Рагвалод-Барыс Усяславіч

Рагвалод-Барыс Усяславіч, Рагвалод II (канец 1040-х — пачатак 1128) — князь полацкі (1101—1128). Паводле імя, відаць, быў старэйшым сынам Усяслава Полацкага.

Рагвалод-Барыс Усяславіч лац. Rahvałod-Barys Usiasłavič Рагвалод II
Мініятура Радзівілаўскага летапісу: Рагвалод-Барыс едзе на княжаньне ў Полацак
Князь полацкі
14 красавіка 1101 — 1128
Сукіраўнік	Давыд Усяславіч (ад 1105 да 1127)
Папярэднік	Усяслава Полацкага
Наступнік	Давыд Усяславіч
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	канец 1040-х
Памёр	пачатак 1128, Полацак
Нашчадкі	Рагвалод-Васіль Іван Зьвеніслава
Дынастыя	Рагвалодавічы
Бацька	Усяслаў Чарадзей

Імя

Асноўныя артыкулы: Рагвалод (імя) і Барыс

Рагнвальд або Рагвальд (Ragnvald, Ragvald) — імя германскага паходжаньня^[1][2]. Іменная аснова -раг- (-рэг-) / раган- (імёны ліцьвінаў Рагла, Рагін, Рагайла; германскія імёны Ragilo, Ragenus, Ragel) паходзіць ад гоцкага raginon 'гаспадарыць, судзіць, выракоўваць', ragin 'вырак'^[3], а аснова -валд- (-алд, -олт) (імёны ліцьвінаў Геральт, Левалт, Рамвольт; германскія імёны Gerwald, Lewolt, Romuald) — ад гоцкага і германскага waldan 'валодаць, гаспадарыць' або wulþus 'слава, мажнасьць'^[4]. Такім парадкам, імя Рагвалод азначае «вырак улады»^[5].

Яшчэ літоўскі (беларускі) пераклад пачатку XVII стагодзьдзя «Хронікі» Мацея Стрыйкоўскага сьведчыў: «…бо Феафіл Полацак узяў <…> па Васілю Рагвалодзе [сыне Рагвалода-Барыса], каторы тэж быў ліцьвін, і па Глебе, сыне яго, і застаў князем полацкім»^[6][7].

Варыянты імя князя ў гістарычных крыніцах: престависѧ кнѧзь Полотьскыи Борисъ (1129 год), Господи помози рабу своему Борисоу (Барысаў камень), Борисъ-Рогъволодъ^[8].

Біяграфія

Па сьмерці бацькі заняў полацкі пасад. Імаверна, што сядзеў разам з Усяславам у кіеўскай вязьніцы ў 1068 годзе.

Упершыню пад сваім імём упамінаецца ў 1102 годзе, калі ўчыніў вайсковую выправу супраць яцьвягаў, а на зваротным шляху заснаваў горад Барысаў. Імаверна, браў удзел у выправе супраць зэмгалаў у 1106 годзе, але ў выніку наўдачы, як можна меркаваць, згубіў полацкі пасад^[9].

Упамінаецца ў «Жыцьці Эўфрасіньні Полацкай» недзе паміж 1115—1120 гадамі. За Рагвалодам-Барысам сваю дзейнасьць у Полацку пачала ягоная пляменьніца Эўфрасіньня Полацкая. Менавіта ў гэты час збудавалі княскую сядзібу ў Бельчыцы з Барысаглебскім манастыром. Зь ягонай дзейнасьцю таксама зьвязваюць вядомыя помнікі эпіграфікі, так званыя «Барысавы камяні».

У 1127 годзе на патрабаваньне кіеўскага князя Мсьціслава, які з многімі князямі прыйшоў на Полаччыну, заняў княскі пасад замест Давыда, свайго брата^[9]. Пра сьмерць Рагвалода-Барыса паведамляецца ў пачатку 1128 году.

Нашчадкі

• Рагвалод-Васіль Рагвалодавіч
• Іван Рагвалодавіч
• Зьвеніслава Барысаўна

Папярэднік Усяслаў Чарадзей

Князь полацкі 1101—1128

Наступнік Давыд Усяславіч