Ян Каханоўскі з Чарналесься

Ян Каханоўскі (па-польску: Jan Kochanowski; 6 чэрвеня 1530 — 22 жніўня 1584, Люблін) — польскі паэт эпохі Адраджэньня.

«Корвін», герб Яна Каханоўскага

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Каханоўскі.

Ян Каханоўскі з Чарналесься
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	1530 Сыцына Паўночная[d], Карона Каралеўства Польскага
Памёр	22 жніўня 1584(1584-08-22)[1][2][3][…] Люблін, Рэч Паспалітая[4]
Бацькі	Пётар Каханоўскі[d] Ганна Бялачоўская[d]
Сужэнец	Дарота Падлядоўская[d]
Дзеці	Уршуля Каханоўская[d], Ганна Каханоўская[d] і Ян Каханоўскі[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	паэт, пісьменьнік, перакладнік, драматург
Жанр	песьня[d], фрашка[d], драма, апавядальная паэзія[d], лямант[d], эпітафія, ода[d], элегія, эпіграма і эпіталяма
Мова	лацінская мова і польская мова[5]
Подпіс
Ян Каханоўскі з Чарналесься ў Вікісховішчы

Творчасьць

Пісаў на польскай ды лацінскай мовах.

Творчасьць Яна Каханоўскага высока ацэньвалі Мацей Сарбеўскі (XVII ст.) і Мануіл Базілевіч (XVIII ст.). Яго вершаваны Псалтыр стаў непасрэдным штуршком для «Псалтыри рифмотворной» Сімяона Полацкага (1678). Паэзія Яна Каханоўскага яшчэ пры жыцьці пісьменьніка была вядомай у Вялікім княстве Літоўскім. Найбольш вядомы твор — гімн «Чаго хочаш ад нас, Пане…», надрукаваны ў Нясьвіскай друкарні. Жыцьцёвыя рэаліі ўзноўлены пісьменьнікам у творы «Узяцьце Полацка», а таксама ў вершах, прысьвечаных вялікалітоўскім магнатам Мікалаю Радзівілу «Чорнаму», яго жонцы Альжбеце, Крыштафу Радзівілу «Пяруну».

Творы

• «Шахматы»: паэма («Szachy», 1562—1566)
• «Згода»: паэма («Zgoda», 1564)
• «Сатыр, або дзікі муж»: паэма («Satyr albo dziki mąż», 1564)
• «Сьвятаянская песня пра Купальле» («Pieśń świętojańska o Sobótce», 1575)
• «Адказ грэцкім паслам»: драма («Odprawa posłów greckich», 1578)
• «Псалтыр»: паэтычны пераклад «Псальмаў Давіда» («Psałterz Dawidów», выд. 1579), перакладаўся С. Полацкім
• «Трэны»: цыкль элегій («Treny», 1580)
• «Фрашкі»: зборнік паэзіі («Fraszki», 1584)
• «Песьні»: зборнік паэзіі («Pieśni», выд. 1586)

Беларускія пераклады

• Асобныя творы Яна Каханоўскага пераклаў Уладзімер Мархель (апублікаваныя ў зборніку «Раса нябёсаў на замлі тутэйшай»).
• «Трэны» / Перакл. А. Брусевіча (Тэрмапілы № 14, Беласток, 2010).
• «Выбранае» / Перакл. А. Хадановіча і Л. Баршчэўскага. Мн., 2017 (Серыя «Паэты планеты»).