Аванес Шыраз

Аване́с Шыра́з (сапр. — Анік Карапецян; арм.: Հովհաննես Շիրազ; 27 красавіка 1914 — 14 сакавіка 1984) — армянскі паэт, грамадскі дзеяч.

Аванес Шыраз
арм.: Հովհաննես Շիրազ
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Анік Карапецян
Дата нараджэння	27 красавіка 1915(1915-04-27)[1]
Месца нараджэння	Александропаль, Эрыванская губерня, Расійская імперыя, цяпер Гюмры, Арменія
Дата смерці	14 сакавіка 1984(1984-03-14) (68 гадоў)
Месца смерці	Ерэван, Армянская ССР, цяпер Арменія
Пахаванне	магіла Аванеса Шыраза[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя → Арменія→ СССР
Жонка	Сільва Капуцікян
Дзеці	Sipan Shiraz[d], Ара Шыраз, Masis Shiraz[d] і Vanand Shiraz[d]
Альма-матар	Faculty of Armenian Philology[d] (1941) Літаратурны інстытут імя А. М. Горкага (1956)
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Мова твораў	армянская мова
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў горадзе Александропаль (цяпер Гюмры), падчас генацыду армян. Бацька быў забіты салдатамі ў полі падчас працы. Аванес рос у прытулку для сірот, пакуль аднойчы на рынку выпадкова не знайшоў сваю маці. Быў памочнікам шаўца, працаваў у Тэкстыльным камбінаце Ленінакана^[2].

Яго першы твор «Прыход вясны» быў апублікаваны ў 1935 годзе, пасля чаго навеліст Атрпет даў маладому Аванесу псеўданім «Шыраз», параўнаўшы яго паэзію з ружамі персідскага горада Шыраза.

У 1937—1941 гадах вучыўся на філалагічным факультэце Ерэванскага дзяржаўнага ўніверсітэта, у 1956 годзе — у Маскоўскім літаратурным інстытуце імя Горкага.

Апублікаваў зборнікі «Пачатак вясны», «Голас паэта», «Ліра Арменіі»^[3], «Сіяманта і Хджэзарэ», «Помнік маці», «Армянская дантыйская» і інш. За зборнік «Усечалавецкае» ў 1975 г. быў ганараваны Дзяржаўнай прэміяй Армянскае ССР.

У 1960 і 1969 гадах фірма «Мелодия» на вініле выпусціла вакальна-сімфанічны цыкл Авета Тэртэрана «Радзіма» на словы Аванеса Шыраза.

Памёр у сакавіку 1984 года ў Ерэване. Пахаваны ў пантэоне парку імя Камітаса.

Творчасць

Аванес Шыраз — класік армянскае літаратуры. Гэта паэт рамантычнага стылю і светаўспрымання. Зборнікі вершаў «Песня Арменіі» (1940), «Голас паэта», «Кніга песень» (абодва 1942), «Лірыка» (1946), «Кніга міру і кахання» (1949), «Ліра Арменіі» (кн. 1—3, 1958—1964), «Помнік маці» (1968) і іншыя прысвечаны радзіме, каханню, маці і прыродзе. У паэмах «Сіяманта і Хаджэзарэ» (1935), «Біблейскае» (1944) гармонія чалавека з прыродай^[4].

На беларускую мову яго асобныя творы пераклалі Сцяпан Гаўрусёў, Анатоль Грачанікаў, Юрась Свірка^[4].

Памяць

Ягоным імем названыя вуліцы ў Арменіі і Іране, у Гюмры ёсць музей паэта.

Зноскі

1. http://publishing.ysu.am/files/41-1465374584-.pdf
2. Біяграфія, Армянская энцыклапедыя (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 27 сакавіка 2015.
3. «Мая біяграфія — гэта мае вершы», Голас Арменіі Архівавана 25 красавіка 2012.
4. Шыраз Аванес // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1. — С. 18. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1).