Траўма

Тра́ўма (грэц. τραῦμα — рана) — парушэньне анатамічнай цэласнасьці і функцыі тканкі ў выніку вонкавага ўзьдзеяньня.

Ня варта блытаць з душэўнай траўмай.

Траўма
Спэцыяльнасьць	траўматалёгія
Сымптомы	парушэньне цэласнасьці тканкі
Ускладненьні	непрацаздольнасьць
Віды	вывіх, зрушэньне, рана і ўдар
Прычыны	парушэньне правілаў бясьпекі і дарожнага руху
Фактары рызыкі	злоўжываньне алькаголем, недастатковае асьвятленьне і няспраўнасьць вытворчага абсталяваньня
Лекі	аксыкадон[d][1] і дэнасумаб[d][1]
Траўма ў Вікісховішчы

Ёсьць грамадзка-гігіенічнай праблемай, што выклікае ўстойлівую і часовую непрацаздольнасьць, а таксама сьмерць, ды вывучаецца ў траўматалёгіі^[2].

Віды

Найчасьцей траўма бывае мэханічная. Вылучаюць наступныя віды траўмаў:

• акустычная (празьмерны гук), баявая, мэханічная (мэханічнай сілай, як чэрапна-мазгавая), прамянёвая, тэрмічная (абмаражэньне і апёк), хімічная (кісьляй і лугам);
• адзіночная, множная і спалучаная ў некалькіх органах;
• вострая (раптоўная) і хранічная (паўтаральная);
• адкрытая (рана) і закрытая (вывіх, зрушэньне і ўдар)^[3];
• ваенная, вытворчая (прамысловая і сельскагаспадарчая), дзіцячая, наўмысная і невытворчая (аўтадарожная, вулічная, побытавая, родавая і спартовая)^[2].

Прычына

Прычынай траўмы бывае: злоўжываньне алькаголем і недастатковае асьвятленьне, няспраўнасьць вытворчага абсталяваньня, парушэньне правілаў бясьпекі і дарожнага руху^[2].

Беларусь

У 2013 годзе ў Беларусі да 60% траўмаў складалі побытавыя і каля 20% — вулічныя. Найчасьцей адзначаліся вывіх, пералом і рана. За год траўмы атрымала каля 120 000 дзяцей, сярод якіх 50% прыпадала на ўзрост 8—14 гадоў і 25% — на 4—7 гадоў. Пры гэтым 55% дзяцей траўмаваліся ў двары і 43% — дома. Найбольшы лік дарожна-транспартных здарэньняў зь цяжкімі траўмамі прыпадаў на чацьвер і пятніцу, а таксама адбываўся а 15—21 гадзіне і з кастрычніка па сьнежань^[4].