10-я асобная горна-штурмавая брыгада (Украіна)

10-я асобная горна-штурмавая брыґада — тактычнае фармаваньне горнае пяхоты Сухапутных войскаў Узброеных сілаў Украіны. Фармаваньне падпарадкаванае апэратыўнаму камандаваньню «Захад». Брыґада была сфармаваная ў месьце Белая Царква 1 кастрычніка 2015 року. Пунктам сталае дысьлякацыі вызначанае м. Каламыя Івана-Франкоўскае вобласьці.

10-я асобная горна-штурмавая брыґада
10-та окрема гірсько-штурмова бригада
Нашыўка брыґады
Гады існаваньня	з 2015
Краіна	Украіна
Падпарадкаваньне	АК «Захад»
Тып	Сухапутныя войскі
Уключае ў сябе	8 асобны горна-штурмавы батальён 108 асобны горна-штурмавы батальён 109 асобны горна-штурмавы батальён
Функцыя	дзеяньні ў горнай мясцовасьці
Дысьлякацыя	Івана-Франкоўская вобласьць, Каламыя
Мянушка	Эдэльвэйс [1]
Войны	Расейска-ўкраінская вайна Вайна на Данбасе
Дзейны камандзір	палкоўнік Васіль Зубаніч

Галоўнаю задачаю частцы зьяўляецца вядзеньне баявых дзеяньняў у горна-лясістай мясцовасьці.

Гісторыя

На пачатковым этапе быў створаны 10-ы горна-пяхотны полк, які базаваўся ў Чарнаўцах. 21 верасьня 2015 року, на прэс-канфэрэнцыі ў Івана-Франкоўску, вайсковыя абвесьцілі аб прыняцьці рашэньня сфармаваць новую горна-штурмавую брыґаду пад нумарам 10. Месцам для дысьлякацыі была абраная старая вайсковая база ў м.Каламыя. Камандзірам брыґады стаў герой Украіны падпалкоўнік Васіль Зубаныч, які ранейша камандаваў 15-м асобным горна-пяхотным батальёнам ды ўжо ўласна 10-м горна-пяхотным полкам^[2].

Першы набор — 1000 добраахвотнікаў на кантрактнай падставе - пачалі падрыхтоўку ў Белай Царкве ў чаканьні, калі ў Каламыі будзе падрыхтаваная адпаведная база^[3]

Пасьля праходжаньня баявога зладжваньня на паліґонах, з траўня 2016 выконвала заданьні ў Данецкай вобласьці.

Першы навучальны выхад у горы байцы брыґады зьдзейсьнілі 13 студзеня 2017 року, узяўшы гору Вялікі Верх. Уздым доўжыўся 8 гадзінаў. У другой палове лютага таго ж року, вайсковаслужачыя брыґады падняліся на Гавэрлу, усталяваўшы на вяршыні дзяржаўны сьцяг у гонар загінуўшых на Дэбальцаўскім плацдарме. Ішлі наверх 5 гадзінаў, спускаліся 2 гадзіны.^[1]

У лютым 2016 року прынята рашэньне аб стварэньні на Букавіне асобнага горна-штурмавога батальёна колькасьцю ў 150 асобаў. Супольнаю дырэктываю Міністэрства абароны Ўкраіны ды Ґенэральнага штабу Ўзброеных сілаў Украіны вызначанае месца яго дысьлякацыі: на фондах вайсковага мястэчка № 3  ў Чарнаўцах (вул. М.Алімпіяды, 6) ды вайсковае частцы В2235 (8-ы асобны матапяхотны батальён)^[4].

У сакавіку 2016 року зьявілася паведамленьне, што добраахвотчы батальён «Айдар» ды «Данбас-Украіна» ўвойдуць у склад навастворанае 10 горна-штурмавое брыґады.^[5][6] У студзені 2017 року стала вядома, што гэтыя падразьдзелы выведзеныя са складу брыґады.^[7][8]

4 траўня 2018 року пасьля выкананьня баявое задачы на Данбасе брыґада вярнулася да месца стаялае дысьлякацыі. Байцоў ўрачыста сустрэлі ля мескае ратушы ў Каламыі. Цягам дзевяці месяцаў байцы 109, 108 ды 8 батальёну трымалі абарону на перадавой – ля Папаснае, Залатога.^[9]

Структура

• кіраваньне (штаб)
• 8 асобны горна-штурмавы батальён, Чарнаўцы (Садгора)^[10]
• 108 асобны горна-штурмавы батальён^[7] смт. Далятын
• 109 асобны горна-штурмавы батальён^[11] с. Крыхаўцы^[12]
• танкавы батальён
• зянітны ракетна-артылерыйскі дывізіён
• брыґадная артылерыйская ґрупа
  • батарэя кіраваньня ды артылерыйскае выведкі
  • гаўбічны артылерыйскі дывізіён^[13]

Камандаваньне

• палкоўнік Васіль Зубаніч (з 2015)^[14]

Страты

За час толькі першае ратацыі ў АТА, брыґада страціла загінулымі — 22 вайсковаслужбоўцы^[15], сярод якіх:

• Анатоль Васылік, жаўнер, 23 ліпеня 2016, баі за Мар’інку.
• Дзяніс Лесьняк, маёр, жнівень 2016, баявое сутыкненьне з ДВҐ.
• Раман Доўгі, старшы жаўнер, 23 верасьня 2017 року, баявое сутыкненьне з ДВҐ ля в. Новааляксандраўкі Луганскае вобласьці.
• Юры Галаўчэнка, 13 кастрычніка 2017^[16]
• Андрэй Дабравольскі, 17 лістапада, Сьветладарская дуга^[17]
• Іван Дубэй, загінуў 9 сьнежня 2017-га ад параненьня пад Новазваноўкаю^[18]
• Сабіна Галіцкая, старшая мэдычная сястра, Крымскае, 20 лютага 2018^[19].