Леакадзія Шышэя

Леака́дзія Шышэ́я (дзяв. Кавальчу́к, 1 чэрвеня 1928, в. Церахоўшчына, Слонімскі павет, Наваградзкае ваяводзтва, Польская Рэспубліка — 18 студзеня 2023^[1]) — удзельніца беларускага пасьляваеннага супраціву, сяброўка падпольнай слонімскай арганізацыі «Чайка», былая зьняволеная ГУЛАГу, дысыдэнтка, дзяячка беларускай грамады Вільні^[2].

Леакадзія Шышэя
Леакадзія Шышэя
Імя пры нараджэньні	Леакадзія Кавальчук
Род дзейнасьці	Удзельніца беларускага пасьляваеннага супраціву, дысыдэнтка, былая зьняволеная ГУЛАГу.
Дата нараджэньня	1 чэрвеня 1928
Месца нараджэньня	в. Церахоўшчына, Слонімскі павет, Наваградзкае ваяводзтва, Польшча (цяпер — Дзятлаўскі раён, Гарадзенская вобласьць, Беларусь)
Дата сьмерці	18 студзеня 2023(2023-01-18) (94 гады)
Месца сьмерці	Вільня, Летува
Грамадзянства	Летува
Прафэсія	эканамістка
Муж	Кастусь Шышэя (1921 — 2004)
Узнагароды

Жыцьцяпіс

Нарадзілася 1 чэрвеня 1928 г. у вёсцы Церахоўшчына Слонімскага павету Наваградзкага ваяводзтва ў Польскай Рэспубліцы (цяпер — Дзятлаўскі раён Гарадзенскай вобласьці). У Другую сусьветную вайну падчас нямецкай акупацыі вучылася ў Слонімскай прагімназіі, належала да СБМ. З 1944 г. працягвала вучобу ў Слонімскай СШ № 1^[2].

У 1946 годзе далучылася да падпольнай беларускай арганізацыі «Чайка», якая плянавала змаганьне за нацыянальныя правы, годнасьць, культуру, мову, гісторыю, свабоду і незалежнасьць беларусаў. Удзельнічала ў першых сходах арганізацыі. У сярэдзіне 1947 году арганізацыя была выкрытая ў сувязі з дэкансьпірацыяй Саюзу вызваленьня Беларусі, які быў выданы савецкім агентам Алесем Бажко. У выніку гэтай дэкансьпірацыі і сама «Чайка» была выкрытая, што было павязана з кансьпірацыйнай памылкай: з СВБ некаторыя сябры «Чайкі» утрымлівалі сувязь^[3]. Па словах Леакадзіі Шышэі, «Чайкай» падпольную арганізацыю назвалі таму, што падчас устаноўчага сходу, які адбываўся на беразе ракі, побач праляцела чайка^[4].

У чэрвені 1947 Леакадзія Шышэя была арыштаваная за ўдзел у антысавецкай арганізацыі, утрымлівалася ў баранавіцкай турме^[3].

Леакадзія Шышэя была асуджаная на тэрмін восем з паловай гадоў. Разам зь ёй у ГУЛАГу адбывала пакараньне славутая беларуская паэтка Ларыса Геніюш^[2].

У 1954 г. вызвалілася з канцлягераў. Пасьля вызваленьня Леакадзія Шышэя разам з сваім мужам Кастусём Шышэям прыехала ў Вільню, дзе жыла да сваіх апошніх дзён. Леакадзія Шышэя зьяўляецца адной з гераіняў дакумэнтальнага фільма «Людвіка», які распавядае пра беларусаў Віленшчыны. Фільм зьняў рэжысэр зь Беласточчыны Мікола Ваўранюк^[3].

Памерла 18 студзеня 2023 году ў Вільні^[5]. Пахаваная на Ліпаўскіх або Сьвята-Эўфрасіньнеўскіх могілках.

Сям’я

Мужам Леакадзіі Шышэі (Кавальчук) быў Кастусь Шышэя, камандзір Беларускай краёвай абароны, зь якім яна пазнаёмілася падчас зьняволеньня з дапамогай Ларысы Геніюш^[6].

Узнагароды

Узнагароджаная мэдалём 100 гадоў БНР Рады Беларускай Народнай Рэспублікі^[7].