Асацыяцыя тэнісістаў-прафэсіяналаў

Асацыяцыя тэнісістаў-прафесіяналаў (па-ангельску: Association of Tennis Professionals) — арганізацыя, створаная ў 1972 годзе для абароны і прадстаўніцтва інтарэсаў прафэсійных гульцоў у тэніс. Спартоўкі-тэнісісткі ўваходзяць у Жаночую тэнісную асацыяцыю. Сёньня ATP зьяўляецца арганізатарам і саўладальнікам найболей значнага цыклю тэнісных турніраў ATP-тур (ATP-tour).

Турніры

ATP-тур складаецца з турніраў пяці катэгорыяў:

1. Кубак Мастэрз (праводзіцца сумесна з ITF).
2. Сэрыя Мастэрз (з 2009 году — ATP 1000).
3. International Series Gold Tournaments (з 2009 году — ATP 500).
4. International Series Tournaments (з 2009 году — ATP 250).
5. Challenger Tournaments.

Першыя чатыры катэгорыі турніраў зьяўляюцца афіцыйнымі спаборніцтвамі туру, пятая катэгорыя — турніры ўзроўню ATP Challenger Series прызначаныя для тэнісістаў-пачаткоўцаў. Перамогі ў іх ня лічацца «тытуламі» ATP і яны не ўваходзяць у асноўны каляндар туру. Турніры Вялікага шлема хоць і ўлічваюцца ў календары ATP-туру і маюць максымальную вагу пры падліку Рэйтынгу ATP, не належаць ATP і фармальна не зьяўляюцца часткай туру. Турніры цыкляў Satellite tournaments і Futures Tournaments служаць пачатковай прыступкай у спаборніцтвах прафэсійнага ўзроўню, іх вынікі ўлічваюцца ў Рэйтынгу ATP, але яны таксама не ўваходзяць у ATP-тур і праводзяцца Міжнароднай фэдэрацыяй тэнісу.

Акрамя індывідуальных спаборніцтваў пад эгідай ATP штогод разыгрываецца Камандны кубак сьвету (па-ангельску: World Team Cup). У ім прымаюць удзел каманды 8 краін, спартоўцы якіх паказалі найлепшыя сумарныя вынікі ў Рэйтынгу ATP за папярэдні год.

Асацыяцыя таксама праводзіць цыкль спаборніцтваў для вэтэранаў — Тур чэмпіёнаў (па-ангельску: Tour of Champions); у турнірах гэтай сэрыі прымаюць удзел найболей услаўленыя гульцы мінулых гадоў.

Сэзон ATP прыкладна адпавядае каляндарнаму году, першыя спаборніцтвы туру праводзяцца ў пачатку студзеня, завяршальны турнір — Кубак Мастэрз у лістападзе. Сьнежань лічыцца вакацыйным месяцам.

Рэйтынг ATP

ATP вядзе дзьве раўналежныя, якія абнаўляюцца штотыдзень сыстэмы падліку рэйтынгу гульцоў: Гонка ATP (па-ангельску: ATP Race) і Табель аб рангах ATP (па-ангельску: ATP Ranking). Кожнаму спартоўцу залічваецца максімум 18 лепшых вынікаў паказаных на турнірах цягам сэзону. Кубак Мастэрз улічваецца ў якасьці 19-га турніру васьмі спартоўцам, якія атрымалі права ў ім удзельнічаць.

Тэнісістам, якія мелі ў адпаведнасьці з Табелем аб рангах права гуляць на турнірах Вялікага шлема і турнірах сэрыі ATP Masters вынікі гэтых турніраў улічваюць у абавязковым парадку, нават у выпадку адмовы ад удзелу ў спаборніцтве, па-за залежнасьцю ад чыньнікаў (у такім разе залічваецца нуль ачкоў).

Гонка ATP

ATP Race адлюстроўвае вынікі выступу спартоўца ў бягучым сэзоне, і ўсе гульцы па-за залежнасьцю ад папярэдніх заслуг пачынаюць гонку з нуля ачкоў. Па канчатку сэзону лепшыя гульцы і пары, якія занялі першыя восем месцаў у гонцы, атрымліваюць права на ўдзел у завяршальным турніры Кубак Мастэрз.

Чэмпіёны Гонкі ATP

Год	Чэмпіён	Вынік
2000	Густава Куэртэн	839
2001	Лейтан Г’юіт	897
2002	Лейтан Г’юіт (2)	873
2003	Эндзі Родык	907
2004	Роджэр Фэдэрэр	1267
2005	Роджэр Фэдэрэр (2)	1345
2006	Роджэр Фэдэрэр (3)	1674
2007	Роджэр Фэдэрэр (4)	1436

Налічэньне ачкоў у Гонцы ATP

Катэгорыя турніру	Прызавы Фонд	W	F	SF	QF	R16	R32	R64	R128	Дад. ачкі за кваліфікацыю
Турніры Вялікага шлема		200	140	90	50	30	15	7	1	3
Сэрыя Мастэрз		100	70	45	25	15	7	1(3)	(1)	3
International Series Gold	$1 000 000	60	42	27	15	5	3	1		2
International Series Gold	$800 000	50	35	22	12	5	3	1		2
International Series	$1 000 000	50	35	22	12	5	3	1		2
International Series	$800 000	45	31	20	11	4	2	1		2
International Series	$600 000	40	28	18	10	3	1			1
International Series	$400 000	35	24	15	8	3	1			1
Кубак Мастерс		150 максымум	20 за кожны выйграны матч адборачнага этапу, 40 за выйгрыш у паўфінале, 50 за перамогу ў фінале

За кваліфікацыю налічаецца толькі 1 ачко, калі сетка турніру больш за 32 удзельнікі ў International Series або 64 у Сэрыі Мастэрс.

