Анатоль Аляксандравіч Смародзінцаў

Анатоль Аляксандравіч Смаро́дзінцаў^[3] (руск.: Анатолий Александрович Смородинцев; 19 красавіка 1901 — 6 жніўня 1986) — савецкі вучоны, вірусолаг, бактэрыёлаг, імунолаг, доктар біялагічных навук, прафесар (1935^[4]), акадэмік Акадэміі медыцынскіх навук СССР (1966, член-карэспандэнт з 1945 года).

Анатоль Аляксандравіч Смародзінцаў
руск.: Анатолий Александрович Смородинцев
Дата нараджэння	6 (19) красавіка 1901
Месца нараджэння	Аскіна[d], Бірскі павет[d], Уфімская губерня[d], Расійская імперыя[1]
Дата смерці	6 жніўня 1986(1986-08-06) (85 гадоў)
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Багаслоўскія могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	навуковец, вірусолаг
Навуковая сфера	вірусалогія, бактэрыялогія і імуналогія
Месца працы	Томскі бактэрыялагічны інстытут[d] НДІ акушэрства і гінекалогіі[d] Інстытут эксперыментальнай медыцыны[d] Навукова-даследчы інстытут грыпу імя А. А. Смародзінцава[d] Saint Petersburg Pasteur Institute[d][2]
Навуковая ступень	доктар біялагічных навук
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	ТДУ (1923)[2]
Член у	Акадэмія медыцынскіх навук СССР
Прэміі
Узнагароды

Біяграфія

Нарадзіўся ў сяле Аскіна Бірскага павета Уфімскай губерні. У 1918 годзе скончыў рэальнае вучылішча ў Бірску^[4]. Пераехаў у Томск. У 1923 годзе скончыў медыцынскі факультэт Томскага ўніверсітэта і працаваў асістэнтам у Томскім бактэрыялагічным інстытуце. У 1923 годзе быў прызваны ў Чырвоную Армію і служыў урачом на Туркестанскім фронце. Пасля дэмабілізацыі з 1926 года працаваў у Навукова-даследчым інстытуце акушэрства і гінекалогіі імя Д. А. Ота і Інстытуце эксперыментальнай медыцыны ў Ленінградзе. У 1933—1937 гадах займаў пасаду загадчыка аддзела бактэрыялогіі Інстытута эпідэміялогіі і мікрабіялогіі імя Пастэра^[5]. У 1938 годзе арганізаваў і да 1946 года кіраваў аддзелам вірусаў Усесаюзнага інстытута эксперыментальнай медыцыны ў Маскве^[5]. У час Вялікай Айчыннай вайны інстытут быў эвакуіраваны ў Томск, і ў 1941—1942 гадах А. А. Смародзінцаў адначасова з працай ў ім займаў пасаду галоўнага бактэрыёлага Томскага гарадскога аддзела аховы здароўя^[5]. У 1946—1967 гадах загадчык аддзела вірусалогіі ў Інстытуце эксперыментальнай медыцыны ў Ленінградзе, у 1967—1972 гадах дырэктар Усесаюзнага навукова-даследчага інстытута грыпу Міністэрства аховы здароўя СССР, у 1972—1975 гадах — загадчык аддзела спецыфічнай прафілактыкі грыпу і вострых рэспіраторных захворванняў. З 1975 гадах загадваў аддзелам вірусалогіі ў Інстытуце эксперыментальнай медыцыны Акадэміі медыцынскіх навук СССР.

Навуковая і грамадская дзейнасць

Аўтар і сааўтар больш за 600 навуковых прац, у тым ліку 12 манаграфій^[5], прысвечаных супрацьвіруснаму імунітэту, клешчавога энцэфаліту, гемарагічнага нефразанефрыту, поліяміэліту, адзёру, эпідэмічнаму паратыту, грыпу, метадам спецыфічнай прафілактыцы вірусных інфекцый. Пад кіраўніцтвам А. А. Смародзінцава створаны забітая вакцына супраць клешчавога энцэфаліту і жывыя вакцыны супраць эпідэмічнага паратыту, адзёру, поліяміэліту, грыпу. Ён абгрунтаваў прынцыпы лячэбна-прафілактычнага выкарыстання рымантадзіну пры грыпе^[5].

Быў экспертам Сусветнай арганізацыі аховы здароўя па вірусных інфекцыях, членам праўленняў Усесаюзнага і Усерасійскага і старшынёй Ленінградскага таварыстваў эпідэміёлагаў, мікрабіёлагаў і інфекцыяністаў, рэдактарам рэдакцыйнага аддзела «Вірусалогія» Вялікай медыцынскай энцыклапедыі, членам рэдакцыйных калегій часопісаў «Вопросы вирусологии», «Иммуноглогия» і «Bolletino dell Instituto sieroterapico milanese» (Італія)^[5].

Узнагароды і ганаровыя званні

Ганаровы член Таварыства мікрабіёлагаў ЗША (1945), Нью-Ёркскай акадэміі навук (1956), Чэхаславацкага навукова-медыцынскага таварыства імя Я. Пуркіне (1958), Каралеўскага медыцынскага таварыства Вялікабрытаніі (1966) і іншых медыцынскіх таварыстваў^[5].

Лаўрэат Сталінскай прэміі 1-й ступені (1941) і Ленінскай прэміі (1963). Узнагароджаны двума ордэнамі Леніна, ордэнам Дружбы народаў, ордэнам «Знак Пашаны» і шэрагам медалёў.

Зноскі

1. Смородинцев Анатолий Александрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
2. Левина Е. С. Первые вирусологи и медицинская вирусология в СССР 1930-х гг, The first virologists and the medical virology in the USSR, 1930th // Историко-биологические исследования — 2010. — Т. 2, вып. 1. — С. 10–50. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q133193113'></a>
3. БелЭн 2002.
4. Смородинцев Анатолий Александрович (19.04.1901 — 06.08.1986) // Санкт-Петербургский НИИ эпидемиологии и микробиологии имени Пастера (руск.)
5. Большая Медицинская Энциклопедия (БМЭ), под редакцией Петровского Б. В., 3-е издание. — Т. 23.