Баранавіцкі павет

Баранавіцкі павет (па-польску: Powiat baranowicki) — адміністрацыйная адзінка, ўтвораная 1 жніўня 1919 году Грамадзянскай радай усходніх тэрыторыяў з частак Слуцкага і Наваградзкага павету^[1], пазьней — у Наваградзкім ваяводзтве міжваеннай Польшчы. Сталіца — Баранавічы. Плошча — 3497 км². У склад гміны ўваходзіла 10 гмінаў і 2 гарады.

Баранавіцкі павет
Powiat baranowicki
Агульныя зьвесткі
Краіна	Польская Рэспубліка
Ваяводзтва	Наваградзкае
Статус	павет
Адміністрацыйны цэнтар	Баранавічы
Дата ўтварэньня	1 жніўня 1919
Афіцыйныя мовы	польская
Насельніцтва (1921)	119 518 чалавек
Шчыльнасьць	34,2 чал./км²
Плошча	3497 км²
Месцазнаходжаньне Баранавіцкага павету
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Павет ўтвораны:

• з гмінаў Слуцкага павету: Гавезна, Лань, Клецак, Сіняўка, Ляхавічы, Мядзьведзічы;
• з гмінаў Наваградзкага павету: Мір, Жухавічы, Гарадзея, Чэрніхава, Сноў, Сталовічы, Новая Мыш, Дарава, Ястрамбель, Востраў, Крывошын.

Адукацыя

У Баранавіцкім павеце Берасьцейскай акругі ГУУС у навучальным годзе 1919/1920 налічвалася 49 пачатковых школаў і 2 вышэйшыя школы. Агулам, у іх вучылася 4253 дзяцей і выкладала 110 настаўнікаў^[2].

Дэмаграфія

Паводле праведзенага ў сьнежні 1919 году перапісу, колькасьць насельніцтва ў баранавіцкім павеце склада 178 212 чалавек. На яго тэрыторыі разьмяшчаўся 831 населены пункт, чатыры зь якіх мелі па 1—5 тыс. чалавек, два — 5—10 тыс. чалавек і адзін — 10 тыс. чалавек. У саміх Баранавічах пражывала 10 373 местачкоўцы^[3].

Паводле Альфонса Красінскага і Віктара Арміцкага, тэрыторыя павету ўваходзіла ў склад г. зв. беларускага абшару, што азначала перавагу прадстаўнікоў беларускай народнасьці над усімі іншымі этнасамі^[4].

Аднак тэзіс пра перавагу беларускага этнасу не пацьвярджаецца тагачаснай польскай статыстыкай. Паводле перапісу 1931 году, колькасьць насельніцтва павету складала 161 088 чалавек, зь якіх сваёй роднай мовай назвалі: польскую — 74 916 чалавек (47%), беларускую 68 630 чалавек (43%)^[5]. Ксёндз Вінцэнт Гадлеўскі лічыў, што беларускамоўных у Баранавіцкім павеце каля 140 тысячаў^[6].

Плошча Баранавіцкага павету складала — 3497 км² (1922). Плошча Баранавіцкага павету на 1931 год складала 3288 км².

Гміны

Баранавіцкі павет на мапе Наваградзкага ваяводзтва

• Чэрніхава^[7]
• Дарава
• Ястрамбель
• Крывошын
• Ляхавічы
• Мядзьведзічы
• Новая Мыш
• Востраў
• Паланечка^[7]
• Сталовічы
• Гарадзішчы^[8]
• Молчадзь^[9]
• Дабрамысьль^[9]
• Вольна ^[10]

Гарады

• Баранавічы
• Ляхавічы

Пазьнейшыя зьмены

• у сьнежні 1925 году былі скасаваныя Паланечкаўская і Чэрніхаўская гміны. Замест іх была створана Вольнаўская гміна.
• у студзені 1926 году са Слонімскага павету да Баранавіцкага былі перададзеныя Дабромысьленская гміна і Моўчадзкая гміна.
• 31 траўня 1929 году 17 населеных пунктаў адлучылі з гміны Вольна й далучылі да гміны Жухавічы ў Стаўпецкім павеце^[11]

У складзе БССР

З 14 лістапада 1939 году Баранавіцкі павет у складзе БССР. Пасьля рэарганізацыі 4 сьнежня 1939 году ўвайшоў у склад Баранавіцкай вобласьці.