Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы (Полацак)

From Wikipedia, the free encyclopedia

Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы (Полацак)
Remove ads

Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы — помнік архітэктуры XII стагодзьдзя ў Полацку. Знаходзілася на Задзьвіньні, у прадмесьці Бельчыцы, пры ўтоку ракі Бяльчанкі ў Дзьвіну. Твор архітэктуры Полацкай школы. У 1920—1950-я[1] гады савецкія ўлады зруйнавалі помнік (захаваліся падмуркі). Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы
Thumb
Пятніцкая царква
КраінаБеларусь
МестаПолацак
Каардынаты55°28′31.78″ пн. ш. 28°47′2.89″ у. д.
Канфэсіяправаслаўе
ЭпархіяПолацкая япархія[d] 
Архітэктурны стыльПолацкая школа дойлідзтва[d]
СтатусДзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы на мапе Беларусі
Thumb
Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы
Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы
Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы на Вікісховішчы

Царква ўваходзіла ў склад комплексу Бельчыцкага манастыра Сьвятых Барыса і Глеба.

Remove ads

Гісторыя

Thumb
Плян царквы

Будаваньне царквы вялося ў XII ст., відаць, паводле праекту дойліда Яана[2], аўтара царквы Сьвятога Спаса.

Па Першай сусьветнай вайне на манастырскім двары разьмяшчаліся вайсковыя склады. У гэты час царкву пачалі разьбіраць на цэглу. У 1928 годзе вывучэньне помніка праводзіў Іван Хозераў, які замаляваў фрагмэнты фрэскавага росьпісу.

Архітэктура

Помнік Полацкай школы дойлідзтва. Гэта быў бесслуповы 1-нэфавы аб’ём невялікіх памераў (каля 5,1 × 8 мэтраў) з прастакутнай у пляне апсыдай. З захаду да яго далучаўся прытвор. Пад усім будынкам, апроч алтарнай часткі, разьмяшчалася крыпта, якая імаверна, была пахавальняй князя Барыса Ўсяславіча. Сыстэма кладкі сьценаў з чырвонай плінфы на ружовай рашчыне цамянкі засноўвалася на чаргаваньні ўтопленых і выступаючых радоў, што было традыцыйным для сакральных будынкаў Полацкага княства таго часу. Пры невялікіх памерах царква мела манумэнтальны выгляд, які надавалі ніжэйшыя за асноўны аб’ём, апсыда і прытвор, роўныя вонкавыя лапаткі, вэртыкалі аконных праёмаў, разьмешчаных у два ярусы.

Унутраная прастора перакрывалася корабавымі скляпеньнямі. Паводле адной вэрсіі, купала не было, паводле іншай — яго над царквой узвышаўся купал на барабане.

Remove ads

Галерэя

Гістарычная графіка

Гістарычныя здымкі

Крыніцы

Літаратура

Вонкавыя спасылкі

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads