Андрэй Альгердавіч

Андрэ́й Альге́рдавіч, у літаратуры часта Андрэй Полацкі (каля 1320 — 12 жніўня 1399) — князь пскоўскі, князь полацкі (1348—1387), некаторы час тытулаваўся вялікім князем полацкім і вялікім князем рускім.

Андрэй Альгердавіч
Андрэй Полацкі ва ўяўленні Паўла Татарнікава.
Князь пскоўскі 1341 — 1348
1377 — 1385
Папярэднік	Мацвей Пскоўскі
Пераемнік	Іван Андрэевіч
1394 — 1399
Папярэднік	Іван Андрэевіч
Пераемнік	—
Князь полацкі 1342 — 1377
Папярэднік	Нарымонт Гедзімінавіч
Пераемнік	Скіргайла
1381 — 1387
Папярэднік	Скіргайла
Пераемнік	Скіргайла
1393 — 1399
Папярэднік	Скіргайла
Нараджэнне	мерк. 1325 Вільня, Віленскае княства, Вялікае Княства Літоўскае
Смерць	12 жніўня 1399 Ворскла, Палтаўская вобласць
Род	Гедзімінавічы і Альгердавічы[1]
Бацька	Альгерд[2][3][…]
Маці	Марыя[1]
Дзеці	Міхаіл Андрэевіч[d][1], Сямён Андрэевіч[d][1] і Іван Андрэевіч[d][1]
Бітвы	Кулікоўская бітва
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Старэйшы сын Альгерда з яго першай жонкі віцебскай княжной^[4]. Нарадзіўся каля 1320 (у 1325^[5]) года. У 1342 годзе прыняты пскавічамі на княжанне, але неўзабаве пакінуў Пскоў, напэўна, каб заняць полацкі сталец замест свайго дзядзькі Нарымонта-Глеба, а ў Пскове пакінуў намесніка Юрыя Вітаўтавіча, магчыма, свайго стрыечнага брата. Пасля гібелі Юрыя Вітаўтавіча ў баі з лівонскімі рыцарамі, пскавічы, незадаволеныя адсутнасцю Андрэя, абралі іншага князя.

Удзельнічаў у паходзе вялікага князя цвярскога Міхаіла на Маскву ў 1372 годзе. Вёў актыўную барацьбу з крыжакамі, у 1373 і 1375 гадах здзейсніў паспяховыя паходы на Дынабург^[4].

Пасля смерці Альгерда ў 1377 годзе, паводле запавету, вялікім князем літоўскім стаў Ягайла. Андрэй спачатку быў у саюзе з Кейстутам супраць Ягайлы, пасля смерці Кейстута абвясціў сябе вялікім князем полацкім, а пасля вялікім князем рускім са сталіцай у Полацку. Аднак пад націскам Ягайлы вымушаны з’ехаць з Полацка ў Пскоў, а адтуль неўзабаве ў Маскву.

Маскоўскае войска сустракае князёў Андрэя Полацкага і Дзмітрыя Бранскага перад Кулікоўскай бітвай.

Уступіў у саюз з вялікім князем маскоўскім Дзмітрыем Іванавічам^[4], удзельнічаў у 1378 годзе ў разгроме татараў у бітве на Вожы, адваяваў у Вялікага Княства Літоўскага для Масквы северскія гарады Трубчэўск і Старадуб, у 1380 годзе ўдзельнічаў у Кулікоўскай бітве, дзе камандаваў правым флангам маскоўскага войска^[4].

Пасля ўступіў у саюз з лівонскім ландам Тэўтонскага Ордэна, назваў лівонскага ландмайстра «бацькам і дарагім сябрам», такім чынам, прызнаў сябе яго васалам, вярнуўся ў Полацк, выступіў супраць Ягайлы (1386). Паводле Мацея Стрыйкоўскага, у 1386 годзе спаліў Дрысенскі замак^[6].

Неўзабаве захоплены Ягайлам і зняволены ў адным з замкаў у Польшчы. Адтуль вызвалены на просьбу Вітаўта ў 1390 годзе. Стаў на бок Вітаўта ў барацьбе са Скіргайлам^[4]. Зноў княжыў у Пскове.

Загінуў у 1399 годзе ў бітве на Ворскле разам з братам Дзмітрыем і іншымі князямі.

Імя

Хроніка Быхаўца называе Андрэя сынам Кейстута — Андрэем Гарбатым^[4], а таксама чацвёртым сынам Альгерда і князем трубчэўскім Вінгальтам^[4] («Y było synow u welikaho kniazia Olgierda dwanadcat, … czetwerty Wingolt Andrey, udeł ieho Trubczesk»), таму ў гістарыяграфіі XIX ст. гэтае імя прыпісвалі Андрэю як свецкае літоўскае, але з іншых крыніц яно не вядома^[7].

Памяць

• 
  Помнік Андрэю Альгердавічу у Полацку.