Табель аб рангах ATP

Табель аб рангах ATP улічвае выступы спартоўца за апошнія 52 тыдні. Пазыцыя ў табелі аб рангах вызначае права на ўдзел у турнірах розных катэгорыяў і месца ў турнірнай сетцы. Ганаровыя «тытулы» першай, другой, трэцяй і г. д. ракеткі міру таксама прынята прысвойваць у адпаведнасьці з табелем аб рангах.

Першыя ракеткі сьвету

Першыя ракеткі сьвету, паводле табеля аб рангах з моманту яго ўвядзеньня ў 1973 годзе:

#	Спартовец	Краіна	Дата	Колькасьць тыдняў
1	Іліе Настасе		23 жніўня 1973	40
2	Джон Ньюкамб		3 чэрвеня 1974	8
3	Джымі Конарз		29 ліпеня 1974	268
4	Б’ёрн Борг		23 жніўня 1977	109
5	Джон Макінрой		3 сакавіка 1980	170
6	Ян Лэндл		28 лютага 1983	270
7	Матс Віляндэр		12 верасьня 1988	20
8	Стэфан Эдбэрг		13 жніўня 1990	72
9	Барыс Бэкер		28 студзеня 1991	12
10	Джым Кур’е		10 лютага 1992	58
11	Піт Сампрас		12 красавіка 1993	286
12	Андрэ Агасі		10 красавіка 1995	101
13	Томас Мустэр		12 лютага 1996	6
14	Марсэлё Рыяс		30 сакавіка 1998	6
15	Карлас Моя		15 сакавіка 1999	2
16	Яўген Кафэльнікаў		3 траўня 1999	6
17	Патрык Рафтэр		26 ліпеня 1999	1
18	Марат Сафін		20 лістапада 2000	9
19	Густава Куэртэн		4 сьнежня 2000	43
20	Лейтан Г’юіт		19 лістапада 2001	80
21	Хуан Карляс Фэрэра		8 верасьня 2003	8
22	Эндзі Родык		3 лістапада 2003	13
23	Роджэр Фэдэрэр		2 лютага 2004	238
24	Рафаэль Надаль		18 жніўня 2008	1

Налічэньне ачкоў у Табелі аб рангах ATP

Катэгорыя турніру	Прызавы фонд	W	F	SF	QF	R16	R32	R64	R128	Дад. ачкі за кваліфікацыю
Турніры Вялікага шлема		1000	700	450	250	150	75	35	5	15
Сэрыя Мастэрз		500	350	225	125	75	35	5(15)	(5)	15*
International Series Gold	$1 000 000	300	210	135	75	25	15	5		10*
International Series Gold	$800 000	250	175	110	60	25	15	5		10*
International Series	$1 000 000	250	175	110	60	25	15	5		10*
International Series	$800 000	225	155	100	55	20	10	5		10*
International Series	$600 000	200	140	90	50	15	5			5
International Series	$400 000	175	120	75	40	15	5			5
Challenger	$150 000+З	100	70	45	23	10	2			3
Challenger	$150 000	90	63	40	21	9	1			3
Challenger	$125 000	80	56	36	19	8	1			3
Challenger	$100 000	70	49	31	16	7	1			3
Challenger	$75 000	60	42	27	14	6	1			3
Challenger	$37 500+З	55	38	24	13	5	1			2
Challenger	$50 000	50	35	22	12	5	1			2
Futures	$15 000+З	24	16	8	4	1
Futures	$15 000	18	12	6	3	1
Futures	$10 000	12	8	4	2	1
Кубак Мастэрз		750 максымум	100 за кожны выйграны матч адборачнага этапу, 200 за выйгрыш у паўфінале, 250 за перамогу ў фінале

+З: Турнір аплачвае сутачныя ў дадатак да прызавога фонду

За кваліфікацыю налічаецца толькі 5 ачкоў, калі сетка турніру больш за 32 удзельнікі ў International Series або 64 у Tennis Masters Series.

Кіроўныя органы і арганізацыйная структура

Вышэйшым кіроўным органам асацыяцыі зьяўляецца савет дырэктараў. Агульная колькасьць дырэктараў шэсьць, тры зь іх абіраюцца саветам гульцоў, тры — саветам арганізатараў турніраў, такім чынам дасягаецца парытэтнае прадстаўніцтва інтарэсаў тэнісістаў і ўладальнікаў турніраў.

Апэратыўнае кіраваньне ажыцьцяўляе Прэзыдэнт ATP, з студзеня 2006 году гэты пост займае Эцьен дэ Вілер (па-ангельску: Etienne de Villers).

Глядзіце таксама

• Жаночая тэнісная асацыяцыя

Вонкавыя спасылкі

• Афіцыйны сайт (анг.)