Фэдэратыўныя Штаты Мікранэзіі

Фэдэраты́ўныя Шта́ты Мікранэ́зіі (па-ангельску: Federated States of Micronesia) — выспавая краіна ў Ціхім акіяне, разьмяшчаецца на большай частцы выспаў Мікранэзіі.

Мікранэзія Federated States of Micronesia
Сьцяг Герб
Нацыянальны дэвіз: «Peace Unity Liberty» («Мір, адзінства, свабода»)
Дзяржаўны гімн: «Patriots of Micronesia»
Афіцыйная мова	ангельская
Сталіца	Палікір
Найбуйнейшы горад	Калонія
Форма кіраваньня прэзыдэнт	рэспубліка Мані Моры
Плошча  • агульная  • адсотак вады	177-е месца ў сьвеце 702 км² нязначны
Насельніцтва  • агульнае (2018)  • шчыльнасьць	192-е месца ў сьвеце 112 640 158,1/км²
СУП  • агульны (2019)  • на душу насельніцтва	Сьпіс краінаў паводле СУП $367 млн $2000
Валюта	Даляр ЗША (USD)
Часавы пас	UTC+10 да UTC+11 (UTC+10 да +11)
Незалежнасьць — ад ЗША	3 лістапада 1986
Аўтамабільны знак	FMS
Дамэн верхняга ўзроўню	.fm
Тэлефонны код	+691
Мапа Мікранэзіі

Фармальную незалежнасьць краіна атрымала ў 1986 годзе, да гэтага знаходзілася пад кіраўніцтвам ААН, праз амэрыканскую адміністрацыю.

Гісторыя

Продкі сучасных мікранэзійцаў зьявіліся на выспах 4000 гадоў таму. Паступова тут узьнікла дзяржаўнае ўтварэньне з цэнтрам на высьпе Яп.

З V да XV стагодзьдзя дынастыя Саўдэлэур кіравала навакольнымі выспамі з насельніцтвам каля 25 000 чалавек.

У часы вялікіх геаграфічных вынаходніцтваў Мікранэзія была адкрытая гішпанцамі і партугальцамі. З XVII стагодзьдзя тэрыторыя Мікранэзіі належала Гішпаніі, аднак ў 1899 годзе яна была прададзеная Нямеччыне. З 1914 году выспы знаходзіліся ў японкай акупацыі. У 1947 годзе ААН даручыла кіраваньне гэтым рэгіёнам ЗША.

Пад час Другой сусьветнай вайны на высьпе Трук Японія мела вайскова-маркую базу. У лютым 1944 году тут адбылася адна з асноўных бітваў на Ціхім акіяне.

Палітыка

Канстытуцыя, прынятая ў 1979 годзе, абвяшчае незалежнасьць ураду, а грамадзянам Мікранэзіі ўсе дэмакратычныя правы. У аднапалатным парлямэнце засядаюць 14 дэпутатаў, якія выбіраюцца ўсеагульнымі выбарамі. Чатыры дэпутаты, па адным ад кожнага штату, выбіраюцца на чатырохгадовы тэрмін, астатнія 10 выбіраюцца на два гады. Выканаўчая ўлада належыць прэзыдэнту і віцэ-прэзыдэнту, якія выбіраюцца сярод чатырох дэпутатаў на чатырохгадовы тэрмін. Іх месцы ў парлямэнце займаюць дэпутаты выбраныя на дадатковых выбарах. Прэзыдэнт кіруе ўрадам. У Мікранэзіі афіцыйна няма палітычных партыяў.

Геаграфія

У склад Мікранэзіі ўваходзяць 607 выспаў. Якія расьцягнуліся на 2900 км у архіпэлягу Каралінскіх выспаў на ўсход ад Філіпінаў. Берагавая лінія налічвае 6112 км, а самая высокай кропкай зьяўляецца гара Таталом (791 м). Некаторыя выспы гарыстыя і пакрытыя лясамі, іншыя ўяўляюць сабой атолы (каралавыя выспы). Усе буйныя выспы маюць вульканічнае паходжаньне.

Мікранэзія знаходзіцца ў зоне трапічнага клімату, з раўнамернай сярэднегадавой тэмпэратурай. Часта здараюцца моцныя трапічная ліўні. Тут знаходзіцца самае вільготнае месца ў сьвеце з колькасьцю ападкаў 8400 мм. Здараюцца і сухія пэрыяды, калі на рэгіён узьдзейнічае Эль Ніньё. Значную небясьпеку для невысокіх атолаў прадстаўляюць трапічныя тайфуны.

Адміністрацыйны падзел

Краіна дзеліцца на чатыры штаты:

• Чуук — сталіца Вэно
• Касраэ — сталіца Тафол
• Похнпэй — сталіца Калонія
• Яп — сталіца Калонія

Эканоміка

Эканоміка Мікранэзіі заснаваная на сельскай гаспадарцы і рыбалоўстве. На выспах ёсьць некалькі радовішчаў карысных выкапняў.

Нягледзячы на тое, што Мікранэзія валодае значным турыстычным патэнцыялам, значная аддаленасьць і нястача адпаведнай інфраструктуры перашкаджаюць разьвіцьцю гэтай галіны эканомікі. Галоўнай крыніцай нацыянальнага прыбытку зьяўляецца міжнародная дапамога (у асноўным з боку ЗША), якая дасягае 1,3 млрд даляраў штогод.

Вонкавыя спасылкі

• Вікіпэдыя мае партал «Аўстралія»