Антон Афодзьевіч Васюцінскі
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Антон Афодзьевіч (Фёдаравіч) Васюцінскі (17 студзеня 1858, г. Камянец-Падольскі — 2 снежня 1935) — мастак, скульптар -медальер, разьбяр.
Стварыў мноства медалёў і манет Расійскай імперыі і Савецкага Саюза. Прафесар.
Remove ads
Біяграфія
Дзяцінства і пачатковая адукацыя
Нарадзіўся ў беднай сям’і. У тры гады застаўся без бацькі, рана пачаў працаваць. Любоў да малявання пачалася з дзяцінства, а вучыцца любімай справе прыйшлося ўжо позна. Толькі ў 1879—1881 гадах ён атрымаў адукацыю ў Кіеўскай малявальнай школе, якую ўзначальваў Мікалай Мурашка .
Прафесійная адукацыя і першыя крокі
У ліпені 1881 года Васюцінскі стаў вольным слухачом Імператарскай Акадэміі мастацтваў. З 1882 года яго прынялі вучнем натурнага класу Акадэміі па гістарычным жывапісе.
Пасля трох гадоў напружанай вучобы, з-за недахопу сродкаў і дрэннага стану здароўя, вярнуўся ў Камянец, каб выкладаць урокі малявання ў школьных установах горада. Але ўжо праз год зноў з’явіўся ў Пецярбургу і перавёўся ў медальерны клас у Акадэміі мастацтваў.
Яго поспехі ў вучобе Акадэмія адзначыла некалькімі медалямі. 1888 за стварэнне медалі «Геркулес, які забівае трохгаловую гідру» атрымаў залаты медаль першай годнасці. Разам з гэтым медалём яму прысвоілі званне класнага мастака першай ступені.
Пасля заканчэння Акадэміі (1888) паступіў на Санкт-Пецярбургскі манетны двор. Працуючы там, ён адначасова вучыўся на педагагічных курсах пры Акадэміі, каб мець магчымасць выкладаць маляванне ў сярэдніх навучальных установах.
Замежная стажыроўка
Па рашэнні Савета Акадэміі Васюцінскі атрымаў замежную стыпендыю і паехаў у Аўстрыю вывучаць медальерную справу да аднаго з самых вядомых медальеров таго часу — Антона Шарфа (1845—1903). Пасля Вены наведаў Мюнхен, а потым паехаў у Парыж, дзе плённа працаваў.
Прафесійная дзейнасць на радзіме
У 1891 годзе на Парыжскай выстаўцы яго медалі адзначаны Ганаровым дыпломам. У 1892 годзе ён атрымаў прэмію за «медалі і ювелірныя вырабы з выкарыстаннем медальернай тэхнікі».
У 1893 Васюцінскі прыехаў у Пецярбург з Парыжа ўжо прызнаным медальерам. Як вопытны майстар, атрымаў пасаду старэйшага медальера Пецярбургскага, манетнага двара. Там, на Пецярбургскім (затым — Петраградскім, пасля — Ленінградскім) манетным двары Васюцінскі і прапрацаваў усё жыццё. Там выгадаваў цэлую плеяду вучняў і пераемнікаў (С. Тульчынскага, М. Сакалова, В. Галянецкага і інш).
З 1893 — старшы медальер Санкт-Пецярбургскага манетнага двара, навуковы супрацоўнік Акадэміі Майстэрстваў з 1910.
У 1918—1920 працаваў дома. У 1920 прызначаны памочнікам кіраўніка, а ў 1922 — кіраўніком медальнай і дапаможнымі часткамі, з 1926 — галоўны медальер, з 1935 — мастак-кансультант.
У 1925 па яго ініцыятыве пры Акадэміі мастацтваў адкрыта медальернае аддзяленне. Памёр на працоўным месцы.
Пахаваны на Смаленскіх праваслаўных могілках (Васюцінская дарога, участак 3). На магіле ўстаноўлена стэла, бюст з чыгуну[1].
Remove ads
Званні і ўзнагароды
Свае работы Васюцінскі экспанаваў на шматлікіх выстаўках не толькі ў Расіі, але і ў Італіі, Германіі, Францыі. За дасягненні ў галіне медальернага мастацтва 27 кастрычніка 1908 года быў абраны акадэмікам Пецярбургскай акадэміі мастацтваў.
У 1922 годзе за вялікі ўклад у аднаўленне дзейнасці Петраградскага манетнага двара і арганізацыю чаканкі савецкіх манет у сціснутыя тэрміны яму прысвоена ганаровае званне Герой Працы.
Remove ads
Работы
Васюцінскі выразаў медалі амаль да ўсіх выдатных падзей Расійскай імперыі апошняга яе перыяду, а затым — Савецкага Саюза перыяду яго станаўлення. Многія яго медалі прысвечаны юбілеям выдатных дзеячаў мастацтва і навукі (як расійскіх, так і ўкраінскіх).
У 1885 годзе Васюцінскі вырабіў узоры расійскіх залатой і банкаўскай срэбнай манет.
- Штэмпэлі аверсаў залатых і срэбных агульнадзяржаўных партрэтных манет масавага выпуску 1895—1915 гг.
- Штэмпель аверса мемарыяльнага рубля 1913 года ў памяць 300-годдзя дома Раманавых
- Штэмпель медалёў «За бой „Варага“ і „Карэйца“ 27 студзеня 1904 г. пры Чэмульпа», «У памяць 200-годдзя Палтаўскай бітвы», «У памяць 300-годдзя царавання дома Раманавых» і іншых
- Штэмпель апошняга сярэбранага рубля Расійскай імперыі 1916 года
- Штэмпель першага сярэбранага рубля РСФСР 1921—1922 года
- Штэмпель залатога чырвонца СССР («сейбіта»)
- Штэмпель ордэна Леніна
- Штэмпэлі нікелевых манет 1931—1934 гадоў.
- Аўтар знака ГТО
Работы А. А. Васюцінскага
- Залатыя 5 рублёў 1899 года.
Зноскі
- Распараджэнне ўрада Санкт-Пецярбурга(недаступная спасылка) (руск.)
Літаратура
Спасылкі
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads