Асавік
шапкавы базыдыяльны грыб з роду гаёвік From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Асавік[4] — шапкавы базыдыяльны грыб з роду гаёвік (лекцын).
Меў пашырэньне ў Эўразіі. Рос адзіночна і скапленьнямі ў лісьцевых, пераважна асінавых, і мяшаных лясах. Пладаносіў у ліпені—верасьні. Быў ядомым грыбам. Іншыя назвы: чырвонагаловік, падасінавік і красьнюк[5]. У Беларусі сустракалася 5 формаў (падвідаў) асавіка, афарбоўка шапкі якіх залежала ад месца росту. Найбольшае пашырэньне мелі баравы, дуброўны і чырвона-буры асавікі. Найчасьцей расьлі ў лесе з асінай і бярозай, радзей з дубам, елкай і хвояй[6].
Remove ads
Выгляд
Цёмначырвоная і пукатая шапка асавіка мела прамер 5—20 см і была сухой, аксаміцістай і матавай. Гладкая або крыху лямцавая шапка спачатку была каўпакапабодная з прыціснутым да ножкі краем, а потым станавілася паўшарападобнай. У жоўта-бурага асавіка шапка была сьветлай, а лускавінкі на ножцы — чорна-бурымі. Шапка дуброўнага асавіка была цагельна-бурай, а лускавінкі — пурпурова-бурымі. Тоўстая і шчыльная мякаць асавіка з прыемным смакам і бяз паху мела белы колер, а на зломе чырванела і зелянела. Пазьней мякаць чарнела. Гімэнафор быў вольным. Доўгія і вузкія трубачкі мелі белае або шаравата-бураватае адценьне і былі выемчатыя і ўціснутыя каля ножкі. Цыліндрычная і бела-шараватая ножка была пакрытая лускавінкамі, якія потым цямнеюць, і зрэдку патоўшчанай каля асновы. Споравы парашок меў бурае адценьне. Гладкія і верацёнападобныя споры былі вохрыста-бураватыя[5].
Remove ads
У харчаваньні
Асавік зьмяшчае больш бялку за мяса. Булён з сушаных асавікоў шматкроць сытнейшы за мясны. Для павелічэньня засваяльнасьці іх таксама вараць, марынуюць і смажаць. Пры сушцы асавік чарнее, а пры марынаваньні — робіцца шаравата-бурым. Грыб зьмяшчае параўнальнальную са збожжам колькасьць вітамінаў Б, а таксама ўтрымлівае каль, жалеза і фосфар[7].
Крыніцы
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads