Эліяху Файнштайн

Эліяху Алеві Файнштайн, таксама вядомы як рэб Эле Пружанэр (1843, Слуцак, Расейская імпэрыя — 31 кастрычніка 1929, Пружана, Другая Рэч Паспалітая) — аўтарытэтны рабін свайго часу.

Эліяху Алеві Файнштайн
Род дзейнасьці	рабін
Дата нараджэньня	1843
Месца нараджэньня	Слуцак
Дата сьмерці	31 кастрычніка 1929
Месца сьмерці	Пружана
Занятак	рабін
Бацька	Аарон

Жыцьцяпіс

Файнштайн нарадзіўся ў Слуцку ў 1843. Ягоны бацька, гаон рэб Аарон, быў кіраўніком Слуцкай яшывы, аднак з прычыны фінансавых цяжкасьцяў быў вымушаны ў наступным року зьехаць у Старобін. У 1851—1852 Эліяху пачаў навучаньне ў рабі Ёсэфа Файмэра («рэб Ёсэль Слуцкер») ў Слуцку. Пасьля працягнуў вучобу ў Валожынскай яшыве, якую ў той час ачольваў Нэтцыў.

Па сьмерці бацькі ў 1863 року Эліяху Файнштайн стаў рабінам Старобіну, у 1870 — Клецку. У 1874, пасьля сьмерці цесьця, Эліяху Файнштайн замяніў яго на пасадзе рабіна Карэлічаў, а праз тры рокі стаў рабінам у Хаславічах.

Пасьля сыходу рабіна Ерухама Пэрэльмана ў Менск пружанскія жыды запрасілі Файнштайна на ягонае месца. З гэтае пары ён атрымаў мянушку «рабі Эля Пружанэр». Застаўся тут рабінам да самае сьмерці, хоць неаднаразова яго запрашалі ў іншыя месты. На час ягонага знаходжаньня на пасадзе пружанскага рабіна прыйшлася эпідэмія халеры на Палесьсі, якая не абмінула і Пружану. Рэб Эліяху прыняў дзейсны ўдзел у дапамозе хворым, наведваў кожнага зь іх асабіста, незалежна ад іхняга веравызнаньня, сам правяраў дзейнасьць камітэтаў дапамогі, бясплатных сталовак і гарбатняў^[1].

Праз пэўны час Пружана была моцна пашкоджаная вялікім пажарам. Пасьля звароту Эліяху Фанштайна да гарадзенскага губэрнатара ў места былі прысланыя будаўнічыя матэрыялы без ўзіманьня звычайнае ў такіх выпадках аплаты транзыту. Дзякуючы гэтаму Пружана стала перавалачнай базай па дастаўцы драўніны, будаўнічых матэрыялаў і фурнітуры ў Заходнім краі і была даволі хутка адбудаваная за зэканомленыя на транзыце грошы^[1].

Памёр 27 цішрэя 1929 ў Пружане.

Большасьць ягоных працаў не была апублікаваная. Пасьля ягонае сьмерці Давід Файгенбаўм выдаў кнігу выбраных твораў свайго цесьця пад назовам «Халіхот Эліяху» (Вільня, 1932).

Сям’я

У 17-гадовым узросьце (1860) Эліяху ажаніўся з Гутай Давідовіч, дачкой гаона, карэліцкага рабіна Іцхока Ехіеля, і два гады пражыў у хаце цесьця, вывучаючы «Шульхан арух». Чатыры іхнія дачкі сталі жонкамі вядомых юдаістаў. Старэйшая, Бадана, выйшла замуж за гаона Мэнахэма Кракаўскага, віленскага рабіна; другая, Пэша, выйшла за Машэ Салавейчыка, бацьку Ёзэфа Дова; трэцяя, Злата, — за Давіда Алеві Файгенбаўма, які стаў наступным рабінам Пружаны; малодшая, Сара Рыўка, — за Эліэзэра Майзэля, унука рабіна Лодзі Эліяху Хаіма.

Усе чатыры сыны вывучалі Тору, аднак абралі сэкулярнае жыцьцё. Старэйшы сын Аарон быў добра вядомым прадпрымальнікам у Екацярынаславе; другі сын Ісахар Доў жыў у Віньніцы і ўдзельнічаў у шматлікіх сыянісцкіх праектах; адзін з сыноў застаўся ў Пружане.