Царква Прачыстай Багародзіцы (Пярковічы)

Царква Прачыстай Багародзіцы^[a] — помнік архітэктуры XIX стагодзьдзя ў Пярковічах. Знаходзіцца на заходняй ускраіне вёскі, пасярод сядзібна-паркавага комплексу Віславухаў. Пры пабудове была ў юрысдыкцыі Сьвятога Пасаду, цяпер — у валоданьні Маскоўскага патрыярхату. Твор архітэктуры клясыцызму, мастацкае аблічча якога пацярпела ў выніку надбудовы купалоў-цыбулінаў. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Царква Прачыстай Багародзіцы.

Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Прачыстай Багародзіцы
Прачысьценская царква да надбудовы купалоў-цыбулінаў
Краіна	Беларусь
Вёска	Пярковічы
Каардынаты	52°10′28.14″ пн. ш. 25°01′40.74″ у. д.
Канфэсія	Беларуская праваслаўная царква
Эпархія	Берасьцейская і Кобрынская япархія
Архітэктурны стыль	клясыцызм
Заснавальнік	Зянон Казімер Віславух
Дата заснаваньня	1805
Царква Прачыстай Багародзіцы на мапе Беларусі Царква Прачыстай Багародзіцы
Царква Прачыстай Багародзіцы на Вікісховішчы

Гісторыя

Надмагільле Кірылы Цярлецкага

Мураваную царкву ў Пярковічах збудавалі ў 1805 годзе на месцы драўлянай з фундацыі ўладальніка маёнтку падкаморыя берасьцейскага Зянона Віславуха. У царкве зрабілі асобныя крыпты для роду Віславухаў і для япіскапа луцкага і астроскага Кірылы Цярлецкага, пахаванага тут у 1607 годзе. На надмагільлі апошняга (захоўваецца ў Музэі старажытнабеларускай культуры ў Менску) кірылічны надпіс^[1]:

	Түт лежит тѣло ве лебного еп(и)ск(о)па Лүцкого и Ѡстроз ского Кирила Терлец кого. А положено рокү ҂а҃х҃(…) (16…) м(е)с(я)ца (…). Которыи был прежде еп(и)ск(о) пом Пінским лѣт і҃ (10), (…) еп(и)ск(о)п(о)м лѣтъ двадесѧт. К(ирилъ) Т(ерлецкии), е(пископъ) Л(уцкии) і Ѡ(строзскии)

Па гвалтоўнай ліквідацыі Ўніяцкай царквы ў 1839 годзе расейскія ўлады адабралі будынак царквы ў Сьвятога Пасаду і перадалі ў валоданьне Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскага патрыярхату).

Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зачынілі царкву. У 1980-я гады будынак перадалі Беларускаму экзархату Маскоўскага патрыярхату. У 1990-я гады ў выніку рэканструкцыі купал-баню замянілі на маскоўскі купал-цыбуліну. Яшчэ адзін купал-цыбуліну паставілі над дахам.

Архітэктура

Помнік архітэктуры клясыцызму. Гэта 1-нэфавы прастакутны ў пляне аб’ём пад 2-схільным дахам з вальмай над алтарнай сьцяной. Дах з краёў завяршаецца драўлянымі 8-граннымі барабанамі. Галоўны аркавы ўваход вылучаецца 4-паўкалённым портыкам з трыкутным франтонам, які рытмічна спалучаецца з драўляным франтонам даху. Бакавыя фасады падзяляюцца высока ўзьнятымі аркавымі аконнымі праёмамі і масіўнымі злучанымі пілястрамі ў прасьценках.

Усярэдзіне сьцены малітоўнай залі падзяляюцца шырокімі злучанымі пілястрамі. У паўднёвай частцы хоры, якія падтрымліваюцца 2 масіўнымі пілёнамі. У агульнай прасторы залі бакавыя прастакутныя рызьніцы вылучаюць квадратную апсыду з 3-ярусным іканастасам^[2].

Заўвагі

1. Назва помніка архітэктуры прыводзіцца паводле беларускай гістарычнай традыцыі. Цяперашні афіцыйны тытул: «Царква Ўсьпеньня Прасьвятой Багародзіцы» або «Сьвята-Ўсьпенская царква» (рас. Церковь Успения Пресвятой Богородицы, Свято-Успенская церковь)