Аляксей Канстанцінавіч Каўка

Аляксей Канстанцінавіч Ка́ўка^[1] (нар. 20 верасня 1937, в. Машчаліна, Чэрвеньскі раён — 21 сакавіка 2024, Масква^[2]) — беларускі гісторык і літаратуразнавец, грамадскі дзеяч. Доктар філалагічных навук (1991), кандыдат гістарычных навук (1971).

Аляксей Канстанцінавіч Каўка
Дата нараджэння	20 верасня 1937(1937-09-20)
Месца нараджэння	Машчаліна, Чэрвеньскі раён, Беларуская ССР, СССР
Дата смерці	21 сакавіка 2024(2024-03-21) (86 гадоў)
Месца смерці	Масква, Расія
Грамадзянства	Беларуская ССР  Расія
Род дзейнасці	літаратуразнавец, гісторык, грамадскі дзеяч
Навуковая сфера	беларуская літаратура, гісторыя Польшчы і літаратуразнаўства
Месца працы	Інстытут славяназнаўства РАН[d]
Навуковая ступень	доктар філалагічных навук і кандыдат гістарычных навук
Альма-матар	БДУ
Член у	Таварыства беларускай культуры імя Францыска Скарыны
Узнагароды
Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфія

Скончыў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт (1961), Акадэмію грамадскіх навук пры ЦК КПСС (1971). 3 1954 года на культурна-асветніцкай і камсамольскай рабоце. У 1971—1979 і 1983—1987 гадах у Інстытуце эканомікі сусветнай сацыялістычнай сістэмы АН СССР, у 1979—1982 гадах прадстаўнік Саюза савецкіх таварыстваў дружбы і культурных сувязей з заграніцай, саветнік пасольства СССР у Польшчы. 3 1987 года галоўны рэдактар часопіса «Советское славяноведение», з 1989 года ў Інстытуце сусветнай літаратуры імя М. Горкага Расійскай АН. У 1988—1990 гадах старшыня рады Таварыства беларускай культуры імя Францыска Скарыны ў Маскве^[1].

У 1976—1977 гадах напісаў «Ліст да рускага сябра» — палемічны твор пра стан беларускай мовы і парушэнне моўных правоў у Савецкай Беларусі. Ліст распаўсюджаваўся самвыдатам, патрапіў у Польшчу, затым — у Лондан, дзе быў выдадзены паралельна на рускай і англійскай мовах у 1979 годзе^[3][4].

Навуковая дзейнасць

Даследаваў гісторыю Польшчы, польскага рабочага руху, савецка-польскіх адносін. 3 канца 1970-х гадоў распрацоўвае праблемы адраджэння і станаўлення нацыянальнай самасвядомасці, творчасці Ф. Скарыны, Я. Купалы, К. Езавітава, І. Луцкевіча, В. Ластоўскага, М. Улашчыка і інш. Укладальнік літаратурна-навуковых штогоднікаў «Скарыніч» (вып. 1—3, 1991—97).

Узнагароды

Узнагароджаны медалём 100 гадоў БНР Рады Беларускай Народнай Рэспублікі^[5].

Бібліяграфія

• Польша: Отечество и социализм. — М., 1977;
• Тут мой народ: Францішак Скарына і беларуская літаратура XVI — пач. XX стст. — Мн., 1989;
• Жывом! — М.; Мн., 1997;
• Будам жыць! Пра тое самае. — Мн.; М., 1998;
• Letter to russian friend = Письмо русскому другу. — London, 1979.

Зноскі

1. Беларусь 1995.
2. Гарбацкі, Уладзіслаў. Аляксей Каўка. Да сьмерці вялікага «беларусіна-маскаля»  (бел.). Новы Час (21 сакавіка 2024). Праверана 21 сакавіка 2024.
3. Аляксей Каўка. Letter to a Russian friend: a 'samizdat' publication from Soviet Byelorussia. — London: Association of Byelorussians in Great Britain, 1979. — 64 p.
4. Сяргей Дубавец. "Ліст да расейскага сябра" (нявызн.). Радыё Свабода (17 жніўня 2005).
5. Алексіевіч, Пазьняк, Вольскі, Эрыксан, Белавус. Хто яшчэ ўзнагароджаны мэдалём у гонар БНР-100