Паняволеныя нацыі

«Паняволеныя нацыі» — тэрмін, якім у Злучаных Штатах Амэрыкі часам характарызуюць нацыі пад недэмакратычнымі рэжымамі. Тэрмін зьявіўся падчас халоднае вайны для азначэньня нацыяў пад камуністычным кіраваньнем, пераважна ў складзе Савецкага Саюзу.

Well, of course they don't admit there are any captive nations. They have their own propaganda. They present a picture to their own peoples, including the world, so far as they can, that we know is distorted and is untrue.

Дўайт Дэйвід Эйзэнгаўэр^[1]

У межах амэрыканскае стратэгіі ў часы Халоднае вайны ў 1959 року прэзыдэнтам Дўайтам Эйзэнгаўэрам было заснаванае антыкамуністычнае згуртаваньне Нацыянальны камітэт паняволеных нацыяў(en), у якім ключавую ролю адыгрываў амэрыканскі эканаміст і дыплямат украінскага паходжаньня Леў Дабранскі^[2].

З тае пары шторок у трэці тыдзень ліпеня сьвяткуецца Тыдзень паняволеных народаў.

Паводле акту Кангрэсу ЗША, да паняволеных нацыяў у 1959 былі аднесеныя^[3]:

• Азэрбайджан
• Альбанія
• Армэнія
• Баўгарыя
• Беларусь
• Паўночны Віетнам
• Вугоршчына
• Грузія
• Ідэль-Урал (татары, башкіры, чувашы і іншыя народы Паволжжа і Ўрала ў складзе Савецкай Расеі)
• Казакія (кубанскія і данскія казакі ў складзе Савецкай Расеі)
• Паўночная Карэя
• Кантынэнтальны Кітай
• Латвія
• Летува
• Усходняя Нямеччына
• Польшча
• Румынія
• Туркестан (народы савецкай Цэнтральнай Азіі)
• Тыбэт
• Украіна
• Чэхаславаччына
• Эстонія