які ўключаў большасьць літар тагачаснага расейскага альфабэту (акрамя ф, х, щ, ѳ, ѵ), а таксама дадатковыя літары g, ê, и̂, î, ї, ô, э̂[9].
Украінская мова
О̂ выкарыстоўвалася ў «Максімовічаўцы» — сыстэме ўкраінскага правапісу 1827 году на этымалягічных прынцыпах[10].
Літара выкарыстоўвалася над некаторымі галоснымі, вымова якіх таксама пазнала «ікавізм»: мôй, жалôбно, матêрью, за-мŷжъ.
Пачатковая ô пазначала ня толькі [i] на месцы этымалягічнага [o], але й пратэтычны гук [v], што ўтварыўся перад ім, напрыклад ôтъ (суч. арт.: від), ôнъ (суч. арт.: він).
Remove ads
Глядзіце таксама
- Максімовічаўка
- Ікавізм
- Цыркумфлекс
Крыніцы
Вонкавыя спасылкі
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads